A House of Dynamite: een hedendaagse Dr. Strangelove

A House of Dynamite is als een hedendaagse Dr. Strangelove. Alleen valt hier weinig te lachen.

---------- LET OP: MOGELIJKE SPOILERS VOOR A HOUSE OF DYNAMITE -----------------

Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb (o.a. te zien bij Pathé Thuis) blijft toch wel een van mijn favoriete films over de oorlog. Het is een vlijmscherpe satire, van de hand van Stanley Kubrick, over de illusie dat het hebben van meer en grotere wapens ook meer en grotere veiligheid betekent.

De film, uitgebracht in 1964, speelde zich af op het moment dat er een reëel gevaar was dat de Koude Oorlog toch zou uitmonden in een kernoorlog. Zowel Amerika als Rusland hadden immers kernwapens tot hun beschikking. Maar, er was wel een soort van failsafe: het afschrikeffect van wederzijds gegarandeerde vernietiging (mutually assured destruction, treffend afgekort als MAD). Tenzij je in een keer alle wapens van de tegenstander uitschakelt, zal de tegenreactie er bijna zeker voor zorgen dat niemand het verhaal kan navertellen. Maar wat, zo vroeg Dr. Strangelove zich af, als een mafkees met de juiste bevoegdheden toch besluit om een paar kernbommetjes richting Rusland te sturen?

A House of Dynamite, sinds 24 oktober te zien op Netflix, zou je kunnen zien als een hedendaagse Dr. Strangelove, al valt er in deze film weinig te lachen. Wanneer een kernraket van onbekende herkomst wordt afgevuurd op de Verenigde Staten hebben de Amerikaanse veiligheidsdiensten negentien minuten om te achterhalen wie er verantwoordelijk is en welke actie er moet worden ondernomen. Want is de opgeschaalde militaire paraatheid van kernwapenconcurrenten als Rusland en Noord-Korea een nerveuze reactie op hun eigen nerveuze reactie, of hebben ze iets te verbergen?

Eigenlijk lijken we terug te zijn bij de situatie van zestig jaar geleden. Aan het einde van de Koude Oorlog, zo vertelt een tekst ons aan het begin van A House of Dynamite, kwamen de wereldmachten overeen dat de wereld beter af is met minder kernwapens. 'Dat tijdperk is voorbij.' Tegelijkertijd blijft het, anders dan in de hoogtijdagen van de Koude Oorlog, iets abstracts; een van de vele, maar minder waarschijnlijke, dingen waar je je als wereldmacht zorgen over kan maken. Anders zou je wellicht ook iets beters verzinnen dan een afweersysteem waarvan de kans dat deze een raket kan stoppen 61 procent is. Reid Baker (Jared Harris), de minister van Defensie, is begrijpelijkerwijs verbijsterd. ‘Kop of munt? Dat is wat vijftig miljard ons geeft?!?’

Ook de Amerikaanse president (Idris Elba) is vol ongeloof. In zijn eerste reactie klinkt het sterkst de echo van Dr. Strangelove terug: ‘Altijd paraat staan is toch het punt? Dat men weet hoe voorbereid we zijn, zodat niemand ooit een kernoorlog met ons begint?’ Maar zonder Tom Cruise in de buurt om de wereld van een zekere ondergang te redden, is het toch echt aan de Amerikaanse president om een haast onmogelijke keuze te maken: blind terugslaan, of afwachten?

Dat is misschien wel het engste onderdeel van deze film. Eigenlijk schetst A House of Dynamite nog een best-case-scenario, met aan de top van de piramide vooral vakmensen, die precies doen wat ze moeten doen in een crisissituatie, en met een president die misschien wel wat narcistische trekjes heeft (welke Amerikaanse president heeft dat niet?) maar die in ieder geval de krant leest en openstaat voor input van mensen met de juiste kennis en expertise. Dat de bom gaat vallen is een fait accompli. Maar wat gebeurt er daarna? En wie wil je dat die keuze maakt?

Bregtje Schudel en Omar Larabi schrijven per toerbeurt wekelijks over wat hen opvalt op het gebied van series en/of films