Zijn pakketpunten aan huis de oplossing voor drukte in pakketbezorging?

Door Black Friday, Cyber Monday en de naderende feestdagen staan bezorgers de komende weken een extreem drukke periode te wachten, waarin ze miljoenen pakketten moeten bezorgen. Maar zelfs met tienduizenden afhaalpunten, pakketkluizen en pakketpunten aan huis rijst de vraag: kunnen postmedewerkers eigenlijk wel zoveel pakketten aan?

Volgens een onderzoek van de Consumentenbond onder 12.000 panelleden ging er bij 35% in het afgelopen half jaar weleens iets mis bij de levering van een bestelling. Pakketten in de tuin, niet-thuisbriefjes en soms zelfs bezorgers die nooit hebben aangebeld. Maar met gemiddeld een miljoen pakketjes per dag die bezorgd moeten worden en een te hoge werkdruk voor pakketbezorgers is het niet gek dat er af en toe eens iets misgaat.

Rondom Black Friday is het voor consumenten vaak het moment om de aankopen van het jaar te doen of om alvast even cadeautjes in te slaan voor Kerst en Sinterklaas. Maar voor pakketbezorgers is het niet zo’n feestje. Het is vooral een periode van extra zwaar en onveilig werk. De vakbond FNV start daarom een campagne om bewustzijn te creëren.

Pieter Beuzenberg, bestuurder FNV Transport & Logistiek, legt uit waar het geregeld misgaat in de keten: “Bezorgers die onder sub-contracten werken, niet direct in dienst zijn bij een bezorgdienst, rijden vaak in witte busjes en worden per stop betaald. Die bezorgdiensten huren iemand onder strikte voorwaarden in en als die onderaannemer niet aan die voorwaarden voldoet, zeggen ze daar niets aan te kunnen doen. Schijnzelfstandigheid noemen wij dat ook wel.”

Oproep: Ben jij een bezorger en herken jij je hierin, meld je bij Kassa! We horen graag je verhaal. Mail met je naam en telefoonnummer naar kassa@bnnvara.nl zodat we contact met je kunnen opnemen.

De hoge werkdruk van pakketbezorgers wordt deels verlicht door pakketpunten. Denk aan het pakketpunt bij je supermarkt, dat ene telefoonwinkeltje of een onbemande pakketkluis in de buurt. Bezorgdiensten kunnen jouw pakketje hiermee sowieso afleveren. En jij als consument kun je pakket ophalen wanneer je wilt.

Maar zijn pakketpunten ook daadwerkelijk beter voor het milieu? “Niet per se”, volgens universitair hoofddocent logistiek Paul Buijs (Rijksuniversiteit Groningen): “Het hangt ook af van hoe wij als consumenten naar deze pakketpunten gaan. Als een paar van ons dat al met de auto doen, is dat vanuit milieuoogpunt nadelig.”

Maar ook is het niet wenselijk voor de ruimtelijke ordening van gemeenten, vertelt Walther Ploos van Amstel, lector logistiek aan de Hogeschool van Amsterdam: “Het lost vooral het kostenprobleem op voor pakketbedrijven, maar het is niet de meest duurzame oplossing voor de maatschappij of consument. Het helpt vooral het verdienmodel van bedrijven die willen besparen op bezorgkosten.”

Een ander alternatief zijn pakketpunten aan huis, oftewel een particulier pakketpunt. Vaak gerund door buren die toch al vaak thuis zijn.

Bekijk de Kassa-reportage hieronder. Dit artikel loopt verder na onderstaande video.

Walther Ploos, van de HvA, is erg kritisch op die aan-huispunten: “Particuliere pakketpunten lijken op het eerste gezicht een sympathiek initiatief, maar in werkelijkheid brengt het allerlei problemen met zich mee. De wijk heeft er in sommige gevallen last van door ronkende motors en dubbel geparkeerde auto’s. Het vraagt enorm veel beschikbaarheid van diegene die het runt maar vergoedingen zijn extreem laag. Zulke afhaalpunten draaien op mensen die het erbij doen, soms omdat ze het leuk vinden, soms omdat ze een extra centje nodig hebben. Maar structureel gezien is het geen gezonde constructie.”

Kassa heeft om reactie gevraagd bij bezorgdiensten die samenwerken met particulieren punten. Twee grote partijen DPD en DHL verwijzen naar ViaTim. Zij zijn voor 500 tot 600 particulieren pakketpunten de tussenpersoon en bepalen de vergoeding.

Volgens Buijs (RUG) zijn we gewend aan snel en goedkoop: “De hele keten bestaat natuurlijk uit meerdere schakels. Bezorgdiensten moeten de beloftes van webwinkels nakomen en consumenten verwachten bestellingen zo snel mogelijk. Alle partijen varen strak aan de wind.” Om dat te veranderen benadrukt Buijs dat we minder moeten consumeren of het stelsel anders moeten inrichten.

Hoewel consumenten hun bestellingen snel verwachten, blijkt uit onderzoek van Buijs en promovenda Sanne Wolf van de Rijksuniversiteit Groningen dat mensen best bereid zijn om langer te wachten op een pakketje, mits die optie wordt geboden. Buijs: “Webshops bieden die keuze bijna nooit aan, waarschijnlijk uit angst om klanten te verliezen. Iedere andere concurrent op de markt communiceert Vandaag besteld, morgen in huis”.