Steeds meer bijwerkingen bekend bij maagzuurremmers

[17-03-2021] Kassa heeft een nieuw artikel geschreven over pantoprazol en omeprazol en de bijwerkingen ervan. Lees het hier.

Iedereen heeft weleens een oprisping. Maagzuur dat omhoog komt. Om dit te verhelpen zijn er verschillende medicijnen te koop, van hele lichte tot de veel zwaardere maagzuurremmers. Nog steeds wordt er massaal gebruik gemaakt van maagzuurremmers terwijl er steeds meer bijwerkingen bekend worden. Nederland telt zo'n twee miljoen gebruikers van zogeheten protonpompremmers (ppi's), het zwaarste type maagzuurremmers. Het staat op nummer 4 in de top 10 van de meest gebruikte medicijnen.

Maagzuurbinders of maagzuurremmers?
Maagzuurremmers zijn tabletten die het zuurgehalte in de maag afremt. Er zijn verschillende maagzuurremmers. Je hebt hele milde varianten die je gewoon in de drogist kan krijgen zoals het bekende merk Rennies. En je hebt de wat zwaardere en effectievere variant; de zogenaamde protonpompremmers. Dat zijn omeprazol, esomeprazol en pantozol. Deze zijn op doktersrecept verkrijgbaar maar je kunt ze ook kopen bij drogisterijen en apotheken.

Daarnaast heb je nog maagzuurbinders. Maagzuurbinders bindt en neutraliseert het zuur in de maag. Het brandend gevoel wordt dan minder. Je kunt bijvoorbeeld algedraat/magnesiumhydroxide-kauwtabletten nemen.

Darmflora kan drastisch veranderen
Prof. dr. Rinse Weersma , Maag-Darm-Leverziekten, deed  onderzoek  naar het gebruik van maagzuurremmers en concludeerde dat, door veelvuldig gebruik van dit medicijn, de samenstelling van de darmflora drastisch kan veranderen.

Bijwerkingen
Professor Weersma zegt dat osteoporose, darminfecties en nierfalen geassocieerd worden met maagzuurremmers. “Het risico per individu is klein maar als je het over 2 miljoen gebruikers hebt, waarvan een deel het onnodig gebruikt, dan zijn bijwerkingen substantieel.” Volgens hem worden protonpompremmers redelijk snel voorgeschreven of gebruikt door mensen die een beetje last hebben van maagzuur. “Als je een goede reden hebt om dit middel te gebruiken, bij bijvoorbeeld een maagzweer of chronische klachten, dan moet je die bijwerkingen voor lief nemen. Maar als je het medicijn zonder urgente reden gebruikt dan zijn de bijwerkingen van belang”.

Stop op tijd
Rob Dijkstra, bestuursvoorzitter van het  Nederlands Huisartsen Genootschap  zegt dat het belangrijk is om deze medicijnen niet te lang te gebruiken. Maar let op; als je stopt dan krijg je te maken met het zogenaamde rebound-effect. “Maagzuurremmers zorgen ervoor dat er minder zuur in de maag zit. Als je stopt komt het maagzuur terug. Er hoort maagzuur in de maag te zitten, maar je maag is er niet meer aan gewend. Dit kan weer een paar dagen maagklachten geven. Je maag moet opnieuw aan het zuur wennen. Je krijgt dan tijdelijke even heel veel last van maagzuur.” Het is dus verstandig om het rustig af te bouwen. Volgens Dijkstra voelen de meeste mensen zich na een paar dagen weer goed, maar zijn veel mensen onzeker omdat het dan lijkt of de oude klachten weer terugkomen. “Er zijn veel mensen die denken dat ze de medicijnen weer nodig hebben en niet meer zonder te kunnen.” Dijkstra adviseert om 2 tot 4 weken vol te houden zonder maagzuurremmers. Mochten de klachten dan terugkomen, is het aan te raden om een zuurbinder te nemen.

Verbod op vrije verkoop
Op 29 april 2010 heeft het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen ( CBG ) besloten dat apotheken en drogisterijen omeprazol 20mg mogen verkopen. Alle medicijnen die bij de drogist te koop zijn, zijn in principe voor tijdelijk gebruik. Het CNG adviseert patiënten om dit soort maagzuurremmers niet langer dan 14 dagen te gebruiken.

Dijkstra vindt het geen goede zaak te vinden dat de zware middelen bij de drogisterij te koop zijn. Volgens hem kunnen tweederde van de mensen met een lichter medicijn. “Medicatiebewaking is van levensbelang voor patiënten.”

Het advies van prof. dr. Weersma van het UMCG is om maagzuurremmers te beperken op doktersvoorschrift en de mildere varianten beschikbaar te stellen voor bij de drogist. “Als dokters moeten we onszelf veel meer bewust zijn van de bijwerkingen en de echte indicaties waarvoor we deze middelen moeten voorschrijven. Dus dat we de drempel wat hoger moeten leggen dan we nu doen.”

De Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie ( KNMP ) zegt in een reactie het eens te zijn met het standpunt over het uitgeven van maagzuurremmers enkel op recept. “Maagzuurremmers kennen een aantal interacties met andere geneesmiddelen, zoals ontstollingsmiddelen. Wanneer maagzuurremmers bij de drogist gekocht worden, onttrekt zich dit aan het zicht van de apotheker, die dan geen medicatiebewaking kan uitvoeren. Dat is risicovol”.

Alternatieven
Vaak kan de huisarts de diagnose brandend maagzuur stellen op basis van het klachtenpatroon. In sommige gevallen is verder onderzoek noodzakelijk. Maar heel vaak kun je ook zelf iets doen. Er zijn veel  alternatieven  voor het gebruik van maagzuurremmers. Pas je dieet aan, eet niet te vet en let op grote, zware maaltijden. Ga na het eten niet meteen liggen, verhoog je hoofdkussenkant op je bed en stop met roken.

Op de site van  thuisarts.nl kun je allerlei informatie vinden over maagklachten en het eventuele gebruik van deze medicijnen.