Reden zwarte lijst-registratie vaak niet bekend bij Belastingdienst

De FSV werd sinds 2012 gebruikt voor opsporing van fraude. Omdat het systeem in strijd is met de privacywetgeving, werd het in 2020 opgedoekt. Tienduizenden Nederlanders kwamen er via een excuusbrief achter dat ook hun naam in de FSV terug te vinden was. 

Duidelijk is dat namen bij het geringste vermoeden al opgenomen konden worden op de zwarte lijst. Volgens een eerder gedeelde werkinstructie moest van mensen met zo'n fraudesignalering "zonder inhoudelijke toetsing" worden aangenomen dat zij "niet te goeder trouw" waren.

Mogelijk worden slachtoffers van deze werkwijze op den duur gecompenseerd. De Kamer wil daarom meer duidelijkheid over het systeem, en eiste eerder dit jaar dat mensen wier naam op deze lijst stonden, dit te horen kregen van de fiscus. Ook de reden voor de registratie moest duidelijk worden.

Dat laatste zal waarschijnlijk niet lukken. Bijna een op de drie registraties (zo'n 100.000) komen uit computerprogramma's die de belastingdienst niet meer gebruikt. Bij het overzetten naar het fraudeopsporingssysteem FSV "is de oorsprong niet herleidbaar vastgelegd", aldus Vijlbrief. "Ook voor veel nieuwere registraties is er geen bruikbare bron, bijvoorbeeld als er 'overig' is ingevuld'. Ook is er nog een groep waarvan de reden niet gedeeld kan worden, omdat dit "een risico voor derden oplevert", bijvoorbeeld omdat iemand naar aanleiding van een tip van een burger op zo'n lijst is beland.

Eerder kondigde Vijlbrief al aan dat de Belastingdienst, met behulp van een partij van buitenaf, 400.000 oude belastingbesluiten gaat doorzoeken en beoordelen. In eerste instantie gebeurt dit handmatig. Het doorzoeken van de systemen zal dus lang duren. De mensen aan wie de reden voor de registratie wel gemeld kan worden, horen dit na de zomer, schrijft Vijlbrief.