Overheidstekorten niet alleen Grieks probleem

De noodkredieten voor Griekenland maken nog geen einde aan de onzekerheid in de eurozone. Ook de zorgen over de tekorten en de schulden van andere, vooral Zuid-Europese, landen nemen steeds verder toe.

De grootste zorgen richten zich momenteel op Spanje. De op vier na grootste economie van Europa is hard geraakt door de internationale recessie. Die maakte een einde aan jaren van snelle economische groei, die vooral werd aangejaagd door de explosieve groei van de huizenmarkt. In tegenstelling tot de andere grote economieën komt Spanje de recessie dit jaar nog niet te boven. De Spaanse economie gaat naar verwachting in 2010 nog eens met 0,4 procent achteruit.

Het overheidstekort van Spanje verdrievoudigde vorig jaar bijna tot 11,2 procent van het bruto binnenlands product (bbp), terwijl inmiddels bijna 20 procent van de Spaanse beroepsbevolking werkloos is. Een reddingsplan zoals dat voor de Grieken werd opgetuigd, is door de omvang van de Spaanse economie onbetaalbaar. De druk op de Spaanse regering om de markten te kalmeren met duidelijke maatregelen om het tekort terug te dringen neemt daarom sterk toe. Ook de rente op Portugese staatsobligaties liep de afgelopen weken flink op. De kleine Portugese economie groeide in de jaren voor de recessie al slechts mondjesmaat en de vooruitzichten voor de komende jaren zijn niet veel beter. Het overheidstekort verdrievoudigde vorig jaar ruimschoots tot 9,4 procent van het bbp. De staatsschuld is met 51 procent van het bbp echter nog altijd relatief laag. Verder wordt Italië vaak genoemd in het rijtje met probleemgevallen. Het tekort van de Italianen bleef vorig jaar, met 5,3 procent, weliswaar relatief binnen de perken, maar de staatsschuld overtreft inmiddels de omvang van de gehele Italiaanse economie en doet nauwelijks onder voor die van Griekenland. Volgens experts moeten deze landen in staat kunnen zijn de paniek op de financiële markten de kop in te drukken, met bezuinigingsmaatregelen die minder draconisch hoeven te zijn dan die in Griekenland. De uit de hand gelopen overheidsfinanciën beperken zich echter niet alleen tot Zuid-Europese landen.

Zo heeft Ierland, met ruim 14 procent van het bbp, het grootste overheidstekort van alle eurolanden. Ook de nieuwe Britse regering moet de strijd aanbinden met een uit de hand gelopen tekort. Het Britse overheidstekort verdubbelde vorig jaar ruimschoots van 5 procent naar 11,5 procent van het bbp. De staatsschuld liep mede door de enorme reddingsoperatie voor de banken op van 52 tot 68 procent van het bbp. Volgens de Belgische hoogleraar Paul de Grauwe hebben de markten echter een vooroordeel over de zuidelijke landen. ,,De markten laten Groot-Brittannië en Ierland relatief ongemoeid. Maar als je experts de cijfers zou voorspiegelen zonder erbij te zeggen van welk land ze zijn, zouden ze het onderscheid tussen Spanje en de Britten niet kunnen maken. ''

Volgens de hoogste baas van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), Dominique Strauss- Kahn, bestaat het risico dat de Griekse schuldencrisis zich verspreidt over de rest van Europa. Maar er is geen echte dreiging voor grote landen, inclusief Frankrijk en Duitsland. Dat zei Strauss-Kahn in een interview met het Franse dagblad Le Parisien dat woensdag is gepubliceerd. ,,Er is altijd gevaar van besmetting'', zei Strauss-Kahn. ,,De naam van Portugal is gevallen. Dat land neemt al maatregelen en andere landen zitten in een veel solidere situatie. Maar we moeten waakzaam blijven.'' De IMF-topman zei verder dat het primaire doel van het financiële reddingsplan voor Griekenland is om dat land te redden, omdat het te veel schulden heeft en te weinig concurrerend is. ,,Het stond op het randje van faillissement en zou al snel de ambtenaren geen salaris meer kunnen betalen'', aldus Strauss-Kahn in zijn eerste interview sinds het akkoord over het Griekse reddingsplan. Bron: ANP