OPTA: Nederland massaal digitaal

In 2010 is voor het eerst het merendeel van de vaste telefoon- en kabeltelevisie-aansluitingen digitaal. 50,8% van de vaste bellers belt via een digitale lijn en 55% van de huishoudens die via de kabel televisie kijken, heeft digitale televisie. Daarmee heeft digitaal het definitief gewonnen van analoog. Deze ontwikkelingen constateert OPTA, de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit, in haar marktmonitor 2010. De marktmonitor is een vast onderdeel van OPTA's jaarverslag dat de toezichthouder vandaag publiceert.

Uit het jaarverslag over 2010 blijkt dat OPTA 15 boetes met een totale waarde van bijna 12,7 miljoen euro en negen lasten onder dwangsom heeft opgelegd. In 2010 is OPTA voor 87% door marktpartijen gefinancierd. Van de 18,3 miljoen euro begroot, heeft OPTA dankzij een continue focus op efficiëntie uiteindelijk 16,6 miljoen euro daadwerkelijk uitgegeven. Chris Fonteijn, voorzitter van OPTA, over 2010: ''OPTA is in 2010 gestart met haar driejaarlijkse onderzoek naar de Nederlandse communicatiemarkten. Na diepgaande analyse zal OPTA besluiten of, en zo ja welke maatregelen nodig zijn om innovatie en concurrentie verder te stimuleren. Aan de ene kant zien we dat de consument meer keuze krijgt dankzij ontwikkelingen als convergentie en digitalisering, aan de andere kant zien we consolidatie waardoor er minder spelers op de markt overblijven. In juni maakt OPTA de maatregelen bekend die ervoor zorgen dat consumenten wat te kiezen hebben én houden op het gebied van bellen, internetten en televisie.''

Vaste telefonie verliest terrein aan mobiele telefonie en andere vormen van communicatie zoals internet en sms. Het totaal aantal vaste telefoonaansluitingen is bijna 2% gedaald. Het percentage digitale telefoonaansluitingen is gestegen van 44,9% naar 50,8%, terwijl het aantal traditionele telefoonaansluitingen over dezelfde periode is gedaald van 55,1% tot 49,2%. Nederlanders bellen bijna 6% minder over een vaste lijn dan het jaar ervoor. Het totaal aantal belminuten via een vaste lijn komt daarmee uit op 11,2 miljard. Deze daling wordt niet geheel gecompenseerd met een toename in het aantal mobiele belminuten: het totale belvolume daalt bijna 2%.

Met 11,3 miljard belminuten wordt voor het eerst meer via een mobieltje dan via de vaste lijn gebeld. Het totaal aantal mobiele telefoonaansluitingen neemt echter af: van 20,1 miljoen naar 19,3 miljoen. Ondanks deze daling maakt het gebruik van mobiel internet een explosieve groei door. Het aantal losse mobiele breedbandaansluitingen, zoals via dongels, verdubbelde van 300.000 naar 600.000. Het totale dataverbruik is met 3,2 petabyte in de eerste zes maanden van 2010 verachtvoudigd ten opzichte van het eerste half jaar in 2008. Ook sms'en blijft populair. In 2009 worden er ruim 9 miljard sms-berichten verstuurd over het hele jaar. In 2010 staat de teller na een half jaar al op bijna 5,5 miljard sms-berichten.

Het aantal consumenten dat digitale televisie via de kabel afneemt is in 2010 groter dan het aantal consumenten dat alleen analoge televisie via de kabel heeft (55% vs. 45%). Naast kabeltelevisie, zijn er ook (digitale) alternatieven zoals IPTV via glasvezel of DSL, satelliet en Digitenne. Het percentage consumenten dat via zo'n alternatief televisie kijkt, is gestegen van 24% medio 2009 naar 28% in september 2010. Digitale televisie groeit al enkele jaren met zo'n 10 procent per jaar. In september 2010 heeft 65% van de consumenten digitale televisie en nog maar een derde van alle consumenten alleen een analoog televisieabonnement.

Twee op de drie consumenten neemt een gebundeld pakket af, dit zijn vijf miljoen huishoudens. In 2010 is triple play, een bundel met televisie, internet en bellen, het meest populair met 2,2 miljoen abonnementen. Deze bundel wordt door ruim 30% van alle huishoudens afgenomen. Dit gaat ten koste van het aantal huishoudens met een bundel van breedband en vaste telefonie: dit aantal is gedaald van 26,3% naar 23,2%. Zo'n 800.000 huishoudens (11,3%) kiezen voor een bundel met breedband en televisie. Ten slotte maakt bijna 2,5% van de huishoudens gebruik van een bundel van televisie en vaste telefonie.

ConsuWijzer is het gezamenlijk consumentenloket van OPTA, de Consumentenautoriteit en de Nederlandse Mededingingsautoriteit. Over heel 2010 heeft ConsuWijzer rond de 100.000 vragen en klachten van consumenten ontvangen. Bijna een derde van deze klachten (31.428) gingen over telecom- of postzaken. De meeste klachten op het werkterrein van OPTA gingen over telemarketing (12.385), gevolgd door mobiel (6.457) en sms-diensten (3.329).

De top 5 van klachten over telemarketing gingen in 2010 over telefonie & televisie (12%), energie (12%), loterijen (11%), kranten & tijdschriften (8%) en goede doelen (7%). OPTA is zo'n 48 onderzoeken gestart naar vermoedelijke overtredingen van de telemarketingregels. Deze bedrijven veroorzaken ongeveer 80% van de signalen bij ConsuWijzer. OPTA heeft inmiddels voor ruim 1,2 miljoen euro aan boetes opgelegd aan zeven partijen. Wegens lopende juridische procedures kan OPTA de namen van de betrokken bedrijven nog niet bekend maken.

OPTA heeft in 2010 via www.spamklacht.nl 27.251 klachten ontvangen. Naar aanleiding hiervan is OPTA 98 onderzoeken gestart naar mogelijke overtredingen van het spamverbod. Uiteindelijk zijn 38 zaken afgedaan met een waarschuwing. Bij 23 zaken heeft OPTA na nader onderzoek geen overtreding geconstateerd. OPTA heeft in drie zaken boetes opgelegd van in totaal bijna zes ton. De overige onderzoeken lopen nog en worden naar verwachting in 2011 afgerond.