Kassa

Onterven gebeurt steeds vaker, maar zorgt ook voor problemen

27-07-2021
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
16132 keer bekeken
  •  
adviseur contract tekenen handtekening 1127
Er zijn steeds meer mensen die een of meerdere kinderen willen onterven, blijkt uit een peiling van vier belangenverenigingen van notarissen en advocaten. Volgens notarissen zorgt het in veel gevallen voor ruzie binnen families, tot de rechtszaal aan toe. “Onderschat hier de effecten niet van,” waarschuwt erfrechtspecialist Lucienne van der Geld.
Als je het over erfrecht hebt, dan heb je het al vrij snel over onterven, wordt uit de peiling duidelijk. Bij 43 procent van de ondervraagde notarissen gaat een kwart tot de helft van de erfrechtzaken over onterven.
“Dit knaagt aan je. Ik heb er jarenlang slapeloze nachten van gehad”
Wilco
“Iedereen maakt wel eens ruzie in de familie”, vertelt Wilco (74). Zo’n tien jaar geleden verloor hij, samen met zijn vrouw Jaqueline (76), het contact met hun jongste dochter en haar kinderen. Hun oudste dochter was zeven jaar eerder al uit beeld geraakt. “Meestal kun je het dan uitpraten, maar dat hebben wij met onze dochters nooit kunnen doen.”
“Als ze alleen al zouden vertellen waar het mis is gegaan, dan had ik er misschien nog vrede mee kunnen hebben. Maar dit knaagt aan je”, erkent Wilco. “Ik heb er jarenlang slapeloze nachten van gehad.” 

Minimale erfenis

Het was voor Wilco en Jaqueline reden om hun dochters te onterven, voor zover dat kan. Als onterfd kind heb je in Nederland namelijk altijd recht op een minimaal erfdeel, ook wel een ‘legitieme portie’ genoemd.
Een legitieme portie staat voor ongeveer de helft van wat je krijgt wanneer de erfenis evenredig verdeeld wordt. Ben je één van de twee kinderen en zijn beide ouders overleden, dan is je legitieme portie dus niet de helft, maar een kwart van de erfenis.
In het geval van Wilco betekent het dat zijn dochters alsnog een flink bedrag krijgen, zo berekende hij zelf. Liever houdt hij daar een deel van in. “Dat is echt niet uit wraak”, probeert hij uit te leggen, “Als ouder wil je altijd het beste voor je kind. Maar als ik nu zie wat ik precies achterlaat, en hoe groot het deel is dat ze van me zouden krijgen… Dat bedrag is niet voor de poes, kan ik je vertellen. Het gaat over tonnen. Dáár heb ik grote moeite mee. Dat zou ik onrechtvaardig vinden.”
“Mensen zijn nu niet vrij om hun testament naar hun eigen wens in te vullen”
Lucienne van der Geld

Steeds meer ontervingen

Wilco en Jaqueline zijn lang niet de enigen die hier tegenaan lopen, blijkt uit de eerdergenoemde de peiling. Steeds vaker krijgen notarissen de vraag om een testament op te stellen met daarin het onterven van één of meerdere kinderen.
Tegelijkertijd neemt het draagvlak voor een legitieme portie af, ziet Lucienne van der Geld, directeur van Netwerk Notarissen en docent aan de Radboud Universiteit. Samen met andere onderzoekers deed de erfrechtspecialist onderzoek naar het draagvlak voor het minimale kindsdeel. “Zowel onder gewone Nederlanders als onder notarissen willen veel mensen ervan af”, is haar conclusie.
Het blijkt onder meer uit enquêtes die voor het onderzoek zijn gebruikt. Uit een straatinterview zegt ongeveer de helft tegen het behoud van de legitieme portie te zijn. Een online enquête wees uit dat liefst 68 procent van de ondervraagden ervan af wil. Ook onder advocaten (63 procent) en (kandidaat-) notarissen (86 procent) is de weerstand groot.
"Mensen beseffen niet hoeveel rechten je hebt als je in Nederland onterfd bent"
Sanne

Problemen voor nabestaanden

Zelf vindt Van der Geld ook dat de huidige wetgeving toe is aan vervanging. “Mensen zijn nu niet vrij om hun testament naar hun eigen wens in te vullen”, zegt Van der Geld. “Ruzie is niet de enige reden om iemand te onterven. Er zijn genoeg mensen die een goede band hebben met hun kinderen, maar liever hebben ze dat hun geld bijvoorbeeld naar kansarme kinderen gaat.”
Ook voor nabestaanden kan zo’n legitieme portie voor problemen zorgen, ziet Van der Geld. “Het opeisen van de legitieme portie brengt vaak heibel in de tent. Om dat erfdeel vast te stellen, moet er veel bekend zijn over de financiën van de erflater. Een schenking die de erflater in het verleden aan zijn kind heeft gedaan, wordt bijvoorbeeld ook doorberekend in de erfenis. Natuurlijk ontstaat daar veel ruzie over.”

Tegendeel bewijzen

De 49-jarige Sanne kan daar inmiddels over meepraten. Ze kreeg een paar weken na het overlijden van haar vader een brief van een advocaat. Geschreven namens haar zus, die ze bijna twintig jaar niet meer had gezien.
De zus van Sanne is door haar vader onterfd. Wel heeft ze nog recht op de legitieme portie. “Boedelbeschrijving, bankafschriften, levensverzekeringen, noem maar op. Ik moet het allemaal laten zien”, zegt Sanne. “Een enorm tijdrovende en uitputtende klus.”
Dat haar zus recht heeft op die inzage, kan Sanne nog wel begrijpen. “Maar mensen beseffen niet hoeveel rechten je nog hebt als je bent onterfd”, zegt Sanne. “Als ze denkt dat mijn vader in het verleden iets aan iemand geleend heeft, dan ben ik verplicht om het tegendeel te bewijzen”

Genoegdoening

Er zijn ook mensen die hopen dat de legitieme portie behouden blijft, zegt Netwerk Notarissen-directeur Van der Geld. “Zo zien sommige erfgenamen die legitieme portie als een soort genoegdoening. Als een schadevergoeding voor wat ze in hun jeugd hebben meegemaakt.”
“Die geluiden moet je serieus nemen”, vindt Van der Geld. “Maar je moet je afvragen of deze wetgeving daar wel voor bedoeld is, misschien moeten we daar met zijn allen iets nieuws voor bedenken.”
Van der Geld is van mening dat de huidige regeling meer breekt dan heelt. “Dit levert niet allen veel strijd op, het kost ook veel tijd en geld. Dat wil je eigenlijk voorkomen. Niemand is gebaat bij al die procedures tussen familieleden. Zoiets doet echt iets met je. Tegen mensen die wél zo’n proces willen aangaan zeg ik altijd: onderschat hier de effecten niet van. Het is wel je familie.”
Bronnen: Netwerk Notarissen, Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, Radboud Universiteit, EPN, VMN, Vereniging van familie- en erfechtadvocaten, Vereniging van Erfrecht Advocaten
* Vanwege de privacy zijn de namen in dit artikel gefingeerd.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (17)

Von666
Von66626 jan. 2022 - 10:57

Niet te geloven, al deze eenzijdige standpunten! Ouders kiezen er immers zelf voor om een kind op de wereld te zetten, niet? Dus zullen zij ook de verantwoordelijkheden daarvoor moeten dragen en accepteren dat een deel van hun vermogen aan het kind toekomt. De legitieme is immers bedoeld als een stukje bescherming van het kind tegen misbruik, willekeur e.d. Want er is ook een andere zijde van de medaille die helaas in het artikel geheel niet wordt belicht. Denk maar aan de op geldbeluste broer/zus of jaloerse stiefouder. Dit soort praktijken komt vaak genoeg voor en de legitieme zorgt er voor dat het onterfde kind tenminste niet helemaal in de kou staat. Bovendien klinken argumenten zoals "ik heb mijn hele leven hier hard voor gewerkt" nogal egoistisch. Waarom heb je dan een kind genomen? En als de relatie met je kind niet goed loopt, misschien eerst eens zelf in de spiegel kijken. Jij bent degene die het heeft opgevoed dus pluk je daar ook de vruchten van.

1 Reactie
Heidi Roelofs-Jacobs
Heidi Roelofs-Jacobs23 feb. 2022 - 21:34

Precies waarom heb je dan een kind op de wereld gezet? Als kind zijnde mag je onvoorwaardelijke liefde, veiligheid en vertrouwen ontvangen. Ik ben blij dat ik een legitieme portie kan opeisen mocht mijn moeder mij onterfd hebben. Het doet in ieder geval recht aan mijn gevoel dat ik toch echt een dochter en een zus ben van. Bovendien zie ik het als letselschade.

mj-berentsen
mj-berentsen29 jul. 2021 - 13:40

De jongste zoon van wijlen mijn man is onterft. krijgt hij het nu zijn 1/4 deel van zijn kindsdeel van wat er aan waarde was toen zijn vader overleed? hier gaat het over de restwaarde van het huis waar ik nog in woon. Deze is in de afgelopen 6 jaar in waarde gestegen.

drdoxy
drdoxy29 jul. 2021 - 12:30

Het is te gek voor woorden dat je niet over je eigen geld mag beschikken. Als je tijdens je leven geld geeft aan een kind die alles voor je doet en je overal bij helpt. Dan kan een ander kind wat 20 jaar niet naar je heeft om gekeken een rechtzaak beginnen en daar een deel van op eisen waar ze dus niets voor heeft gedaan. Geweldige rechtspraak in Nederland.

1 Reactie
Familie Timmer
Familie Timmer27 sep. 2021 - 6:52

Wet- en regelgeving wordt in Nederland democratisch gemaakt, dus onder andere ook met uw stem. Ook de rechtsspraak gaat volgens regels en er wordt beslist in lijn met wet- en regelgeving. Uw kritiek is valide. Bent u het ergens niet mee eens? U kunt politiek actief worden en de partij van uw keus uw standpunt laten weten. Commentaar leveren in chats en op allerlei online platforms is weinig effectief en verzuurt de maatschappij vaak onnodig.

dyan07
dyan0729 jul. 2021 - 10:10

als alleenwonende ben je helemaal de klos en je betaalt de hoofdprijs! Als je jouw zus met wie je niet zonder reden geen contact meer wil EN wilt onterven ben je verplicht om via de notaris andere erfgenamen aan te wijzen. Discriminatie waar je bijna nooit iets over hoort

agapon1951
agapon195128 jul. 2021 - 13:39

M.i.z. heb ik een aantal punten die waarbij buitenstaanders uitmaken wat jij moet doen met je nalatenschap. 1. Waar bemoeien ze zich mee??? Jij hebt je leven er voor gewerkt, dus is het je goed recht om zelf te bepalen wat je ermee wilt. 2. Kinderen kunnen je ook bewust schade toebrengen, waarbij jij voor die schade opdraait terwijl de Raad van kindermishandeling en Jeugd en gezin lachend toekijken en daarmee bedoel ik het topje van ijsberg de jeugdzorg enz. 3. Bij overlijden moet deze schade verrekend kunnen worden met de erfenis en in mindering gebracht worden t.o.v. andere kinderen, immers zij zijn hier ook door gedupeerd. 4. Kinderen die hun naam veranderen dienen zeer zeker uitgesloten te worden van een nalatenschap van de ouder die hierdoor benadeeld wordt. Voor de ouder is dit een machteloze situatie. Ook hier maakt men uit wat goed is en wat fout is en hebt het maar door te slikken. Het wordt tegen je wil door je strot gedouwd. Ga je niet in mee benadeel je het kind welk dan tussen 2 ouders terecht komt. 5. Indien het kind jou naar het leven heeft gestaan en ook daadwerkelijk hiertoe overgaat, is de aanspraak op erfenissen gewoon belachelijk. Hij/zij probeert jou letsel toe t brengen. Indien dit zou lukken en je gedood wordt, hebben dus recht op nalatenschap???? Na 7 jaar staan ze weer op straat en lachen zich rot. 6. Als kinderen jou bestolen en bedrogen hebben behoren zij gewoon onterf te kunnen worden, de dief behoort niet nog eens extra beloond te worden. 7. Stiefkinderen hoe zit het daarmee, nog erger als je vrouw een kind heeft uit vorige huwelijk die totaal niet en geen contact heeft met zijn/haar moeder die erft dus ook mee van de zijde stiefvader die deze kinderen niet eens kent. Zo zijn er vele omstandigheden waarvan je duidelijk kunt zeggen, laat mij zelf over mijn eigen zuur verdiende geld beschikken en zelf bepalen wat ik ermee ga doen. Het wordt hoog tijd dat de bezem hierdoor heen gaat en niet door een niet functioneerde wetgeving bepaald wordt wat er moet gebeuren met JOU BEZITTINGEN na overlijden. Nederland wederom ten voeten uit. Kunnen zich beter bezig houden met andere zaken i.p.v. steeds weer jou leven te bepalen. .

jvdheuvel
jvdheuvel28 jul. 2021 - 13:26

Ik ben het volkomen er mee eens dat wanneer je een testament laat opmaken bij een notaris, dat je dit in de regel niet voor niets doet. Daar zijn gegronde redenen voor. En dit wordt nu in uw artikel onderuit gehaald. Als het contact met al je kinderen goed verloopt en ook onderling met de kinderen zelf dan zal onterving niet nodig zijn doch bals die situatie met een van de kinderen is zoals dat niet is gewenst dan zul je voor dat betreffende kin d een uitzondering moeten maken en hem of haar moeten onterven. Wanneer mijn moeder ervoor heeft gezorgd dat onze dochter geen contact meer heeft haar ouders en een broer dan rest er niets anders over dan onterving. Zeker als dat kind haar oren heeft laten hangen naar haar oma( mijn moeder) die haar moeder in een kwaad daglicht heeft geplaatst. Want onze dochter was een volwassen vrouw. En gaat dan eerst in gesprek met HAAR OUDERS om die verhalen te verifiëren. Neen dat heeft ze klakkeloos aangenomen dat haar oma de waarheid vertelde. En lelijke dingen over de vrouw van haar broer. Tijdens de ziekte van mijn vrouw (haar moeder,die ALS had) heeft zij zich geen moment laten zien. ALS is vastgesteld 13 maart 2013 bij het Erasmus MC in Rotterdam. Inmiddels is mijn vrouw 9 juli 2014 overleden aan ALS. Het kwaad sprekenj is begonnen in december 2001. Mijn vrouw wilde toen eerst (samen met mij) nog een gesprek met mijn moeder om te proberen e.a. uit te praten en dat mijn moeder haar woorden terug zou nemen. Mijn moeder heeft dat geweigerd. En ik heb toen besloten het contact met mijn moeder te verbreken en daarop heeft mijn moeder onze dochter zover kunnen krijgen met haar ouders en broer te breken. Ik wil absoluut geen enkele contact meer met mijn dochter die haar eigen moeder in de steek heeft gelaten na kwaad spreken over haar moeder. Onterven staat als een huis. Woorden schieten natuurlijk tekort in zo'n verhaal op deze manier. Daarom hoop ik dat het goed is overgekomen. Met vriendelijke groet, Jan van den Huvel

sinypots
sinypots28 jul. 2021 - 10:34

Waarom wachten met schenken? Geef met een warme hand en........ er zijn heel veel goede doelen, die je - bij leven - ook kunt schenken. In sommigen gevallen is erfgoed derfgoed, jammer, maar helaas komt het (te) vaak voor

1 Reactie
Wim Zijlstra
Wim Zijlstra28 jul. 2021 - 15:37

Ik weet dat je geld voor die tijd aan goede doelen kunt schenken Maar is het mogelijk Om de opbrengst van je huis ook dus bij leven aan goede doelen te schenken. Er is niet van onterven sprake, alleen dat de erfenis niet meer bestaat voor de erfgenamen, of dat er nog misschien een kleine deel daarvan over is??

WDJ
WDJ28 jul. 2021 - 10:25

Dat klopt zeer juist, waar bij mijn schoonouders bij het weg vallen van hun lichaam, is mijn partner onterft door leugens van mijn zwager in Zaanstad. Waar hij nog steeds ons van doet beschuldigen. Waarbij hij een geldlening bij mijn partner heeft gehad in 2004 maar de lening niet woilt terug wilt betalen. Maar door een fraude pleger die in 2009 bankfraude heeft gepleegd op het bankrekeningnummer van mijn wijlen schoonouders, wist mn zwager mij er van te beschuldigen. Dat betekend dat mijn zwager Valsheid in Geschriften heeft begaan. Waar hij toen ook al niet bij de uitvaard wilde hebben. Is hij de dader van het uit laten schrijven van het erfrecht bij een notariele kantoor in Zaandijk ( Zaanstad). Maar mijn zwager gaf zich uit voor Politie Zaanstreek-Waterland waar hij zeer associaal wist te vermelden met zeer ernstige schutwoorden in zijn mond te nemen. Waar hij nu doet roddelen over zijn familie-lid

1 Reactie
38anne
38anne28 jul. 2021 - 17:58

Een duidelijk voorbeeld van het gevaar van deze onnozele wet uit 2003. Waar is de rol van de notaris als zoiets bij hem binnenkomt. Wij kregen te horen van hem: it will be difficult to prouve. Dit in ons geval van tussenkomst van een oneerlijke zus bij onze oude vader.

ventje54
ventje5428 jul. 2021 - 10:13

Mijn vader heeft mijn zus als enige erfgenaam benoemd. In goederen, geld en prive spullen. Mijn broer en ik hebben alleen het kindsdeel van onze moeder gehad. Hebben mijn broer en ik nog steeds recht op ons vaderlijk kindsdeel ???

2 Reacties
38anne
38anne28 jul. 2021 - 20:41

Tuurlijk hebben jullie recht op je overgebleven pourcentage van Wat!, Dat is de vraag,niet duidelijk in de wet , hoe kom je er achter van de waarden, je bent geen erfgenaam meer maar alleen schuldeiser voor geld volgens die onnozele wet. Het kostte mij twee jaar zoeken. Succes.

live
live29 jul. 2021 - 7:07

je kunt je kindsdeel opeisen tot 5 jaar na het overlijden van je vader. Daarna niet meer. https://www.infotaris.nl/blogs/voorbeeldbrief-opeisen-kindsdeel/#:~:text=Hoe%20lang%20mag%20je%20wachten%20met%20het%20opeisen,jouw%20deel%20binnen%206%20maanden%20na%20het%20overlijden.

visa
visa28 jul. 2021 - 9:12

Nu ik denk je moet bij leven dan gewoon eigenlijk alles weggeven of een schuld opbouwen die ze dan erven. Met de hoop dat ze de erfenis wel aannemen en dan zitten ze in de problemen.

1 Reactie
Bert Verweij
Bert Verweij28 jul. 2021 - 9:39

Al zijn de verhoudingen nog zo verstoord, ik vind het diep treurig als je je kind(eren) willens en wetens in de problemen brengt.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Meld je snel en gratis aan voor de Kassa nieuwsbrief!