Joop

Zonder goed onderwijs heeft Nederland geen toekomst

  •  
13-03-2017
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
94 keer bekeken
  •  
JHML0902_0685

© cc-foto: atelier pro

Steeds minder studenten volgen een lerarenopleiding, waardoor het lerarentekort dat we als onderwijssector al hadden verwacht vermoedelijk nóg groter wordt
Vijf lijsttrekkers spraken in de afgelopen debatten zonder uitzondering over het belang van de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen voor “de toekomst van Nederland”. Op z’n zachtst gezegd opvallend om dan tegelijk te constateren dat het fundament voor onze toekomst – kinderen, jongeren en het onderwijs dat zij krijgen om zich te ontwikkelen – geen enkel moment aan bod komt in datzelfde debat. Helaas is dat geen uitzondering deze verkiezingscampagne. Het onderwijs – en dan vooral het basis- en voortgezet onderwijs – komt niet of nauwelijks aan bod in het geweld tussen lijsttrekkers. En dat, terwijl het funderend onderwijs schreeuwt om politieke visie en écht keuzes.
Wat doen we met de leerkracht? De basis voor goed onderwijs is de leerkracht in de klas. De afgelopen jaren is er vanuit politiek Den Haag veel beloofd, maar weinig gedaan aan investeren in de leerkracht van vandaag en morgen. Steeds minder studenten volgen een lerarenopleiding, waardoor het lerarentekort dat we als onderwijssector al hadden verwacht vermoedelijk nóg groter wordt. Door de nieuwe Wet werk en zekerheid loopt de ene school na de andere aan tegen problemen met het vervangen van een zieke leerkracht. Vervangers zouden met de nieuwe Haagse regels vrij snel een vast contract moeten krijgen en dat is voor schoolbesturen onbetaalbaar. Een ander voorbeeld van Haagse bemoeizucht is de 403-pagina’s dikke cao voor het primair onderwijs. Een symbool van gebrek aan vertrouwen in werkgevers en werknemers in het onderwijs, waardoor gedetailleerde voorschriften maatwerk onmogelijk maken. Ondertussen geeft de ene leerkracht na de andere aan dat de werkdruk in de klas onmenselijke vormen aan begint te nemen. Ziekteverzuimpercentages schieten bij sommige scholen in de dubbele cijfers. Ik zie collega’s met een écht hart voor onderwijs noodgedwongen afhaken met burn-outs. Wat hebben politieke partijen deze onderwijzers te bieden?
Wat doen we met de leerling? Helaas komen achterstanden en (kansen)ongelijkheid in het onderwijs nog altijd voor. Vooral in de fase van overstap van de basisschool naar de middelbare school zien we dat gebeuren. Hoe om te gaan met schooladviezen en vroegselectie van kinderen, bepaalt mede de toekomst van de ontwikkelkansen van de burger van morgen. Het is echter niet helder welke visie politieke partijen hieromtrent hebben. Wat leerlingen ook bezighoudt, is pesten – zowel online als fysiek op school. Zo ook onze leerling Pim van school voor voortgezet speciaal onderwijs De Keyzer in Goirle. “Pesten doet pijn”, zei Pim. “Zou pesten bij wet strafbaar gemaakt moeten worden?”, vroeg hij onlangs aan kandidaat-Kamerleden tijdens een door ons georganiseerd verkiezingsdebat. Verder zijn elk jaar 119.000 kinderen in Nederland slachtoffer van een vorm van mishandeling. Deze mishandeling of verwaarlozing kan lichamelijk, emotioneel en/of seksueel van aard zijn. Waarom spreken lijsttrekkers zich niet vaker uit over zulke thema’s die van wezenlijk belang zijn voor kinderen en jongeren?
Wat doen we met onderwijsinnovatie? Het basis- en voortgezet onderwijs behoort kinderen en jongeren samen met hun ouders klaar te stomen voor burgerschap in de 21 e eeuw. Dat gaat niet vanzelf. Investering in de professionaliteit van leerkrachten om deze 21 e -eeuwse vaardigheden zelf te leren zodat zij het over kunnen brengen naar leerlingen, blijven vooralsnog achterwege. Verkiezingsprogramma’s schenken niet of nauwelijks aandacht aan een goede digitale infrastructuur voor scholen; ICT-innovatie in het onderwijs is noodzakelijk, maar moet volgens de meeste politieke partijen blijkbaar gratis tot stand komen. Uit internationaal vergelijkend onderzoek blijkt dat Nederland relatief weinig geld investeert in het funderend onderwijs. ‘Passend onderwijs’, een wet die sinds 2014 van kracht en vraagt om kinderen en jongeren zoveel mogelijk naar een reguliere in plaats van speciale school te laten gaan, is in veel regio’s gepaard gegaan met een flinke financiële bezuiniging. Oftewel: er wordt van leerkrachten meer gevraagd, maar met minder middelen. Deze vorm van onderwijsinnovatie vraagt echter om juist méér financiële middelen, met name om te voorkomen dat kinderen midden van dit onderwijskundige veranderproces tussen wal en schip vallen.
Kortom Toen ik zelf in 2012 kandidaat-Kamerlid was, heb ik me geregeld geërgerd aan het gemopper vanuit het onderwijsveld richting de politiek. Er werd steen en been geklaagd en ik snapte niet goed waarom. Nu ik zelf als onderwijsbestuurder werk, begrijp ik die geluiden en onderliggende sentimenten veel beter. We leveren in Nederland een wereldprestatie: de kwaliteit van ons onderwijs is simpelweg goed tot zeer goed. Maar om dat goed te houden en vooral om kinderen een optimale toekomst te blijven bieden, is het zaak dat de landelijke politiek veel meer doet en meer investeert om het onderwijs van morgen ook goed te laten zijn. Lijsttrekkers zouden zich in het vervolg van hun campagne véél meer moeten uitspreken over goed onderwijs, daarbij uitgedaagd wordende door kritische journalist en scherpzinnige debatleiders met gevoel voor onderwijs. Want zonder goed onderwijs, heeft Nederland geen toekomst.
Dit artikel verscheen eerder in het Brabants Dagblad
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar

Reacties (9)

Enzo2
Enzo214 mrt. 2017 - 10:25

"Steeds minder studenten volgen een lerarenopleiding, waardoor het lerarentekort dat we als onderwijssector al hadden verwacht vermoedelijk nóg groter word." Dat vind ik niet zo vreemd wanneer je kijkt naar wat er tegenwoordig van onderwijzers wordt verwacht. Waar vroeger een docent geacht werd voornamelijk rekenen, taal en de andere, gebruikelijke vakken te onderwijzen, wordt er tegenwoordig verwacht dat zij de kinderen ook maatschappelijk opvoeden. Het lijkt erop alsof tegenwoordig de ouders wel de lusten willen, maar niet de lasten. De nare zaken van opvoeden worden op de onderwijzers afgeschoven en wee hun gebeente wanneer hun genie in de dop een lagere score haalt dan verwacht. Er wordt vaak gezegd dat waar vroeger bij een onvoldoende het kind een standje kreeg, nu de onderwijzers op het matje geroepen worden. Is het dan zo raar dat de animo voor het vak afneemt? Wie gaat zich nu vrijwillig inschrijven om het pispaaltje van veel (bij lange na niet alle) verwende ouders te worden? Je moet wel een wereldsalaris krijgen of grenzeloos optimistisch zijn wil je daarvoor tekenen. Geef de onderwijzer het respect terug dat h/zij verdient, zorg dat je kinderen zich in de klas gedragen en schuif niet jouw deel van de verantwoordelijkheid af op school of overheid, dán help je mee aan het terugwinnen van de populariteit van het vak. Zolang dat niet gebeurt, kun je allerlei prachtige plannen maken, maar zonder een frisse lading onderwijzers om die plannen uit te voeren, kun je daar geen bal mee.

Simon Arzt
Simon Arzt14 mrt. 2017 - 10:14

"En dat, terwijl het funderend onderwijs schreeuwt om politieke visie en écht keuzes." Denk dat, van alle partijen, het Forum voor Democratie de meest uitgesproken visie heeft die gericht is op verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Paar willekeurige punten: Meer aanzien voor het vak door betere salariëring, minder papierwerk en meer autonomie. Basisonderwijs naar Fins model – het meest succesvolle basisonderwijs ter wereld, waar onderwijs op maat wordt geboden aan élk kind, en waar volop tijd en ruimte bestaat voor creatieve vakken én voor persoonlijke ontwikkeling. Versoepeling Wet Passend Onderwijs: niet alle kinderen zijn gebaat bij een oplossing in een reguliere basisschool. Aan leerkrachten worden daardoor soms onmogelijke eisen gesteld, terwijl het bovendien ten koste gaat van de kwaliteit in de klas. lees de rest hier: https://forumvoordemocratie.nl/standpunten/onderwijs

Ikkyu
Ikkyu14 mrt. 2017 - 5:36

Helemaal mee eens. Het is zot dat onderwijs en milieu nauwelijks aandacht krijgen in de debatten, terwijl dat nu juist de onderwerpen zijn die de toekomst van Nederland zullen bepalen. Niet de AOW leeftijd, niet immigratie, niet defensie-uitgaven. Dit: onderwijs en milieu. Je kan nu in de US zien wat er gebeurt als je een te groot deel van de bevolking geen goed onderwijs geeft.

1 Reactie
Bruggenbouwer2
Bruggenbouwer214 mrt. 2017 - 17:04

Met goed onderwijs gaat men anders denken over de millieuproblematiek dan het GL-D66 mantra.

Minoes2
Minoes214 mrt. 2017 - 4:32

Ik weet nog dat er enige tijd geleden gels is uitgetrokken voor extra leerkrachten in het basisonderwijs. Het was er niet aan besteed. Er was niet een leerkracht bijgekomen. Waaraan dan wel. Niemand die het weet. Scholen gaven geen inzicht of konden dat niet geven.,Waarschijnlijk bij de algemene middelen gedropt en/of in gebouwen gestoken.

1 Reactie
Minoes2
Minoes214 mrt. 2017 - 4:33

geld...

Simon Arzt
Simon Arzt13 mrt. 2017 - 22:43

Helder verhaal, helemaal mee eens. De wet op het pasend onderwijs is niet meer dan een ordinaire bezuinigingsmaatregel gebleken. Niet alleen wordt er van leraren in het reguliere onderwijs meer gevraagd, en met minder geld, ze zijn simpelweg niet toegerust om met "speciale" kinderen te werken. Ze missen de kennis en kunde, de tijd en het geduld wat je nodig hebt. Kwalijk kan je ze het niet nemen, ze hebben er tenslotte niet zelf voor gekozen en de werkdruk was, met 32 kinderen in de klas, al meer dan hoog genoeg. Voeg daar een paar "moeilijke" kinderen aan toe en je hebt een perfect recept voor ondermaats onderwijs. Zowel voor de gewone kinderen als de kinderen die voorheen of in het speciale onderwijs zaten of, dmv een rugzakje, op extra aandacht en deskundigheid konden rekenen. Om over de werkdruk voor de leerkrachten nog maar niet te spreken.

1 Reactie
Minoes2
Minoes214 mrt. 2017 - 4:39

Ben het met je eens. Al de expertise in het speciaal onderwijs is wegbezuinigd daarmee, en vervolgens worden de rugzakjes ook nog eens wegbezuinigd. Kinderen op scholen die het financieel al moeilijk hebben zijn de dupe en die scholen zullen zelf dientengevolge nooit excellent worden. Dus krijg je weer steeds meer tweedeling. Je kunt alles wel verstoppen in mooie retoriek, maar de praktijk spreekt voor zich, en onttrekt zich niet aan de werkelijkheid.

Jansen & Jansen
Jansen & Jansen13 mrt. 2017 - 22:27

[ Een ander voorbeeld van Haagse bemoeizucht is de 403-pagina’s dikke cao voor het primair onderwijs. Een symbool van gebrek aan vertrouwen in werkgevers en werknemers in het onderwijs...] Ja, inderdaad, maar niet een gebrek aan vertrouwen van de politiek, die zitten niet aan tafel bij CAO onderhandelingen. Het is een gebrek aan vertrouwen van de bonden, die willen elk detail geregeld hebben, en de werkgevers slikken het op voorwaarde dat de loonsverhoging niet te hoog is. Zoals zoveel in de samenleving, de vakbonden maken ons kapot.