Zomaar je baan kwijt door veranderende economie

In het Human-programma ‘Het Filofosisch Kwintet’ staat dit seizoen Technologie en Moraal centraal, met deze aflevering de economie als centraal punt. Te gast zijn Rutger Bregman (historicus en publicist), Peter van Lieshout (hoogleraar Maatschappijwetenschappen en lid Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) en Haroon Sheikh (promovendus filosofie). Zij bespreken wat de morele implicaties van de snelle technologische veranderingen in de economie zijn en wat die ontwikkelingen betekenen voor de plaats van arbeid in ons leven.

Clairy Polak illustreert het thema met het voorbeeld van Kodak, maker van een van de eerste digitale camera’s. Kodak had ooit 145.000 werknemers in dienst en was zo’n 28 miljard euro waard, maar het bedrijf ging uiteindelijk failliet. Instagram is nu de marktleider op het gebied van digitale fotografie. Bij de overname van Instagram door Facebook was het bedrijf 1 miljard euro waard en had het een luttele 13 mensen in dienst. Polak vraagt zich dan ook af of dit een trend is.

Van Lieshout:

Dit is wel een trend. Misschien iets minder sensationeel, deze getallen zijn natuurlijk wel heel extreem, maar kijk in Nederland ook maar eens naar wat er met PostNL gebeurde. De honderdduizenden postbodes die wij in Nederland kennen, zijn voor een groot gedeelte verdwenen. Wel op een iets minder sensationeel niveau. Kijk maar eens wat er bij banken gebeurt, die ieder jaar als ze cijfers publiceren ook weer texten van ‘en we gaan weer enkele duizenden mensen vervangen door computers’.

Haroon Sheikh stipt aan dat het Kodak-moment niet helemaal voorbij is; het bedrijf maakt een doorstart en richt zich nu op iets anders. Dat toont volgens Sheikh aan dat er ook wel aanpassing mogelijk is. Wel meent ook de promovendus dat er sprake is van een trend. Fabrieksbanen verdwijnen al tientallen jaren, maar nu is ook het middensegment aan de beurt. Het inchecken op het vliegveld kan digitaal, ook bij het boeken van een vliegticket komt zelden nog een medewerker van een reisbureau te pas. Volgens een onderzoek van Oxford University naar de Amerikaanse banenmarkt verdwijnt de komende 10 tot 20 jaar de helft van de banen uit het middensegment zal verdwijnen. Bekijk de hele uitzending hierboven terug

cc-foto: SP