Zo denken Russen over de oorlog tegen Oekraïne

Velen vragen zich af wat Russen écht denken over de oorlog met Oekraïne die in februari zijn vierde jaar ingaat. In een land waar sinds vele jaren geen vrije media meer bestaan en elke mening die afwijkt van die van het Kremlin absurd-zwaar bestraft wordt, is het onmogelijk om daar achter te komen.

Een goede indicatie blijft echter hoe Russen dachten in de maanden en weken voor de brute invasie van 24 februari 2022. In die tijd waren er nog een beperkt aantal media die de mening van Russische burgers konden weergeven. Enkele daarvan waren van hoge journalistieke kwaliteit (bijv. “Exo Moskvi”) en lieten goed geïnformeerde onafhankelijke analisten en journalisten aan het woord. Gelukkig heb ik daarvan een groot aantal berichten gekopieerd en opgeslagen. Wat me bij is gebleven zijn de vele open brieven van talloze maatschappelijke organisaties die zich onomwonden uitspraken tégen agressie tegen hun 'Oekraïense broeders'.

Maar de belangrijkste open brief blijft wel die van gepensioneerd generaal Leonid Ivashov, destijds voorzitter van de Russische 'Al-Russische Officiersvergadering'. Daarin veroordeelt hij “Poetin’s misdadige uitlokking van een oorlog” en roept op tot diens aftreden. Dat is nogal wat voor een overtuigd oud-communist met de reputatie van een 'nationalistische houwdegen'.

Het is belangrijk om de belangrijkste punten uit die brief nog eens (bijna) in hun geheel af te drukken. Als objectief en feitelijk gefundeerd tegenwicht tegen de onvoorstelbare propaganda die het Kremlin blijft spuien:

“Aan de president en de burgers van de Russische Federatie:
Rusland bevindt zich in het epicentrum van deze dreigende catastrofe, misschien wel voor het eerst in zijn geschiedenis. Tot nog toe voerde Rusland (de USSR) gedwongen (rechtvaardige) oorlogen, meestal wanneer de vitale belangen van de staat en de samenleving in gevaar waren. Er zijn op dit moment wel degelijk bedreigingen voor het voortbestaan ​​ van Rusland. Maar die zijn van interne aard en komen voort uit het staatsmodel, de kwaliteit van het bestuur en de staat van de samenleving. De oorzaken van deze bedreiging zijn intern: de onhoudbaarheid van het staatsmodel, de volstrekte ineffectiviteit en het gebrek aan professionaliteit van het bestuurs- en regeringssysteem, en de passiviteit en desorganisatie van de samenleving.

Externe bedreigingen zijn er ook. Maar die vormen momenteel geen kritieke bedreiging voor ons voortbestaan  of onze vitale belangen. De strategische stabiliteit (met andere landen) wordt gehandhaafd, kernwapens zijn onder betrouwbare controle, NAVO-troepen worden niet uitgebreid en vertonen geen dreigende activiteiten. Daarom is de escalatie rond Oekraïne allereerst kunstmatig en zelfzuchtig, gericht tegen bepaalde interne krachten, waaronder de Russische Federatie. Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie, waarin Rusland (President Jeltsin) een doorslaggevende rol speelde, werd Oekraïne een onafhankelijke staat, lid van de Verenigde Naties en heeft het recht op individuele en collectieve verdediging.

De vermeende genocide door Kiev in de zuidoostelijke regio's van Oekraïne is bij de Verenigde Naties en OVSE nooit een thema geweest. Om Oekraïne een ​​vriendelijke buur voor Rusland te laten blijven had Rusland de aantrekkelijkheid van het Russische staatsmodel en regeringssysteem moeten laten zien. Maar dat heeft het niet gedaan, zijn ontwikkelingsmodel en buitenlandbeleid hebben vrijwel al zijn buurlanden van zich vervreemd. Ruslands annexatie van de Krim en de weigering van de internationale gemeenschap om het als Russisch grondgebied te erkennen bewijzen overtuigend het falen van het Russische buitenlandbeleid en de onaantrekkelijkheid van haar binnenlandse beleid aan.

Pogingen om mensen te dwingen Rusland en zijn leiders "lief te hebben" door middel van ultimatums en dreigingen met geweld zijn zinloos en uiterst gevaarlijk. Het gebruik van militair geweld tegen Oekraïne zou het bestaan ​​van Rusland zelf als staat in twijfel trekken; het zou Russen en Oekraïners voorgoed tot aartsvijanden maken; aan beide zijden zouden tienduizenden jonge, gezonde mensen sterven, wat ongetwijfeld gevolgen zou hebben voor de toekomstige demografische situatie in onze stervende landen. Als dit gebeurt, zullen Russische troepen op het slagveld niet alleen botsen met Oekraïense troepen, waarvan velen Russisch(sprekenden) zullen zijn, maar ook met troepen en materieel van vele NAVO-landen. Bovendien zal Rusland worden gezien als een land dat de vrede en internationale veiligheid bedreigt, aan zware sancties onderworpen worden en een paria in de internationale gemeenschap worden. De president, de regering en het ministerie van Defensie zijn niet zo dom dat ze deze gevolgen niet kunnen voorzien.

Daarom: wat zijn de werkelijke doelen van het aanwakkeren van gevaarlijke spanningen en het uitlokken van een mogelijke grootschalige militaire actie? Dat dit het geval is blijkt uit de omvang en gevechtskracht van de troepen die beide partijen opbouwen – minstens 100.000 man aan elke kant. Volgens ons deze: de Russische leiders beseffen dat zij niet in staat zijn het land uit een systemische crisis te halen, wat kan leiden tot een volksopstand en een machtswisseling; daarom volgen zij met steun van de oligarchen, corrupte ambtenaren, omgekochte media en de veiligheidsdiensten een politiek gericht op de definitieve vernietiging van de Russische staat en de uitroeiing van de inheemse bevolking. Oorlog is het middel om de macht te behouden en de rijkdom die van het volk geroofd is te beschermen. Wij zien geen andere verklaring.

Wij, Russische officieren, eisen dat President Poetin zijn misdadige beleid van het uitlokken van een oorlog waarin Rusland alleen tegenover de gecombineerde strijdkrachten van het Westen zal komen te staan stopt, vrije en open verkiezingen organiseert en aftreedt. Wij vragen alle reservisten en gepensioneerde militairen en burgers van Rusland om waakzaam en georganiseerd te zijn, de eisen van de Al-Russische Officiersvergadering te steunen, zich actief te verzetten tegen propaganda en het uitbreken van oorlog, en een intern burgerconflict met militair geweld te voorkomen.”