Joop

Zij die hun geschiedenis vergeten, zijn gedoemd om deze te herhalen

  •    •  
04-05-2021
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
928 keer bekeken
  •  
Fractievoorzitters bijeen op ministerie AZ

© Foto: Bart Maat

Herdenk niet alleen het verleden, maar pas de lessen uit het verleden toe op de gevaarlijke ideologieën in het heden.
‘Zij die hun geschiedenis vergeten, zijn gedoemd om deze te herhalen’. Dit bekende gezegde, origineel van filosoof George Santayana, komt veel terug als het gaat over de Tweede Wereldoorlog – en met goede reden. Daarom zijn wij vanavond twee minuten stil: om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en alle oorlogen sindsdien te herdenken, en om stil te staan bij hoe waardevol – en fragiel – onze vrijheid is. Dit is belangrijk. We mogen nooit vergeten hoe gruwelijk oorlog is, en we moeten altijd alles op alles zetten om nieuwe oorlogen en genocides te voorkomen.
Echter, wat is ‘vergeten’? Want het herinneren van de Tweede Wereldoorlog gaat om meer dan alleen de gebeurtenissen an sich. Belangrijker nog zijn de lessen die we eruit trekken. Het allerbelangrijkste is dat we die lessen toepassen zodat we herhaling van deze gruwelijke tijd kunnen voorkomen en ons verzetten wanneer dit, in Nederland en daarbuiten, toch gebeurt. Toch zijn er in Nederland ontwikkelingen merkbaar die schrikbarend doen terugdenken aan de tijd die we nu herdenken. Daarom wil ik oproepen: denk tijdens en rondom 4 en 5 mei niet alleen aan het verleden, maar ook aan het heden en de toekomst.
Begrijp me niet verkeerd: dit is geen verwijt dat jij of iemand anders dat niet zou doen. Ik weet dat voor heel veel mensen het besef van de situatie vandaag de dag heel sterk is, en daar ben ik blij om. Bij de nationale herdenking wordt hier ook aandacht aan besteed. Ik wil ook absoluut geen afbraak doen aan de betekenis van 4 en 5 mei of iets dergelijks. Ik kan het belang van herdenking niet genoeg benadrukken. Maar voor een écht goed besef van de gruwel van oorlog en de waarde van vrijheid is het erg belangrijk dat we de lessen van toen ook actief toepassen op de situatie van nu, en ik vraag me soms af of dat in Nederland als geheel wel genoeg wordt gedaan.
Ideeën die haaks op de waarden van vrijheid staan winnen steeds meer aan terrein. Om het maar bot te zeggen: rechtsextremisme is nog steeds groeiende. Niet alleen dat, maar het wordt steeds meer op zorgwekkende manieren genormaliseerd. De AIVD en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) zien extreemrechts nog steeds als een zeer reële dreiging voor onze vrijheid en veiligheid. Extreemrechtse ideologieën worden steeds vaker als respectabel gepresenteerd, en vaak wordt hier in de media en door mensen onderling ook nog in meegegaan. Met ON! dreigt extreemrechts nu zelfs een compleet eigen omroep te krijgen.
Deze ontwikkeling zien we ook in de politiek. Kijk alleen maar naar het aantal rechtsextremistische zetels op dit moment in de Tweede Kamer: minstens 28, waaronder 8 voor het openlijk fascistische FvD. Zoals Han van der Horst het op deze site stelde : procentueel meer zetels dan de NSB had in de jaren 30. Bepaald geen zetels die veel waarde hechten aan waarden als vrijheid, gelijkheid en democratie.
Als ik dit soort zaken aankaart in de context van 4 en 5 mei, dan wordt me wel eens verteld dat ik niet zaken van toen en van nu door elkaar moet halen. Maar onthoud, dit soort extremistische stromingen strijden tegen precies datgene wat we op 5 mei vieren: onze vrijheid, democratie en mensenrechten. Hoe kunnen we stilstaan bij de waarde van onze vrijheid, zonder te erkennen dat er een groeiende stroming is in Nederland die actief strijdt om ons deze vrijheid af te nemen?
Gisteren nog was FvD weer eens in opspraak vanwege het misbruiken van Bevrijdingsdag voor het verspreiden van zijn haatvolle ideologie. Alle kranten weer vol, alle politici verontwaardigd, maar als dit net zo gaat zoals het elke keer gaat tot nu toe, dan heeft over drie dagen niemand het hier meer over en kan FvD doodleuk op deze manier blijven doorgaan. Ook belangrijk om te noemen: FvD organiseerde deze actie samen met 8 andere organisaties. Groeperingen met dit soort verwerpelijke ideeën zijn geen uitzonderingen meer.
Het is heel belangrijk dat we ons bewust blijven van de ideeën en ideologieën waar we hier mee te maken hebben. Het gaat om omvolkingstheorieën , fascisme, antisemitisme , holocaustrevisionisme en -ontkenning , nazisympathieën , teveel complottheorieën om op te noemen, om nog maar te zwijgen over zaken als doelgerichte intimidatie en bedreiging , openlijk racisme, moslimhaat en verwerping van de rechtstaat. Al deze specifieke gelinkte voorbeelden komen dan wel van een aantal specifieke organisaties die het nieuws vaak halen, maar deze organisaties hebben een grote aanhang en invloed die beide alleen maar groter worden. Plus, naast hen zijn er nog veel andere organisaties en ondergrondse netwerken. Het groeit. Het normaliseert. Dat is gevaarlijk.
Wij leven in een vrij land. Dat is een groot goed. Maar als er één les is die we uit de nationale herdenking en de viering van de vrijheid moeten trekken, dan is dat hoe fragiel die vrijheid is. We moeten onze vrijheid nooit als iets vanzelfsprekends gaan zien. Talloze mensen over de hele wereld leven op dit moment zonder vrijheid, en Nederland is daar niet immuun voor.
We moeten ons helderder en harder verzetten tegen deze gevaarlijke ideologieën. Hoe kunnen we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog bij goed geweten herdenken, en tegelijkertijd dezelfde ideologieën die de oorlog veroorzaakte in Nederland vrij rond laten gaan? Verontwaardigde tweets na een nieuwsartikel zijn niet genoeg.
Als we onze vrijheid echt koesteren, dan moeten we de rechtsextremistische opmars bij de wortel aan durven pakken. We moeten ons uit durven spreken als mensen om ons heen onacceptabele dingen zeggen. We moeten niet langer doen alsof complottheorieën, antidemocratische ideeën en discriminatie een gelijke plaats aan tafel verdienen. We moeten elkaar weerbaarder maken tegen extreemrechts en fascistisch gedachtengoed door elkaar bewuster te maken van de gevaren hiervan. We moeten duidelijk durven maken dat vrijheid geldt voor iedereen. Als we deze haatvolle ideologieën willen tegengaan, moeten we er ook echt iets tegen gaan doen.
Want zij die hun geschiedenis vergeten, zijn gedoemd om deze te herhalen.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (34)

TELTLI
TELTLI6 mei 2021 - 20:26

Ook Hitler is destijds democratisch gekozen. Ook hij werd financieel gesteund door (ook Joodse) industriëlen die dachten hem zo wel in toom te kunnen houdt, maar zich ‘misrekend’ hebben…

Peter Stans
Peter Stans5 mei 2021 - 8:55

Helemaal mee eens. Baudet is dus wat hij is, 1000% een fascist. En zo moet je hem ook keer op keer benoemen.

Minoes&tuin
Minoes&tuin5 mei 2021 - 4:01

En neo-liberalisme. Of denken we dat mensen aan de onderkant van de samenleving wel 'vrij' zijn. Dat is dan toch maar een vraag die ik er bovenop gooi. Dit nog afgezien van ook daar de generaliserende benamingen die je om de oren vliegen.

Bouwman2
Bouwman24 mei 2021 - 9:10

In plaats van daden zou je ook eens kunnen praten? Ik bedoel: je kunt wel zeggen met FORUM valt niet te praten, dus maar vervloeken. en afrekenen, maar toch maar doen. Want meer dan activisme en een monoloog is praten dienstig voor wederzijds begrip en toenadering. Je hoeft niet met elkaar naar bed, maar je kunt ook gewoon elders een bedsermoen organiseren. Stop de monoloog en ga in dialoog. Scheiden kun je altijd nog wel.

5 Reacties
LaBou
LaBou 4 mei 2021 - 10:23

Juffrouw bouwman ziet wel wat in het forum?

Ch0k3r
Ch0k3r4 mei 2021 - 14:03

@LaBou Dus onze Laurens hier denkt dat Leo J een vrouw is en noemt hem (of haar) daarom stelselmatig juffrouw? Of doet Laurens gewoon lekker neerbuigend en gebruikt hij een vrouwelijke aanschrijfvorm in een denigrerende zin?

The Apple
The Apple4 mei 2021 - 16:02

Bouwman is dominee, -praten is zijn broodwinning.

LaBou
LaBou 5 mei 2021 - 5:57

Ch0k3r: wie is Leo J in dit verhaal? En wat je vraag betreft: lees de verhalen van bouwman en trek dan pas een conclusie. Nu zuig je een conclusie uit je duim.

Peter Stans
Peter Stans5 mei 2021 - 8:56

Met facisten ga je niet in dialoog.

Jaap1002
Jaap10024 mei 2021 - 8:02

Ik denk dat we gedoemd zijn de fouten uit het verleden te herhalen. Ja, partijen als PVV, FVD en JA21 zijn verwerpelijk, extreemrechts, racistisch en fascistisch. Maar de achterban van deze partijen gebruiken op hun beurt weer het verleden om hun punt te maken. Er valt niks uit te richten tegen deze haatvolle ideologieën. In gesprek gaan met aanhangers van deze haatvolle ideologieën is zinloos heb ik gemerkt. Ze zijn ongevoelig voor feiten en gaan juist in de contramine als je ze weerwoord geeft. Dan is Brussel, Rutte of whatever het fascistische regime. We zullen er mee moeten leven dat er mensen zijn die vol zitten met haat en op (burger)oorlog uit zijn. Lees eens op plaatsen op internet waar deze mensen vol op het orgel gaan.

Gwendoline2
Gwendoline24 mei 2021 - 7:36

Het is maar het welke les je wenst te trekken uit het verleden. De geschiedenis heeft ook uitgewezen dat er in een etnisch homogeen volk het minste gedoe is.

9 Reacties
Le Chat Botté
Le Chat Botté4 mei 2021 - 8:35

[De geschiedenis heeft ook uitgewezen dat er in een etnisch homogeen volk het minste gedoe is] Wie die les uit de geschiedenis trekt is volledig losgezongen van de werkelijkheid, of duidt etniciteit op een volstrekt geprivatiseerde manier (wat ook behoorlijk kierewiet is). Hoe weinig gedoe, denk je dat er in de Middeleeuwen was tussen adellijken en horigen? Hoe weinig gedoe tussen inquisiteurs en ketters, heksen, andersdenkenden? Hoe weinig gedoe was precies de Tweede Wereldoorlog, en dan heb ik het in dit geval niet over de weerzinwekkende Holocaust, maar over hitler's oorlog om gebiedsuitbreiding en macht te verkrijgen? Hoe weinig gedoe was Pol Pot die alle intellectuelen van zijn eigen bevolking uitmoordde? En zo kan ik nog wel even doorgaan met gevallen waarin ethnische homogeniteit het 'gedoe' toch echt niet mocht voorkomen. In de tijd dat ik in Israel woonde was een veel gehoord gezegde onder Europese joden: 'Gelukkig hebben we altijd wel gemeenschappelijke vijanden, anders zouden we elkaar afmaken'. Ethniciteit en cultuur zijn niet verantwoordelijk voor gedrag. Dat ben jij zelf.

Karingin
Karingin4 mei 2021 - 8:56

Iieuw! Etnisch homogeen? Dat bestaat niet eens, en zeker jouw soort gaat bij gebrek aan "de ander" gewoon de buurman te lijf - teveel domme agressie in het dna

Zandb
Zandb4 mei 2021 - 11:04

Gwendoline Het is natuurlijk ook maar wat je onder "etnisch homogeen" en "het minste gedoe" wilt verstaan. En waar je die feitelijke gegevens, dat de geschiedenis heeft uitgewezen dat een "etnisch homogeen volk het minste gedoe is" kunt vinden. Ik ken die onderzoeken niet. U blijkbaar wel. Nou ik ben benieuwd op welke onderzoeken u doelt. Als het dan gaat om "het is maar wat je onder ..... verstaat", durft u het vast niet aan om te stellen 'dat een homogeen volk GEEN gedoe kent!'

Mini2
Mini24 mei 2021 - 12:08

@Karingin Ik zie vooral heel veel agressie in jouw reacties.

Gerygrr
Gerygrr4 mei 2021 - 12:39

Gwendoline, Doet u eens een dna test! U zult versteld staan uit welke mengelmoes uw persoonlijke voorgeschiedenis bestaat!

Gwendoline2
Gwendoline24 mei 2021 - 14:04

Wat ik bedoelde is dat ik van mening ben dat veel mensen graag lijken te leven in een staat waar er een zekere (etnische) homogeniteit onder de bevolking is. Dat wil zeggen een gedeelde taal, cultuur en uiterlijke verschijning. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat daarmee alle problemen automatisch opgelost zijn, of dat iedereen in zo'n samenleving precies hetzelfde eruitziet, denkt en doet. De geschiedenis van de twintigste eeuw geeft genoeg voorbeelden van dit streven. Zo heb ik nog op school geleerd dat Tito eindelijk Joegoslavië had verenigd, terwijl we nu wel anders weten. In de voormalige Sovjet-Unie zijn er nog steeds spanningen door de deportatiepolitiek van Stalin, bijvoorbeeld in de Baltische staten. En het is niet verwonderlijk dat het fascisme juist is ontstaan in Duitsland en Italië, landen die pas heel laat een eenwording hebben gekend en een nationale identiteit hebben ontwikkeld. Ook op kleinere schaal is dit te zien: Baskenland, regio's in Noord-Italië, Catalonië. Het verklaart ook waarom Joden en andere minderheidsgroepen zoals Sinti en Roma het altijd moeilijk gehad hebben. Ook verklaart het waarom partijen als de PVV en FvD populair zijn. Wil je als staat dit soort problemen voorkomen, dan zul je veel energie moeten steken in het integreren van immigranten, en mischien ook wel beperkingen stellen aan het aantal ervan. Ook ben ik daarom voor een sociale dienstplicht.

Zandb
Zandb4 mei 2021 - 18:22

Gwendoline U brengt nu wel de nodige nuancering aan maar niet genoeg naar mijn smaak. Ik wijs op het bestaan van Friezen, Groningers, Drenten enz. enz. Ik wijs op verschillen in geloof. Ik wijs op (rand)stedelingen en plattelanders. Op rijk en arm. Opgeleid of niet...... Wat mensen het liefst willen, dat is niet dat ze onder gelijken leven, maar dat ze een zondebok kunnen aanwijzen, aan de ene kant hun verschillen te maskeren en de aandacht af te leiden en aan de andere kant hun ongenoegen aan te wijten. Het is betrekkelijk willekeurig wie daarvoor in aanmerking komt, om de zondebik te zijn maar buitenlanders, anders gekleurden, heksen, homo's, communisten, joden etc. komen daar al heel snel en gemakkelijk voor in aanmerking. Als je even door redeneert, zou je krankzinnig genoeg, dus alle 'vreemde smetten' moeten weren. Met als gevolg dat de populisten de wind uit de zeilen genomen is: Wat zouden immers populisten kunnen beginnen in een land met alleen 'mensen van vreemde smetten vrij'! (Ik bedoel dat laatste natuurlijk sarcastisch; je weet maar nooit!)

Gwendoline2
Gwendoline25 mei 2021 - 8:48

ZandB Er zullen inderdaad altijd verschillende groepen zijn in elke samenleving. De kunst is om die verschillen binnen de perken te houden, zodat er als gevolg daarvan geen sociale problemen ontstaan. Je kunt wel proberen om alle verschillen te elimineren, maar dat gaat nooit lukken. Dat zie je bij totalitaire communistische regimes, waar elk dissident geluid wordt weggezuiverd. Uiteindelijk blijft er dan niemand over. En misschien heeft U wel gelijk als U zegt dat mensen de ander ook nodig hebben om zich tegen af te zetten, en zo hun eigen identiteit te kunnen bevestigen.

Peter Stans
Peter Stans5 mei 2021 - 8:58

Gwendoline, taal is volstrekt geen probleem. Mensen met een verachtelijke ideologie wel. Die ga ik niet begrijpen, niet mee in dialoog. Daar spuug ik op.

Buitenstaander
Buitenstaander4 mei 2021 - 7:25

Een les die blijkbaar wel makkelijk vergeten wordt, ook door de opiniemaker is dat je voorbereid moet zijn op 'wanneerhet mis dreigt te gaan'. Vrijheid is niet vanzelfsprekend of gratis. Dus een effectieve bijdrage aan veiligheid past daar ook in, of waren we dat even vergeten. Ook dat leert de Nederlandse geschiedenis: Altijd herdenken 'nie wieder', en niet willen zien dat de opmars van Nazi Du ook zo eenvoudig was omdat ze eenvoudig over de rest van Europa incl NL konden heenrollen: Geen geld uit willen geven voor een geloofweaardige defensie, of afspraken. Gratis meeliften en er vanuit gaan dat anderen het (weer!) voor ons opknappen. Niet alleen maar (ook terecht) roepen over extreem rechts en ook het hele plaatje bekijken.

1 Reactie
The Apple
The Apple4 mei 2021 - 16:00

Anders staat er morgen een Rus of een Chinees in de keuken. Maar met een beetje defensie, de NATO en een paar atoombommen houden we ze wel tegen. ????

Cave Canem
Cave Canem4 mei 2021 - 6:41

Als de democratische krachten primair hun focus leggen op het elkaar bestrijden in plaats van een gesloten front tegen de rechtsextremistische krachten te vormen, dan heb ik er geen vertrouwen in dat wij Wilders, Baudet en anderen cs nog een halt kunnen toeroepen. In het toeslagendebat bijvoorbeeld werd door links dicht tegen Wilders aangeschurkt, die dan ook grijnzend de overwinning in het debat opstreek. De democratische krachten bleven verslagen achter. Weer een paar gratis punten gescoord voor het rechtsextremisme door het scoren in eigen doel. Doet mij denken aan de Weimarer Republiek, waar de linkse krachten met de nazi’s samenspanden en daarmee onbedoeld hun eigen graf groeven. Rechtsextremisme is voor iedereen en zeker voor links veel gevaarlijker dan het (foute) beleid van het kabinet Rutte. Laatstgenoemde is voor links blijkbaar een aantrekkelijker tegenstander dan de eerste. Daar richt men liever alle energie op in plaats van op het gezamenlijk bestrijden van rechtsextremisme. Ik vrees het moment waarop men inziet dat het helaas te laat is geworden.

11 Reacties
WeesGeenKees
WeesGeenKees4 mei 2021 - 7:51

Dus iemand die openlijk verteld dat hij de wet opzij schuift vindt u niet zo'n groot probleem. Huh??? Dus onze Minister President die dat nota bene onder ede zegt daar moeten we het maar niet over hebben. De PvdA en GroenLinks vinden dat blijkbaar ook want regeren met deze criminele-corrupte-incapabele-incompetente-MP zien zij als hun plicht als politici want het land moet toch geregeerd worden.... Tja tegen zoveel hersenloosheid kan ik niet op. https://twitter.com/zegmaar_lydela/status/1361983021709156353?lang=en

EenMening
EenMening4 mei 2021 - 8:08

Dit stuk gaat over extreemrechts maar daarbij wordt vergeten dat er ook nog extreemlinks is. Beide uitersten hebben de neiging om niet elkaar te bestrijden maar samen op te trekken tegen het gematigde midden. Dat was in Weimar zo, dat is nog steeds zo. Er zijn nog steeds Hitler-verheerlijkers, maar ook Lenin-aanbidders, dat laatste bleek recent nog met Lenins 151e geboortedag. Daarom is het goed dat er een coalitie komt van gematigde partijen, als het moet dan maar onder leiding van Rutte. De kindertoeslagaffaire is een affaire en reparabel, maar geen bedreiging voor de rechtsstaat. Extremisten zijn dat wel.

EenMening
EenMening4 mei 2021 - 8:25

De koning kan hier als samenbinder een belangrijke rol in spelen. De geschiedenis heeft ook geleerd dat Nederland zonder Oranje niets is. In november 1918 wilde Troelstra de revolutie uitroepen ("de Vergissing"), maar het volk trok op 18 november 1918 massaal naar het Malieveld voor een Nationale Huldebetoging aan koningin Wilhelmina. http://www.deoranjes.nl/2018/11/18-november-1918-nationale.html

Joopinie
Joopinie4 mei 2021 - 8:45

@Een Mening Ik denk dat het beleid van de afgelopen tien jaar wel een bedreiging zijn voor de rechtsstaat. Niet in de zin dat het oorlog uitlokt. Nederland is beschadigd door Rutte zijn beleid. Hij stigmatiseerde hele bevolkingslagen. Hij liet buitenlandse activisten hun gang gaan. Hij liet de overheid inkrimpen, maar ploegde tegelijk de overheid om op een negatieve wijze. Er mee weg komen is het motto geworden in Nederland. Een premier die destabiliseert is een gevaar voor de democratie.

Karingin
Karingin4 mei 2021 - 8:46

Ach gos, Meningenbergje voelt weer de noodzaak een volstrekt marginaal verschijnsel aan te voeren ter verdediging van het rechtse kamp, waar hij zelf toe behoort...blijkbaar voelt hij zich daar toch wat ongemakkelijk bij. In Nederland bestaat een klein clubje marxisten en dan heb je 't wel gehad met extreem links. Tenzij je een organisatie als BLM of XR tot dat kamp rekent, organisaties die in tegenstelling tot zijn extreme kompanen geweldloos actie voeren, en echt never nooit samen zullen optrekken met extreemrechts, waar zij juist tegen ageren. En bovendien gericht zijn op werkelijk ontoelaatbare maatschappelijke problemen, namelijk racisme en de vernietiging van de planeet. Extreem rechts is alleen maar tegen alles en iedereen wat niet blank en/of volledig hetero is en openlijk militant. Er komt dan ook niet een extreemlinkse organisatie voor op de lijstjes van gevaarlijke clubjes - jammer hè...

Karingin
Karingin4 mei 2021 - 8:48

Overigens grappig dat je hier nu net doet of je "desnoods Rutte" bereid bent te gedogen...wanneer ben je van je geloof afgevallen? En de Toeslagenaffaire laat juist zien dat het heel beroerd gesteld is met de rechtsstaat, ik begrijp dat dat ook moeilijk te verkroppen is, maar "desnoods Rutte" doet de rechtsstaat al 10 jaar serieus geweld aan

ton14024
ton140244 mei 2021 - 10:23

Aanschurken, blijkbaar ook al moeilijk. Bij jou krijg ik het idee dat daar ook iets van sympathie uit spreekt. Hoe kom je daar bij? Het heeft wel iets van verenigen en aansluiten, maar daarvan was hier geen sprake. Wat jij zocht was ´raken´.

Cave Canem
Cave Canem4 mei 2021 - 10:45

@WeesGeenKees, Uit uw reactie maak ik op dat u in de verste verte niet hebt begrepen wat ik bedoel. Ik heb geen zin om het nogmaals uit te leggen. Vraag een familielid of een kennis.

The Apple
The Apple4 mei 2021 - 15:21

Cave Canem: "Uit uw reactie maak ik op dat u in de verste verte niet hebt begrepen wat ik bedoel." Waarom denk je dat? Je schrijft notabene zelf dat Rutte/rechts een paar gratis punten heeft gescoord voor het rechtsextremisme door het scoren in eigen doel.

Peter Stans
Peter Stans5 mei 2021 - 9:18

De Weimarrepubliek kun je om tal van redenen (o.a. dat in toenmalig Duitsland nog geen echte feeling/historie met een democratie was geweest) niet vergelijken. Daarbij komt dus dat op de toenmalige SPD en Zentrumpartei (en die laatste ging inderdaad in zee met Hitler, vanuit het idee dat ze hem wel konden sturen) de enige partijen waren die iets zagen in een democratisch parlement. De KPD (communisten) niet, die speelden dus hooguit een populairdere Hitler in 1932-1933 daarmee in de kaart.

Peter Stans
Peter Stans5 mei 2021 - 9:21

@Karingin "ik begrijp dat dat ook moeilijk te verkroppen is, maar “desnoods Rutte” doet de rechtsstaat al 10 jaar serieus geweld aan"... Juist dit is een voorbeeld van hoe de rechtsstaat, met alle lekjes en gebrekjes, dus WEL functioneert... In een dictatuur was er echt geen Omtzigt of Leijten jarenlang bezig geweest.