ZEMBLA: Explosief transport

Oost-Europese vrachtwagenchauffeurs die rijden voor Nederlandse transportbedrijven worden onvoldoende gecontroleerd op vakbekwaamheid. Deze chauffeurs rijden ook met gevaarlijke stoffen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is verantwoordelijk voor de controle op de veiligheid van vervoer van gevaarlijke stoffen. Maar door onderbezetting controleert de inspectie minder dan 1% van alle transporten, zo blijkt uit de uitzending van ZEMBLA.

Volgens Europese regelgeving moeten chauffeurs die gevaarlijke stoffen vervoeren in het bezit zijn van een Europees ADR-diploma. Maar dat belangrijke document blijkt niet op echtheid te controleren. Ook bestaat er geen Europese controle op de kwaliteit van de opleidingen. Daardoor rijden er buitenlandse chauffeurs met gevaarlijke stoffen op de Nederlandse wegen, waarvan niet duidelijk is of ze wel vakbekwaam  zijn, zo blijkt uit onderzoek van ZEMBLA.

Een Nederlandse chauffeur met een ADR-diploma heeft een speciale opleiding gehad voor het omgaan met de risico’s van het vervoer van gevaarlijke stoffen. Van Oost-Europese chauffeurs met een ADR-diploma is niet te controleren of ze een goede opleiding hebben gehad. Er is namelijk geen Europese controle op de kwaliteit van de opleidingen, zo blijkt uit ZEMBLA. Ook toont het programma aan dat ADR-diploma’s soms gewoon te koop zijn in Oost-Europa. “Ik ging naar een vriend en gaf hem het geld en dat was alles”, vertelt een Poolse chauffeur in de uitzending.

Uit onderzoek van ZEMBLA blijkt dat  twee van de grootste transportbedrijven in Nederland, Den Hartogh uit Rozenburg en Van den Bosch uit Erp, de  Europese wet- en regelgeving overtreden. ZEMBLA toont aan dat deze transportbedrijven door middel van illegale bedrijfsconstructies met hun vestigingen in Oost-Europa de Nederlandse CAO omzeilen. Op deze manier kunnen ze Oost-Europese chauffeurs voor een veel lager loon laten werken.

Volgens directeur Peter van den Bosch is het niet duidelijk hoe de regels in elkaar steken: “Vertel ons precies aan welke dingen wij moeten voldoen en wij zullen daar aan voldoen.”

Maar volgens Edwin Atema van FNV Bondgenoten is dat niet het probleem. “Ze snappen wel hoe je op zo’n goedkoop mogelijke manier chauffeurs naar Nederland moeten krijgen, maar gewoon de regels die we met elkaar kunnen lezen, dat ze dat niet snappen, zegt alles over het gedrag van deze transporteurs.”

“Er moet een signaal komen richting een nieuwe Tweede Kamer, om hierover het kabinet aan te spreken”, stelt Alexander Sakkers, voorzitter van Transport en Logistiek Nederland (TLN), nadat hij met de misstanden is geconfronteerd.

Via verboden kilometercontracten met Oost-Europese chauffeurs, wordt de belangrijke rij- en rusttijdenwet overschreden. De tachograaf in de vrachtwagen, die de bewegingen van het voertuig registreert, wordt met magneten gemanipuleerd. Daardoor kunnen de chauffeurs meer kilometers maken dan toegestaan, zodat ze meer verdienen. Maar doordat ze te lang achter elkaar blijven rijden komt de veiligheid in gevaar.

Omdat Oost-Europese vrachtwagenchauffeurs in dienst van Nederlandse transportbedrijven, onvoldoende Engels, Duits of Frans spreken, zakken ze regelmatig voor de veiligheidstests van de grote chemieconcerns als Shell en ExxonMobil. Die weigeren de chauffeurs daarom toegang tot het terrein. De gevaarlijke stoffen worden dan door Nederlandse chauffeurs opgehaald, maar op een parkeerterrein vervolgens weer door de Oost-Europese chauffeurs overgenomen, die er mee naar de eindbestemming rijden, zo ontdekte ZEMBLA. De chemische bedrijven weten hier van, maar treden er niet tegen op. “Onze verantwoordelijkheid houdt op, als een vrachtwagen de poort verlaat”, aldus een woordvoerder van ExxonMobil.

‘ZEMBLA: Explosief transport’’ wordt vrijdag 12 oktober 2012 om 21.20 uur bij de VARA op Nederland 2 uitgezonden.