Worden wij beschermd door Austin Powers?

De affaire-Petraeus, waarbij de gelijknamige directeur van de CIA ten val kwam nadat zijn minnares via e-mail een vermeende rivale bedreigde, houdt newsjunkies nogal bezig, vooral in de VS omdat er seks en conservatieve overheidsdienaren mee gemoeid zijn. Maar er is een veel belangrijker aspect aan de kwestie: privacy.

De zaak laat zien hoe onveilig communicatie is, hoe gemakkelijk de overheid er beslag op kan leggen, hoe moeilijk het is om anoniem te zijn en hoeveel er van je te weten is en hoe gemakkelijk daar aan te komen is.

Petraeus en zijn minnares communiceerden naar verluidt via een methode die we kennen van Al-Qaida. De terroristen die de aanslagen van 11 september pleegden gebruikten voor hun communicatie een hotmailaccount. In plaats van mails aan elkaar te sturen, logden ze allemaal op dezelfde account in en lazen of schreven daar mails die nooit verzonden werden. Daarom was de FBI ook niet in staat die mails te onderscheppen.

Austin Powers Die methode is inmiddels volstrekt achterhaald. Niet alleen gebruikt iedere tiener die aan de controle van z’n ouders wil ontsnappen deze truc, opsporingsagenten zeggen dat het tegenwoordig juist makkelijker voor hen is als verdachten gebruik maken van de methode. Als je eenmaal toegang hebt tot de bewuste account dan heb je in één klap alles te pakken.

De vraag is dan ook niet hoe ernstig het is dat de baas van Amerikaanse geheime dienst hanky panky doet met een getrouwde vrouw maar hoe gevaarlijk het is dat hij, de baas van alle spionnen van de CIA, niet eens weet hoe je je communicatie geheim moet houden? Petraeus is geen James Bond, hij is Austin Powers.

Neutronenbom De communicatie van deze secret lovers verliep via Gmail, de e-mailservice van Google. Google weet alles van je want aan Google durf je dingen te vragen die je aan niemand anders zou voorleggen. Maar weet je ook dat Google de zoekgegevens bewaart en dat die te herleiden zijn tot de personen? Negen maanden lang bewaart Google deze gegevens volgens eigen zeggen. Het is voor privacy wat de neutronenbom was voor de Koude Oorlog: een wapen waarvan je niet wilt dat iemand het bezit. Als die database ooit openbaar wordt en het zoekgedrag van iedereen op straat ligt, is het met heel veel carrières afgelopen. Of zijn we in een klap bevrijd van alle hypocrisie, dat kan ook.

Nederland wil niet snuffel en?

Google publiceerde woensdag het periodieke verslag waarin het bedrijf onthult hoe vaak overheden, van over de hele wereld, verzoeken doen om gegevens af te staan of te verwijderen. En daar is iets anders merkwaardigs mee aan de hand. De Nederlandse overheid is op het gebied van telefoons afluisteren een van de meest actieve luistervinken. Maar als het gaat om internet dan zijn we plots een van de braafste jongetjes van de klas.

In de eerste zes maanden werden de gegevens opgevraagd van 59 accounts. Ter vergelijking: In België gebeurde dat 107 keer. In Frankrijk en Duitsland meer dan 1500 keer. Waarom is de Nederlandse overheid plots zo terughoudend? Bij Bits of Freedom, de organisatie die opkomt voor de bescherming van digitale rechten, weten ze het ook niet. “Misschien hebben ze het minder nodig omdat ze zoveel andere middelen tot hun beschikking hebben, ook op internet”, zegt een woordvoerder. Maar misschien werken ook bij de Nederlandse justitie meer Austin Powers dan James Bonds.