Wit spook of Nummer 39 met rijst?

Het is erg goed dat de Oost-Aziatische gemeenschap in Nederland zich verzet tegen het (latente) racisme van Gordon en andere medelanders. Het is natuurlijk onzin dat het in onze traditie zou zitten om lompe grappen te maken over iemand’s etniciteit, zoals Gordon. Ik heb daarom ook veel sympathie voor Oost-Aziatische jongeren die zeggen dat het genoeg geweest is. Ze hebben geen behoefte om grapjes te horen over ‘spleetogen’, ‘ching chang chong’ of ‘hanky panky shanghai’ – hoe grappig het ook bedoeld is.

Deze discussie is voor mij extra interessant omdat ik een westerling woonachtig in Hong Kong ben. Hoe is het nou voor een westerling om te wonen in een Oost-Aziatische stad? Zijn er ook vooroordelen jegens westerlingen, en hoe uit zich dat?

In Hong Kong worden westerlingen ‘gwailo’ genoemd. Dat betekent buitenlander, maar de letterlijke betekenis is ‘witte spook’. Als u kijkt naar de koloniale geschiedenis, dan valt deze term te verklaren. Maar in alle eerlijkheid, ik vind de term heel erg denigrerend. Daar kan een ‘nummer 39’-grapje van Gordon niet tegen op. Als ik in een restaurant ben, dan word ik vaak gwailo genoemd, als ik bijvoorbeeld nog geserveerd moet worden. “Heb je die gwailo al geserveerd?” Ik heb dan eigenlijk zin om gewoon op te staan en weg te lopen, maar ik snap dat deze mensen het niet zo verkeerd bedoelen. Zoals bijvoorbeeld Gordon het niet zo verkeerd bedoeld heeft.

Geen buitenlanders Ik denk dat elk land een racismeprobleem heeft – niet alleen Nederland. Zo zijn er hier bepaalde bars, nightclubs en mahjong clubs waar je als buitenlander niet in mag komen. In dat soort plekken kan men je doodleuk heel beleefd vertellen: “Sorry, no foreigners allowed” . Dit is niet alleen typerend voor Hong Kong, maar dit soort plekken heb je ook in Japan, Taiwan, China en Vietnam, kan ik uit eigen ervaring vertellen. Als we dit soort plekken in Nederland hadden, waar men zo openlijk racistisch was, dan was de hele internationale pers erop gedoken. Kunt u zich het voorstellen? Ik niet.

Als westerling in Hong Kong heb ik echter allerlei andere voordelen, die veel niet-westerlingen niet hebben. Mensen zijn erg vriendelijk tegen me, willen me graag bevrienden, en ik heb geen problemen met de autoriteiten omdat ik een buitenlander ben. Ik geniet met volle teugen van mijn leven hier. Het was echter een ander verhaal geweest als ik een van de Zuid-Aziatische migranten of diens kinderen was geweest. Zij worden wel veel gediscrimineerd, en ze zijn vaak in een lagere sociaal-economische positie. Van Afrikanen moeten de meeste Hong Kongers ook niets hebben, even als de ‘domestic workers’ die veelal uit Zuidoost-Azië komen.

Elk land heeft zijn racismeproblemen. Die tegen westerlingen in Hong Kong valt in het niet over hoe men discrimineert tegen ‘kleurlingen’ in een lagere sociale klasse. Het racisme probleem in Nederland moeten we niet opblazen, zeker niet als Gordon een lomp grapje maakt. Ik kan de Oost-Aziatische jongeren in Nederland van harte steunen, maar ik moet zeggen dat het hier in Hong Kong toch ietsje erger is – als racisme zich op een bepaalde manier laat meten of vergelijken. Racisme is vaak onwetendheid en racisten zijn vaak onwetend. Ik denk niet dat we onwetendheid ooit 100% kunnen bestrijden.

Ik moet wel in alle eerlijkheid bekennen dat ik veel liever een ‘gwailo’ ben in een land aan de andere kant van de wereld, dan een ‘allochtoon’ in mijn eigen land. Daarom blijf ik voorlopig nog in mijn geliefde Hong Kong. Dan maar een ‘witte spook’.