De verkiezingen in Italië hebben geleid tot een versplintering van het politieke landschap. Hoewel het extreemrechtse Lega en de populistische Vijfsterrenbeweging beiden forse winst uit de stembus haalden, heeft geen van de vooraf gesloten coalities voldoende stemmen gehaald voor een Kamermeerderheid.
Grote winnaar van de verkiezingen was de Vijfsterrenbeweging die onder leiding van Luigi Di Maio zo’n 31 procent van de stemmen wist binnen te halen en daarmee voor een van de grootste populistische overwinningen binnen Europa zorgde. De Vijfsterrenbeweging is ook in een klap de grootste partij van Italië geworden, en verstoot daarmee de linkse regeringspartij Partito Democratico (PD) van oud-premier Matteo Renzi. Die partij bleef steken op minder dan 20 procent van de stemmen, een historisch slecht resultaat. Een resultaat dat overigens niet onverwacht kwam. De PD maakt zich al op voor een terugkeer naar de oppositie.
De op voorhand gesloten extreemrechtse coalitie van Lega, het Forza Italia van Silvio Berlusconi en de nationalistische splinterpartij Fratelli d’Italia wist gezamenlijk slechts 36 procent van de stemmen binnen te halen, 18 procent daarvoor voor Lega, bij lange na niet genoeg voor een Kamermeerderheid.
De verkiezingsuitslagen lijken erop te wijzen dat Italië een lange en moeizame periode van coalitieonderhandelingen tegemoet gaat. Ook sluiten kenners niet uit dat de Italianen opnieuw naar de stembus moeten. De afgelopen verkiezingscampagne was zelfs voor Italiaanse begrippen keihard en heeft ervoor gezorgd dat de meeste partijen lijnrecht tegenover elkaar staan.
Verkiezingswinnaar Vijfsterrenbeweging kan het gesprek aangaan met de tweede partij van het land, Lega. Op thema’s als corruptie, migratie en Europa hebben beide partijen soortgelijke standpunten. Maar in schril contrast met het extreemrechtse Lega, heeft de Vijfsterrenbeweging ook een grote linkse achterban die niets van zo’n samenwerking wil weten.
Van de door hemzelf beloofde terugkeer van Silvio Berlusconi is in elk geval niets terecht gekomen. Zijn Forza Italia wist niet meer dan 14 procent van de stemmen te winnen. Had zijn partij wel gewonnen, dan was Berlusconi overigens geen kandidaat geweest voor een regeringsfunctie. Door zijn veroordeling wegens belastingontduiking is hem dat tot 2019 verboden.