Windenergie kost geen gas

Sceptici die lobbyen tegen windenergie voeren continue als argument dat het geen significante CO2 reductie oplevert en dat er altijd een back-up dient te zijn om de fluctuaties op te vangen. Onderzoek in Engeland toont wederom aan dat windenergie een uitstekende aanvulling is in de duurzame energiemix.

Meer windenergie zou volgens de sceptici betekenen dat er meer gas verstookt zou worden. De fluctuaties in aanbod van windenergie leidt tot inefficiënte werking van gascentrale die steeds moeten bijspringen. Windenergie zou hierdoor amper bijdragen aan verlaging van de CO2 uitstoot. Zelfs zou door de vele windstille of windarme momenten de fossiele centrales gereed moeten staan om het gat op te vullen. [baseload]

In de Verenigde Staten maakte de klimaat sceptische organisatie GWPF het nog bonter. Volgens hun zou de toenemende toepassing van windenergie ertoe leiden dat de CO2 uitstoot zelfs zou stijgen. Ook zij stellen dat de toenemende inzet van windenergie, tot een enorme toename van fossiele centrales inhoudt om als back-up te functioneren. Maar de praktijk weerlegt al deze loze beweringen.

De afgelopen jaren is in verschillende landen zoals Duitsland, Denemarken, Spanje en het Verenigd Koninkrijk, het gebruik van windenergie sterk toegenomen. In Verenigd Koninkrijk is dit al opgelopen tot gemiddeld 4000 megawatt. Toch heeft dit niet geleid tot een toename van gasverbruik. Het verbruik van fossiele energie op dagen dat windenergie veel bijdraagt, daalt aantoonbaar.

Ook in Duitsland is hetzelfde beeld te zien, tot grote schrik van de grote fossiele elektriciteitsproducenten. Door de enorme toename van duurzame bronnen ontstaat er een overschot op de markt, waardoor de prijs van energie in Duitsland sterk daalt. De noodzaak van basale last om de toename van windenergie op te vangen, is ook in Denemarken, Duitsland en Spanje niet aangetoond en ook niet noodzakelijk gebleken. De leveringsbetrouwbaarheid op het hoogspanningsnet blijft ook in die landen op het zelfde niveau.

Windenergie laat zich beter voorspellen dan de sceptici ons willen doen geloven. De dag voor levering hebben weerinstituten al een zeer goede voorspelling wat de windkracht zal zijn voor de volgende 24 uur. Met behulp van windkaarten en voorspellingsmodellen kunnen ze de verwachte windsterkte naar gebied voorspellen. Door gebruik te maken van statistische modellen die met onevenwichtigheden rekening houden, kan vastgesteld worden wat de hoeveelheid opgewekte energie wordt voor de volgende dag. Daar kan de energiemix op aangepast worden. Aangezien de meeste energie van grote windparken op zee komt is de leverbetrouwbaarheid van windenergie erg hoog. Werkelijk windstille dagen komen op zee amper voor. De betrouwbaarheid van het net is ook gebaat bij een grotere diversiteit van energieopwekking. Als een systeem afhankelijk is van slechts enkele centrales, dan is de impact van uitval van een van die centrales veel groter dan wanneer er een brede mix van aanbod is.

Ook klopt het argument niet dat bijvoorbeeld STEG centrales moeilijk zouden kunnen schakelen op fluctuaties. STEG centrales zijn juist berekend en gebouwd om snel te reageren. Binnen een half uur kan een STEG centrale een ramp-up realiseren. Dit in tegenstelling tot een kerncentrale. Dat proces laat zich veel moeilijker sturen, waardoor kernenergie voorrang krijgt zodat het, ook vanuit kostenoogpunt, continue voluit mag gaan. Daarmee is kernenergie feitelijk een marktverstoorder omdat zij niet meebeweegt met de schommelingen in de vraag.

Flexibiliteit in levering is van belang omdat de werkelijk zeer grote fluctuaties zich aan de vraagzijde bevinden. Schommelingen tot wel 50 procent zijn niet ongewoon. Maandagochtend als de fabrieken starten, de kantoren openen, ontstaan enorme pieken in het verbruik. Door de dag, afhankelijk van het weerbeeld en het tijdstip neemt de consument in een sterk wisselend patroon stroom af. En vanzelfsprekend de seizoenspatronen in het energieverbruik. Dat alles vergt een flexibel netwerk dat zijn betrouwbaarheid realiseert door een brede mix van aanbod.

Naarmate windenergie een groter aandeel krijgt in de totale energiemix wordt ook duidelijker wat de werkelijke effecten zijn. Als windenergie sterk beneden een 10 procent aandeel blijft in de mix, zijn de effecten statistisch moeilijk zichtbaar. Statistische ruis en onzekerheidslimieten dekten de effecten af.

Nu in meerdere landen windenergie sterk toeneemt, neemt ook de betrouwbaarheid van data toe. Die laten nu zien dat in de markt er geen extra baseload wordt gereserveerd om de fluctuaties van wind op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de leverbetrouwbaarheid op het hoogspanningsnet. Eveneens wordt dan ook duidelijk dat door aantoonbare verminderde inzet van fossiele energie, windenergie een belangrijke bijdrage levert aan de vermindering van CO2 uitstoot. En voor de consument is het goed nieuws omdat het een prijsdrukkend effect heeft op de energierekening.

Dit artikel verscheen eerder op de weblog van Hans Groen