Wilders laat zijn kabinet vallen

PVV-leider Geert Wilders laat zijn kabinet vallen. Dat heeft hij bekend gemaakt via het extreemrechtse platform X. Vanochtend begon het crisisoverleg tussen de coalitiepartijen. Binnen enkele minuten maakte Wilders zijn besluit bekend.

Zijn politieke bondgenoten zijn verbijsterd. Volgens de NOS heeft VVD-leider Yesilgöz woedend het achterkamertje van Wilders waar het crisisoverleg werd gevoerd verlaten. "Hij kiest voor zijn eigen ego en zijn eigen belang", zegt ze. "Ik ben verbijsterd. Hij gooit de kans op een rechts beleid weg. Dit is superonverantwoord." Ook Caroline van der Plas slaagde er niet in het gezellig te houden in het rechtse onderonsje. "Hij wil nergens naar luisteren. Hij heeft alle troeven in handen en trekt willens en wetens de stekker eruit."

Wilders herhaalt met zijn zet een truc die hij ook al eens in 2012 uithaalde. Toen had de VVD hem als gedoogpartner gekozen vanuit de illusie dat met de PVV viel samen te werken. Hij trok toen na anderhalf jaar plotseling de stekker uit het eerste kabinet van Rutte. Nu doet hj na nog geen jaar hetzelfde.

Het AD meldt:

Premier Dick Schoof heeft dinsdagochtend nog vergeefs een dringend beroep gedaan op de vier fractievoorzitters van de regeringspartijen om het kabinet niet te laten vallen. Maar het gesprek duurde 1 minuut. Het was een mededeling van Wilders dat hij zijn steun aan het kabinet terugtrekt.

Wilders trekt zijn ministers terug uit het kabinet dat nu vermoedelijk demissionair verder gaat.

Van der Plas verklaarde tegenover de NOS dat Wilders alle ruimte had maar dat zijn eigen minister het moest oplossen: "Hij zet niet Nederland op één, hij zet Wilders op één". Van der Plas zegt niet uit te sluiten dat er geprobeerd gaat worden een nieuw kabinet te vormen zonder dat er nieuwe verkiezingen komen.

Later vandaag wordt naar verwachting officieel bekend gemaakt dat het kabinet gevallen is en zal Schoof zijn ontslag aanbieden aan de koning.

CDA-leider Henri Bontenbal noemt de stap onverantwoord en roekeloos. "Na twee jaar chaos is het nu tijd voor rust en regelmaat. We kunnen beter verkiezingen hebben dan doorgaan met dit avontuur."

Nieuwe verkiezingen zouden mogelijk pas in november plaats kunnen vinden.

NSC-leider Nicolien van Vroonhoven vertelde aan de NOS dat er geen sprake was van overleg. Direct bij het begin van de bijeenkomst liet Wilders weten dat hij er geen zin meer in had. Pogingen van de drie coalitiegenoten om hem te overtuigen het kabinet niet te laten vallen, konden hem niet overtuigen. "Hij had zich al te diep ingegraven." Van Vroonhoven wil de optie bespreken om zonder de PVV als minderheidskabinet door te gaan. Volgens Van Vroonhoven werkte de coalitie niet omdat er niets aan elkaar gegund werd.

De Volkskrant schrijft:

De eerste oppositieleiders laten inmiddels van zich horen. D66-leider Rob Jetten zei tegenover de NOS ‘niet verrast’ te zijn dat PVV-leider Wilders zich terug heeft getrokken uit de coalitie. ‘Je weet dat als je met Wilders gaat samenwerken, dat dat niet goed kan gaan. En dat zien we vandaag’. Jetten benadrukte dat er sinds het afsluiten van het hoofdlijnenakkoord ‘veel ruzie’ in de coalitie is geweest en er ‘weinig knopen zijn doorgehakt’.

SP-leider Jimmy Dijk zegt dat het goed is voor het land dat deze coalitie van "rechtse ruziemakers" voorbij is. Hij vindt dat het demissionaire kabinet wel moet doorgaan om acute problemen, zoals de crisis bij het UWV, op te lossen. "Heel veel Nederlanders hebben gezien dat dit kabinet geen enkel probleem heeft opgelost."

VVD-leider Yesilgöz verklaarde na het fractieoverleg met haar partij dat iedereen boos is. "Het is duidelijk dat hij gewoon weg wilde lopen en de kans op een rechts beleid laat gaan." De kritiek van Wilders is volgens haar vooral gericht op zijn minister Faber die niets levert.

Frans Timmermans, leider van GroenLinks-PvdA zegt dat er zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen moeten komen. Hij sluit iedere voorzetting van dit kabinet uit. "Als het aan ons ligt zo vroeg mogelijk opnieuw naar de stembus. Nederlanders zijn het zat dat alles stilstaat en ze alleen maar ruzie maken. Nu is voor de VVD ook duidelijk dat je met extreemrechts niet kunt regeren."

Update 15:35

Alle ministers van de PVV verlaten het kabinet, dat heeft premier Schoof bekendgemaakt. Met de overige coalitiepartijen VVD, NSC en BBB gaat het kabinet demissionair verder. Premier Schoof biedt vanmiddag het ontslag aan aan de koning. Het meest rechtse kabinet sinds de Tweede Wereldoorlog trad op 2 juli vorig jaar aan en heeft het nog geen jaar volgehouden.

De NOS:

Premier Schoof zegt nadrukkelijk dat hij blijft als demissionair premier, omdat hij met de ministers van VVD, NSC en BBB wil werken aan het oplossen van grote problemen, zoals de internationale dreiging, de handelsoorlog met de Verenigde Staten en de problemen in Nederland. "Ik ga onverdroten verder", aldus Schoof. Hij zegt wel dat hij het vertrek van de PVV "onverantwoord en onnodig" vindt.