De PVV is gevaarlijker dan de NSB, in sommige opzichten. Dat is de mening van VVD-Eerste Kamerlid dr. Sybe Schaap. Hij doet die uitspraak in een interview met Trouw.
Volgens Schaap krijgt de eenmanspartij van Geert Wilders te weinig tegengas en dat is een gevaarlijke tendens, zo zegt hij:
‘In de tijd van de NSB had iedereen zijn eigen sterke ideologie: socialisten, gereformeerden, katholieken en liberalen. Men wist dat men simpelweg geen NSB’er kón zijn vanwege die eigen ideologie. Maar ideologieën bestaan niet meer.’
En Schaap gaat verder. Veel verder. In een boek dat deze week uitkomt en waarin het populisme een belangrijke rol speelt, schrijft hij over de leider van de PVV: ‘Wilders heerst als een Führer die zelfs het nationaal-socialisme niet heeft gekend.’
In het interview met Trouw verduidelijkt Schaap dat de PVV de fundamenten van de rechtsstaat ondermijnt door het voortdurend belachelijk maken van democratische instituties. Te denken valt aan de opmerkingen over een nep-parlement en nep-rechters.
‘Natuurlijk bedoel ik niet dat Wilders een massamoordenaar is als Hitler, maar wel dat hij met zijn partij een gevaarlijke structuur neerlegt. Als Wilders de macht krijgt, zou dat weleens heel akelig kunnen uitpakken. Een dictatuur? Zou zomaar kunnen. De PVV is op zich al een dictatuur.’
Het is overigens niet de eerste keer dat Schaap dergelijke paralellen trekt. In 2012 verscheen zijn boek ‘Het rancuneuze gif’ waarin hij stelde dat de PVV inspeelt op volkse ressentimenten, net als de NSB destijds. Schaaps eigen VVD probeerde destijds publicatie van het boek uit te stellen, omdat het kabinet VVD-CDA juist in bed was gekropen met de partij van Wilders.
Dit keer komt er geen tegengas vanuit de VVD, verwacht Schaap. Volgens hem heeft zijn partij voldoende afstand genomen van Wilders en lijkt een nieuwe samenwerking onmogelijk. In hoeverre Schaap in dat laatste gelijk krijgt, valt nog maar te bezien. VVD-fractievoorzitter echoot al langere tijd de anti-immigratie- en anti-islamretoriek van de PVV en nog maar een dag geleden pleitte VVD-minister Edith Schippers voor een nationale coalitie om de Nederlandse cultuur, vrijheden en verworvenheden te beschermen. Daarbij wees zij vooral op de in haar ogen gevaarlijke islam. Afgelopen zondag liet VVD-premier Rutte weten dat de deur naar een nieuwe samenwerking met Wilders gewoon op een kier staat.
Update: EenVandaag vroeg VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra of de opmerkingen van Schaap wel kunnen. Nee, zo vindt Zijlstra die de opkomst van de PVV eigenlijk wel logisch vindt, waarna hij begint over ‘een azc in de achtertuin’ en ‘allerlei Turken op de Erasmusbrug’.