Wilde dieren bestaan niet in Nederland

Als jongen groeide ik op tussen de bossen en heidevelden van de Veluwe. Al vroeg wist ik wat ik wilde worden: boswachter

Herten en zwijnen Ik startte op het Kroondomein en kreeg een vervolg bij Natuurmonumenten in Drenthe. Maar wat ik in Drenthe miste waren herten en zwijnen. Ik snapte er niets van. De ruimte was er volop, maar als ik er over sprak of vragen stelde aan collega’s begrepen ze er weinig van. Zij wisten niet wat ik miste, omdat ze er geen enkel beeld van hadden. Drenthe heeft 200 jaar geleden de laatste van deze prachtige dieren verdrongen. Door overbejaging zijn ze verdwenen. Geen wonder dat de Drentenaren om mij heen geen enkel gevoel meer hadden bij deze dieren, elke herinnering daaraan was allang vervlogen. ‘Pas als je weet wat je mist, weet je wat je krijgen kan’ is mijn motto.

Natuurbruggen Na 32 jaar als boswachter in Drenthe is het bijna zover. De grotere natuurgebieden zijn of worden met elkaar verbonden. Doel daarvan is dat dieren via een soort groene snelweg van het ene gebied naar het andere kunnen trekken. Ruimte die wij mensen hen ontnomen hebben door grote bouwprojecten en infrastructuur. Met de aanleg en openstelling van natuurbruggen kunnen zelfs de allergrootste landzoogdieren naar nieuwe leefgebieden trekken, dus ook naar Drenthe. Daarmee komt een einde aan hun gevangenschap op de Veluwe. Maar er moet nog heel wat geregeld worden. De meeste zwijnen en herten komen via de Duitse grens Drenthe binnen. Hier worden ze direct doodgeschoten, een besluit van de overheid. Maar het ziet ernaar uit dat er verandering komt en dat stemt me blij.   Hekken

Natuurlijk weet ik dat er erg veel verschillende belangen in ons drukke land zijn. Agrariërs beschermen hun gewassen, verkeersdeelnemers jakkeren wat af en lijken altijd haast te hebben. Mijn kinderen zeggen dan altijd, ‘wie geen wilde dieren hebben wil, plaatst maar een hek. Wilde dieren horen in vrijheid te kunnen leven’. Dat brengt me in gedachten naar New Forest in Engeland. Een gebied zo groot als onze provincie Utrecht. Alle dieren lopen er los, ook die van de landbouw. Groenonderhoud aan bermen bestaat er niet, recreatiegebieden, kampeerterreinen en ander groen houden de loslopende dieren kort. Zelfs de straten in de dorpen zijn het domein van mens en dier. Daar waar de bewoners van de dorpen en boerderijen de dieren niet willen hebben, plaatsen ze een hek. De maximum snelheid is overal 60 km per uur en aanrijdingen vinden er vrijwel niet plaats.

Mate van vrijheid Wilde dieren bestaan eigenlijk niet in Nederland. Dat klinkt misschien gek uit de mond van een boswachter, maar de mens beslist over alles en iedereen. Als we het over wilde dieren hebben, dan is daar beleid voor. Visies, afspraken, regelgeving. Regels moeten er wel zijn, maar het gaat toch vooral om de mate van vrijheid die we wilde soorten kunnen bieden. Onze beleving is heel anders bij gehouden varkens, dan bij wilde zwijnen of herten. Hun wildheid is echter nog steeds beperkt, doordat ze vrijwel overal binnen rasters gehouden worden. En daarbinnen bepaalt het beleid hoeveel dieren er kunnen leven. Echter dit is een maatstaf gebaseerd op een menselijke aanname en niet op de draagkracht van natuur. Ook is de mening van natuurliefhebbers niet meegenomen bij het opstellen van de norm. Verspreiding kan beter

Ik vind dat op veel plaatsten de aantallen wilde dieren fors hoger mogen zijn dan nu het geval is. Hun verspreiding in ons land kan ook echt veel beter. Denk aan Drenthe. De mens mag wel iets toleranter worden voor de omgeving waarin we leven, verdraagzamer en niet zo overheersend. Als we werkelijk alles willen regelen, voorspel ik dat dit niet mogelijk zal zijn. En behoorlijk saai. De natuur verrast je altijd op een moment dat je even niet oplet. Is dat dan de reden dat we wilde dieren hun echte vrijheid niet terug durven te geven?  Grote wilde dieren kunnen net als de kleine dieren zoals bever, otter, raaf, zeearend, de kraanvogel en straks wellicht ook de wolf, best samen met ons leven. Maar de vraag is, kunnen wij dat ook met hen?

Geef uw mening

Vanaf 18 september vraagt Natuurmonumenten aan al haar leden en achterban hun mening te geven tijdens een groot wild dialoog. Een raadpleging om ook uw mening te horen over grote wilde dieren en hun vrijheden van bestaan. En zo hoort het ook. Ik ben ontzettend nieuwsgierig naar de uitkomsten en hoe de toekomst van wilde dieren in ons kleine land eruit gaat zien. Op 18 september praten we erover in debat De Balie in Amsterdam, komt u ook?

Dit artikel verscheen op de website van Natuurmonumenten