'Wie nooit bang is, kan ook niet dapper zijn'

Natuurlijk is niet iedereen die een briefje uitprint en mee loopt met een mars of demonstratie ‘Charlie’. Sterker nog, de meesten zijn het tegenovergestelde van dat. Het maakt me vandaag boos en geïrriteerd omdat ik voel dat ik mezelf (en mijn eigen bordje) nu moet gaan lopen verdedigen.

Afgelopen donderdag liep ik mee met de ‘demonstratie’ in Amsterdam. Met een stuk of 10 potloden in mijn haar, een mondkapje op met de tekst ‘Wie nooit bang is, kan ook niet dapper zijn’, en een bordje in mijn hand ‘Je suis Charlie’. Kennelijk viel ik op want ‘sa vonds zag ik mezelf terug op Nieuwsuur en het NOS journaal en de volgende dag in het Parool en het AD.

De potloden in mijn haar toonden voor mij dat ik letterlijk een maker ben. Misschien niet letterlijk in tekeningen, maar het is wel mijn vak om door middel van beeld en woord mensen te dwingen tot (anders) kijken naar de wereld. Dat maakt voor mij persoonlijk het bord in mijn hand ‘Je suis Charlie’ relevant. Ondanks dat de publicaties van Charlie Hebdo niet mijn stijl en niet mijn smaak zijn (ik druk mij nu voorzichtig uit) en evenmin mijn visie op de wereld tonen, hebben de cartoonisten van het blad en ik wel degelijk iets gemeen: Namelijk, we provoceren bewust met als doel mensen naar de wereld te laten kijken zoals we dat zelf doen. 

Het gevolg daarvan is zowel voor de Charlie Hebdo cartoonisten als voor mij persoonlijk dat daar al jaren lang regelmatig bedreigingen op volgden.

Dan mijn mondkapje, wat uiteraard staat voor het ‘monddood gemaakt zijn’. Want hoe hard we (jullie!) ook schreeuwen dat jullie! niet bang zijn, dat zijn we(!) natuurlijk wel. (Ja, lees die zin maar even een paar keer opnieuw en ontdek de bewuste ‘we’ en ‘jullie’ verdeling die ik hier maak)

Want natuurlijk denkt elke (provocerende) maker van tijd tot tijd na en ligt hij/zij zo nu en dan wakker van reacties. Niet het overgrote deel van de tijd nee, maar je neemt het wel degelijk te allen tijde mee in je overwegingen. En nee, dat wil niet zeggen dat het automatische gevolg is dat je jezelf gaan censureren, maar de mogelijke gevolgen gaan wel door je hoofd en dat bracht mij tot de tekst die ik op mijn mondkapje schreef:’Wie nooit bang is, kan ook niet dapper zijn’.

Dapperheid die niet verward moet worden met naïviteit, onbenulligheid of debiel, infantiel gedrag en het voor de lol provoceren onder het mom van ‘vrijheid van meningsuiting’. Zaken die nogal eens door elkaar worden gehaald en die als je het mij vraagt absoluut schadelijk zijn voor (en ik ga nu een groot woord gebruiken), onze samenleving.

Goed, nog even terug naar de ‘demonstraties’ van afgelopen week. Hoezo demonstraties? Waartegen dan? Tegen idioten die denken dat geweld gebruiken tegen datgene waar je je boos om maakt ooit legitiem is? Ik weet zeker dat er op de dam ook mensen stonden die mij (of anderen) ooit een doodswens of bedreiging stuurden. Dat geldt evengoed voor meelopers in de grote mars in Frankrijk vandaag.

Of waar ik ook aan moet denken zijn al die mensen die afgelopen maandag nog riepen dat het volkomen terecht was dat Feda Amiri zonder gerechtelijk onderzoek, zonder proces na 18 jaar legaal in Nederland te zijn verbleven, werd losgescheurd van zijn gezin en zijn mogelijke dood tegemoet werd uitgezet naar Afghanistan. Inderdaad, dit betreft het wegwensen, doodwensen van iemand op basis van vermoedens en een negatief gevoel over vluchtelingen (vreemdelingen) in het algemeen. – Voor mij iets wat gevaarlijk dicht in de buurt komt van wat er deze week in Parijs gebeurde.

Sterker nog, iets wat wellicht zelfs een bepaald denken kan verklaren. – Maar met dat idee maak ik mezelf natuurlijk niet populair

Of vóór het vrije woord? Ergens vóór demonstreren, kan dat? En als dat al kan, demonstreren we dan vóór het vrije woord ongeacht de intentie of het effect van gebruikte woorden en zinnen?

Voor mij persoonlijk was het geen demonstratie, maar een betuiging van steun aan mijn collega’s. Collega’s in de poging mensen de wereld vanuit meerdere perspectieven te laten bekijken. Professionals in een beroep met als jammerlijk bijverschijnsel en resultaat dat mensen in hun reactie daarop, soms wel eens te ver gaan in het uiten van hun vrije mening.

Een deel van die mensen nu met een uitgeprint a4tje: ‘Je suis Charlie’:

My ass.

PS: Mijn mondkapje moest helaas af, ergens halverwege de ‘demonstratie’. Een agente dreigde met een nacht cel wanneer ik hem op zou laten. Ik heb de cel een moment serieus overwogen, maar besloot dat ik er deze keer geen zin in had. Nee, niet laf, maar echt. gewoon. geen. zin. Ook dat is soms een overweging.