Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Wetenschap bewijst: mantelzorg is geen droom maar een nachtmerrie

  •  
06-02-2016
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
186 keer bekeken
  •  
Schermafbeelding-2016-02-06-om-12.15.44
'Van Rijns recepten veroorzaken een sociale ramp die op den duur bijna alle mensen in Nederland zal raken'
Terwijl menig Nederlander zich bezighoudt met harde actie tegen de vestiging van een asielzoekerscentrum omdat anders Syrische jonge mannen zijn vrouw en dochters komen verkrachten, terwijl boze burgers zich zitten te verkneukelen over de komende revolutie waarvan heiland Wilders hoopt dat deze democratisch en geweldloos zal zijn, terwijl elke lulhannes tegenwoordig beweert dat hij er genoeg van heeft en het spuugzat is, terwijl dát zich allemaal voordoet in ons ongelukkig vaderland, is er minder aandacht voor wat er werkelijk mis gaat.
Zo heerst er altijd een serene rust voor het Ministerie van Sociale Zaken waar de staatssecretarissen Klijnsma en Van Rijn zetelen, beiden PvdA. Zij hebben samen de verzorgingsstaat ontmanteld. Laatstgenoemde is de auctor intellectualis van het keukentafelgesprek. Dan komt iemand van de gemeente vertellen dat je met behulp van buren en familie alles zelf nog kunt. Of dat je geen traplift krijgt omdat je tien jaar geleden zelf ook wel wist dat je slecht ter been zou worden en toch verzuimde te verhuizen naar een gelijkvloerse woning. Eigen schuld, dikke bult.
Terwijl het ontslagen regent in de Thuiszorg en een in een eeuw gegroeid vakmanschap met de vuilnisman wordt meegegeven, zijn ouderen uitgeleverd aan de welwillendheid van hun familie. Iedereen kon op zijn vingers uittellen dat dit verkeerd zou aflopen, maar Van Rijn bleef hartstochtelijk de lof zingen van de sterke familiebanden in ons land.
Ooit was dit misschien wel zo. Mijn vader kwam uit een gezin van zes kinderen, die toen zij eenmaal zelf trouwden, op één na in dezelfde buurt bleven wonen. Elke zondagmiddag bezochten zij met volledige aanhang hun ouders. Opa kreeg van al zijn zonen twee sigaren en ik overhandigde hem dan trots een doosje lucifers met reclame erop dat ik in de tabakswinkel gekregen had. Toen mijn grootmoeder dement werd, stak de familie een handje toe, maar er was onmiddellijk uitgebreide thuiszorg. Ik schrijf “de familie”, maar het waren in de praktijk de vrouwen op wie de last neerkwam. zij hadden namelijk geen van allen een baan. Mannen waren nog kostwinner. Na een half jaar was er voor oma plaats in een gespecialiseerd tehuis, terwijl mijn opa – inmiddels in de tachtig – een mooie kamer kreeg in een nieuw gebouwd bejaardentehuis toen bleek dat zij zich op zijn bovenwoning niet goed kon verzorgen. Hij vond daar vrienden en collega’s van vroeger met wie hij in de conversatiezaal van gedachten wisselde en zijn aanzienlijke klaverjaskunsten op peil hield. Ook maakte hij zich enorm druk over de provo’s, die naar zijn idee alles leeg roofden en geen vrouw met rust lieten. Het was 1965 en ik schat dat het inkomen van Nederland per hoofd van de bevolking de helft tot twee derde bedroeg van het tegenwoordige. In diezelfde tijd keurde het parlement de Wet op de Arbeidsongeschiktheid (WAO) gfoed, een initiatief van de christelijke partijen dat enthousiast werd ondersteund door de VVD.
Inmiddels is alles anders. De familie Van der Horst is niet meer geworteld in het westen van Schiedam. De generatie van mijn vader en mijn moeder is inmiddels overleden. Mijn neven en nichten wonen met hun kinderen en kleinkinderen in alle delen van het land. Ik ben als enige Schiedam trouw gebleven. Er zitten er gegarandeerd een paar permanent in het buitenland, maar wie is onduidelijk. Heel normaal allemaal. Dat is de familiestructuur zoals die met de economie en de maatschappij van ons land is mee veranderd. Families zijn uit elkaar gespat. Mannen en vrouwen werken allebei. Anders is de hypotheek of de huur niet meer te betalen. Dat maakt Van Rijns droom, mantelzorg, tot een nachtmerrie.
Daarvoor is nu ook wetenschappelijk bewijs. In Demos, het tijdschrift van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI), schrijft de onderzoeker Martijn van Hogerbrugge dat de eenentwintigste eeuwse familiebanden veelal niet krachtig genoeg meer zijn voor effectieve mantelzorg. De contacten zijn vervaagd. Men woont te ver weg. Men kan niet zomaar op straffe van een faillissement alles uit de handen laten vallen om vader of moeder te verzorgen. Men mist de deskundigheid. De verhoudingen zijn te slecht. Zeer vaak, zo stelt Hogerbrugge vast, komt de mantelzorg in de praktijk voor rekening van één kind die dan ook tegen een burn-out aanloopt. Vaak ontstaat er grote ruzie.
Met andere woorden: Van Rijns recepten veroorzaken een sociale ramp die op den duur bijna alle mensen in Nederland zal raken.
Het baanbrekende artikel in Demos zal snel vergeten worden, behalve onder professionele demografen. Van Rijn vindt na de volgende verkiezingen wel weer een lucratieve job als bestuurder van een pensioenfonds. En overal in het land luisteren oude mensen in bovenwoningen die zij nauwelijks nog kunnen verlaten naar het rumoer op straat. Ze hebben destijds de buurman gemachtigd om voor hen op Wilders te stemmen. Liggen demente bejaarden immers niet in hun eigen pis terwijl die buitenlanders alles krijgen? Dat de PVV voor een hoger eigen risico in de zorg stemde, voor bezuinigingen op het PGB, voor bezuinigingen op de dagopvang van ouderen, voor het afschaffen van de alleenstaande ouderenkorting hebben zij nergens gelezen.
“Daar moet een piemel in”, zingen schorre mannenstemmen. Er klinkt glasgerinkel en het geloei van sirenes. “AZC Nee” hebben ze overal met zwarte letters op de muren gespoten. Wat was dat voor een knal daar? Was dat nou een schot?

Meer over:

politiek, opinie, leven, zorg
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.