De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Weten basisscholen wat er met 'hun' Citoscores gebeurt?

Opinie

•

13-04-2013

•

leestijd 2 minuten

•

CBS koppelt citoscores aan privacygevoelige gezinsgegevens

Aanstaande maandag komt het CBS met een publicatie van ‘Citoscores naar inkomen en gezinssituatie’. Op Twitter vroeg ik me vrijdag af hoe het CBS in staat is om een koppeling te maken tussen Citoscores en gegevens over inkomen en gezinssituatie van de geteste leerlingen. Ik neem tenminste niet aan dat op het antwoordenformulier van Cito vermeld moet worden in wat voor gezin je opgroeit en hoeveel geld je paps en mams verdienen.

Koren op de molen van Cito lijkt mij, maar niet relevant voor de beantwoording van de vraag hoe het CBS aan die Citoscores komt. Citoscores zijn immers het bezit van scholen, zoals een woordvoerder van Cito mij al eens in een ander verband heeft laten weten: ‘Op het moment dat de resultaten bekend zijn, sturen wij die naar de scholen. Zij zijn de eigenaar van deze gegevens en kiezen er zelf voor of ze de gegevens willen publiceren’.

Meer duidelijkheid verschafte de technische toelichting van het onderzoek uit 2008. Daaruit werd duidelijk dat het CBS niet alleen de beschikking had over ‘de Citoscores van 144 duizend leerlingen op de Cito eindtoets basisonderwijs’ maar door middel van ‘achternaam, geboortedatum en geslacht’ ook het sofinummer kon herleiden.

Say what? Het CBS beschikte via achternaam, geboortedatum en geslacht dus ook over het sofinummer en kon aan de hand daarvan en de koppeling met een aantal andere data bestanden – Sociaal Statistisch Bestand (SSB) en Basisregistratie Onderwijsnummer (BRON) – uitspraken doen over ‘Niveauwisselingen na afwijking van Cito-advies’. Op die manier bleek het mogelijk om voor liefst 94% van de leerlingen een koppeling te leggen tussen de Citoscore en andere databestanden.

De vraag rijst hoe het CBS kon beschikken over de Citoscores, die zoals eerder betoogd het eigendom zijn van scholen. CBS is daar helder over: ‘In 2005 deed van alle basisscholen 85 procent mee aan de eindtoets basisonderwijs van Cito. Het CBS heeft alleen gegevens van de scholen die toestemming hebben gegeven aan Cito voor gegevensuitwisseling. Dit geldt voor 94 procent van de deelnemende scholen .’

Waarmee het antwoord is gevonden op de vraag hoe het mogelijk is dat CBS de Citoscores kon koppelen aan andere databestanden: ‘De basisscholen hebben er bijna allemaal toestemming voor gegeven.’ De vraag is of elke basisschool zich daarvan in 2005 bewust was en als dat het geval was of ze hier transparant over zijn geweest naar ouders.

Resteert de vraag hoe het anno 2013 geregeld is. Tekenen basisscholen nog steeds (onbewust?) voor gegevensuitwisseling met andere instellingen? Hoe staat het met de privacy van leerlingen? Worden individuele, niet-geanonimiseerde, toetsscores nog steeds gebruikt voor vervolgonderzoek en wat voor onderzoeken zijn dat dan? Ik beloof je , ik ga op zoek naar de antwoorden.

Meer over:

opinie, leven

Praat mee

onze spelregels.

0/1500

Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (9)

Sorteren op:

Zjenny13 apr. 2013 - 15:18

Dit is echt de limit! Zoek en vind please de antwoorden!

JoopSchouten13 apr. 2013 - 15:18

Rank & Yank in praktijk.

lembeck13 apr. 2013 - 15:18

Hellend vlak. Op zijn minst. Wat heeft het CBS te zoeken in de gegevens van burgers, zonder dat die burgers dat weten? Als de belastingdienst de gegevens of een inkomen onder of boven de 33.000 of 43.000 euro per jaar ligt niet mag afgeven zonder schriftelijke toestemming van de mensen zelf, dan mag dit toch ook niet? Erg Orwelliaans dit...

JoopSchouten13 apr. 2013 - 15:18

Ik schreef net in een ander topic een stukje die ook hier van toepassing is.: 'In onze maatschappij zijn/worden we gekneed om te presteren naar neoliberale snit met de logica van een kille boekhouder. Enkel wie ‘harde cijfers’ kan produceren, is goed bezig. Cijfers zijn oppermachtig. Deze staan in dienst van de politici en beleidsmakers op alle belangrijke terreinen zoals het geldstelsel, ONDERWIJS, de arbeidsmarkt enz. enz.. Je 'identiteit' wordt nu beoordeeld in ‘curven’, ‘benchmarks’ en ‘gemiddelden’. Dit bepaalt of je rendabel bent of niet.'

JoopSchouten13 apr. 2013 - 15:18

Data bijhouden om iedereen gerichte ondersteuning te geven hoeft niet verkeerd te zijn. Het zijn de huidige omstandigheden die men mag wantrouwen. Helaas worden mensen vernederd of een kopje kleiner gemaakt als het hoofd uitsteekt boven het maaiveld met zesjes. Het zou fantastisch zijn om een meritocratie te vormen zonder de zweep van ranking en benchmarks. Het streven om het beste uit jezelf te halen verdient andere omstandigheden dan deze neoliberaal-economische ratrace.

Sylvia Stuurman13 apr. 2013 - 15:18

Het lijkt me eerlijk gezegd zo dat niet de school, maar elke individuele ouder toestemming moet geven. Het gaat tenslotte om privacy-gevoelige gegevens over hun kinderen.

1 Reactie

BasVV13 apr. 2013 - 15:18

Nee hoor. Er worden constant gegevens over je verzameld. Elke keer dat jij een site opent of googled wordt gekeken bij welke doelgroep jij behoort. De reclames worden daarvoor speciaal voor jou aangepast.

0 Rapporteren

JoopSchouten13 apr. 2013 - 15:18

Wil men nu al weten welke kids ratrace-bestendig zijn en welke niet?

1 Reactie

lembeck13 apr. 2013 - 15:18

Waarschijnlijk. Maar wat zu er dan met de niet bestendige kinderen moeten gaan gebeuren? :(

0 Rapporteren