Westerse man zit op zwak zaad

De zaadkwaliteit van de westerse man wordt steeds slechter, dat schrijft het AD vanmorgen. Doordat de zaadballen van jongetjes zich al tijdens de zwangerschap steeds slechter ontwikkelen, komt de vruchtbaarheid in gevaar en wordt het krijgen van kinderen op natuurlijke wijze steeds moeilijker. Vierhonderd artsen verzamelen zich vandaag op een congres in Rotterdam om te bespreken waarom de spermakwaliteit achteruit holt, en wat ze er mogelijk aan kunnen doen.

De verschillen met twintig jaar geleden zijn schrikbarend. Had een gezonde man toen nog 60 miljoen zaadcellen per milliliter, anno nu zijn dat er nog maar 40 miljoen. Als de daling in dit tempo doorgaat, zitten we binnen twintig jaar in de ‘gevarenzone’, aldus Gert Dohle, uroloog aan het Erasmus MC en organisator van het congres:

Een man kan dan misschien nog wel vader worden als hij een vruchtbare partner heeft, maar steeds minder vaak op natuurlijke wijze. Dan wordt het voorplanten een technische aangelegenheid, met behulp van reageerbuisjes of ivf-behandeling. Niet alleen het aantal zaadcellen neemt af, maar de ‘overlevers’ vertonen ook steeds meer afwijkingen. Soms zien we spermacellen met een gebroken staart of met twee kopjes. Die kunnen geen eitje bevruchten.

Lange tijd kregen strakke onderbroeken, schootlaptops, alcohol en sigaretten de schuld van van slechte zaadkwaliteit, maar hoewel de laatste twee factoren zeker meespelen, zien wetenschappers steeds meer aanwijzingen dat het probleem al tijdens de zwangerschap ontstaat. Volgens Dohle is vervuiling daarvan de oorzaak:

In ons kraanwater zitten allerlei pesticiden, die drinkwaterbedrijven er niet uitgefilterd krijgen. Deze stofjes stapelen zich op in het vetweefsel van de vrouw en komen via de placenta bij de foetus terecht. Het gevolg is dat de zaadbal minder goed ontwikkelt.

Dit zou ook de toename in het aantal gevallen van zaadbalkanker verklaren. De afgelopen 25 jaar is het aantal mannen met deze ziekte verdubbeld. Zeshonderd mannen krijgen jaarlijks te horen dat ze zaadbalkanker hebben, meer dan de helft van hen raakt na behandeling onvruchtbaar.

Een andere stof die Nederlanders binnenkrijgen en die de kwaliteit van sperma aan kan tasten is BPA. BPA komt voor in verpakkingsmateriaal voor voeding, flesjes voor zuigelingen en magnetrondoosjes, en kan door opwarming in je eten of drinken terechtkomen. De stof is al verboden in Denemarken en Frankrijk, maar omdat het directe verband met afnemende zaadkwaliteit nog niet is aangetoond, heeft Nederland nog geen verbod.

Cc-foto: Iqbal Osman