Linkse steun in Eerste Kamer nauwelijks nog een optie
Werkelijke strijd speelt zich af buiten de rechtszaal
Gepolariseerde biomassadebat kent alleen verliezers, niet in laatste plaats de natuur.
Vorige maand zaten milieuorganisaties Natuurmonumenten en Mobilisation for the Environment opnieuw tegenover energiebedrijf Vattenfall en provincie Noord-Holland. In hoger beroep bij de Raad van State, ingesteld door de milieuorganisaties tegen de goedgekeurde natuurvergunning door rechtbank Noord-Holland, werd het epeisodion in de laatste zitting uitgespeeld. Deze geplande biomassacentrale, die de grootste van Nederland dient te worden, is door de aanhoudende maatschappelijke en juridische strijd landelijk symbool geworden in het inmiddels sterk gepolariseerde biomassadebat. Om deze reden worden de ontwikkelingen ook nauwlettend gevolgd in binnen- en buitenland.
Grote impact op gezondheid mens, dier en plantensoorten
Terwijl de milieuorganisaties opnieuw lieten zien dat natuurgebieden verder achteruitgaan door extra stikstofbelasting die vrijkomt bij biomassaverbranding, bleven Vattenfall en de provincie bij hun standpunt dat het energiebedrijf recht heeft op de maximale stikstofruimte. Hiermee werd verwezen naar de vergunning die in het verleden is afgegeven voor gasstook.
Dat de betwiste vergunning niet gaat over gasstook maar biomassastook deed voor Vattenfall en de provincie niet ter zake. De overstap van het huidige gas naar hout, zoals Vattenfall wil, zorgt namelijk niet alleen voor een hogere uitstoot van stikstof per eenheid opgewekte energie, ook extra uitstoot van zwavelzuur, zoutzuur en waterstoffluoride. Laatstgenoemde, giftige stoffen komen bij gasstook níet vrij. De impact hiervan op gezondheid van mens, dier- en plantensoorten is direct en uiterst negatief.
Europese Habitatrichtlijn omzeildDe feiten zijn niet heel ingewikkeld. Vattenfall wil van gasstook overstappen naar biomassaverbranding. Biomassa (hout) produceert bij verbranding meer stikstof per opgewekte eenheid energie dan gas. Door de extra uitstoot van stikstof zal de natuur, zoals bijvoorbeeld in het natuurgebied Naardermeer, verder achteruitgaan. Bij de betwiste vergunning die is verleend is echter alleen gekeken naar de uitstoot die vrijkomt in de huidige (gas)situatie van Vattenfall, niet naar de uitstoot van een biomassacentrale – waarvoor de vergunning is bedoeld. Daarnaast is de verplichte toetsing van de impact op leefgebieden van dier- en plantensoorten niet correct uitgevoerd.
Bovendien, voor de Europese Habitatrichtlijn dient een verandering van de werkelijke uitstoot op natuurgebieden te worden getoetst. En deze neemt toe bij vervanging van gas door houtstook (biomassa). Om al deze redenen hebben de milieuorganisaties de Raad van State gevraagd om zowel de omgevingsvergunning als de natuurvergunning voor de biomassacentrale van Vattenfall te vernietigen.
Toename verbruik hout als brandstof met 60%De vermindering van de uitstoot van broeikasgassen die rond 2010 is ingezet, is vooral te danken aan de vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen. Verschillende regeringen hebben beleid gemaakt om het gebruik van geïmporteerde olie of het gebruik van turf te halveren. Het emissiehandelssysteem van de EU heeft een extra prijs voor fossiele brandstoffen vastgesteld, echter niet voor houtstook.
In Nederland zijn we erin geslaagd om het gebruik van olie, steenkool, aardgas en turf, terug te dringen. Tegelijkertijd is het totale energieverbruik niet gekrompen. Zonne- en windenergie, ja. Maar vooral hout. Sinds 1990 is het verbruik van hout als brandstof met bijna 60 procent gestegen.
Maatschappelijke polarisatie in de weg van behalen KlimaatdoelenHet maatschappelijke en politieke debat over biomassa is dusdanig geëscaleerd dat het in de weg kan gaan staan van het behalen van zowel de Klimaatdoelen als het bepalen van goed beleid. Komende week vindt belangrijke besluitvorming plaats in Brussel en Den Haag. Beleid dat bepalend zal zijn voor de komende 5-15 jaar. In Brussel wordt de Europese richtlijn voor hernieuwbare vastgesteld. Cruciaal hierbij voor zowel economische (energie-industrie) als ecologische belangen (biodiversiteit) is het al dan niet opnieuw opnemen van biomassa als hernieuwbare bron in de richtlijn. In Den Haag zal het kabinet het zogenaamde duurzaamheidskader biomassa presenteren. Op basis hiervan zal worden bepaald of en op basis van welke criteria subsidie wordt toegekend.
RondeTafelGesprek Tweede KamerVoorafgaande hieraan vindt in de Tweede Kamer een ‘rondetafelgesprek’ over de stand van zaken rondom de inzet van biomassa in de verduurzamingsopgave. Aan dit gesprek zullen zowel de industrie (RWE), de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) als natuurorganisaties (Comite Schone Lucht, Greenpeace) deelnemen en hun expertise delen. Wij hopen dat dit niet alleen ten goede komt aan het maatschappelijke debat en politieke besluitvorming maar ook een einde maakt aan de maatschappelijke polarisering die alleen verliezers kent, de natuur niet in de laatste plaats.fe
Dr. Fenna Swart, voorzitter Comite Schone Lucht | Hoofd Onderwijs en Onderzoek Hogeschool van Amsterdam
Drs. Maarten Visschers, bestuurslid Leefmilieu | Milieukundige
Praat mee
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Reacties (10)
''Werkelijke strijd speelt zich af buiten de rechtszaal'' In Brussel, alhoewel strijd? In Brussel lusten ze wel pap van biomassa. Ga klagen bij PvdA Timmermans en zijn maat PvdA Samsom. https://www.telegraaf.nl/watuzegt/2081465485/frans-timmermans-warmt-met-biomassa-de-aarde-op
Dit alles toont aan dat alleen richten op koolstofdioxide en milieuvervuiling twee verschillende doelen zijn. Biomassa is de verzonnen groene afleidingsmanoeuvre omdat energie uit zon en wind niet volstaat. om een constante energievoorziening te voorzien. Kernenergie mag niet en waterstof staat al jaren als droom dat nog steeds een droom lijkt te blijven. En laten we de impact op het opgraven van aardmetalen die voor accu's, zonnepanelen en batterijen ook niet vergeten. Als men het heeft over energiecentrale op basis van verbranding dan blijft stoken op gas de minst vervuilende vorm.
Heb de indruk dat de enige die in de tweede kamer doorheeft wat er op economisch en financieel gebied gebeurt, Omtzigt heet. En ook aan specialisten op het gebied van 'energie en milieu' ontbreekt het daar. En dat is een pijnlijke constatering voor een land als Nederland.
feiten, feiten, feiten, Kaag en Halsema haten, dat is wat ze willen.
Biomassa is gewoon onrendabele bossen verbranden, heeft niets met haat te maken maar een feit.
@Wir sind Pabst "Biomassa is gewoon onrendabele bossen verbranden, heeft niets met haat te maken maar een feit. " Als het alleen onrendabele bossen waren, dan zou het geen probleem zijn. Helaas is dat het niet. Verbranding van biomassa lijdt tot meer kap en zorgt ervoor dat hout dat nog voor andere doelen gebruikt had kunnen worden (maar minder oplevert dan verkoop als biomassa) in de centrale verdwijnt. Daar bovenop komt nog dat veel van dat hout uit Noord Amerika of de Baltische Staten gehaald wordt, waarvoor vervuilende stookolie (het spul bevat de laatste resten van ruwe olie die nog gebruikt kunne worden voor energieopwekking, de rest wordt gebruikt voor bitumen/asfalt) verbrand wordt om het hier naartoe te produceren. Tenslotte, verbrande biomassa wordt geboekt als zero CO2 uitstoot, maar het zou pas in de C02 boekhouding opgenomen mogen worden over een jaar of dertig als de boom waar het vandaan kwam weer terug is gegroeid. Tot die tijd is het gewoon creative boekhouding, waar voor je als het geld betroft in de cel terecht zou kunnen komen.
Er is maar één reden dat energieproducenten biomassa willen, en dat heeft te maken met winst, de rest is green washing. in mijn ogen heeft energieopwekking uit biomassa alleen zin als je het doet met biomassa waarvoor je geen andere toepassing meer hebt. Met andere toepassing bedoel ik: spaanplaat, OSB, composiet materiaal, compost, bodembedekking, etc. Voor dat beetje biomassa dat dan nog overblijft t.b.v. energieopwekking, heb je wellicht aan één centrale wel genoeg.
goeie inbreng. Alleen spaanplaat is niet zo goed om te verbranden. Daar moeten we gewoon mee stoppen.
@Wimtel Je bent er niet van op de hoogte dat er nogal veel smerige kan zitten in spaanplaat? En daarbij, biomassa draagt nog steeds bij aan CO2 uitstoot.
Spaanplaat is voor zover mij bekend geen biomassa maar afval B-hout. Bij je afvalstoffendepot zie je dat ook vaak op de containers staan. Het valt onder andere regelgeving als je het gaat verbranden. Wat moet je dan met verlijmde houtproducten? Ik denk dat verbranden in speciaal daarvoor bestemde installaties de minst slechte oplossing is. Ik weet dat ook uit nieuw milieuvriendelijk spaanplaat (en andere geperste plaatmaterialen zoals OSB) formaldehyde vrijkomt, alleen een stuk minder dan vroeger vanwege steeds strenger wordende normen. Zelfs uit hout kan formaldehyde uitdampen. Het wordt wel gemaakt van resthout uit de houtindustrie. Eenmaal verwerkt in een product, geeft het langjarige opslag van CO2 (totdat het bij het houtafval terecht komt en wordt opgestookt). Als de deskundigen vinden dat spaanplaat niet meer verantwoord is (gezondheidsoverwegingen), dan is het houtvezelmateriaal geschikt om als biomassa op te stoken, als er geen andere toepassing meer voor is. Wat ik wilde aangeven was, eerst kijken of de biomassa voor andere toepassingen geschikt is. Zo niet, dan opstoken in een centrale. Nog even over compost. Ja, composteren geeft ook CO2. Alleen dat is maar een deel van wat het basismateriaal (snoeiafval) tijdens de vorming/groei aan CO2 heeft opgenomen. Pas als de compost helemaal is vergaan (dus er niet meer is), is alle CO2 weer teruggeleverd.