Wereldverbeteraars in Washington en Den Haag

Het is en blijft instructief om de inaugurele rede van president Bush in 2005 nog eens te lezen. En Condoleezza Rice’s verhaal tegen Egypte toen het de door de neocons afgedwongen verkiezingen achteraf de nek omdraaide. Bush had een mooie toespraak en voor de verandering loopt hij hier nu eens helemaal parallel met zijn vader, die in 1991 na de overwinning in de Eerste Golfoorlog, een nieuwe wereldorde propageerde. In beide gevallen waren het de presidenten zelf die de gewekte verwachtingen niet waar maakten.

Ik heb het hier eerder betoogd. Het was lastig om de woorden van Bush, bijvoorbeeld tegen zijn neocon vrienden in het American Enterprise Institute, niet te waarderen. Als je je persoonlijke vooroordelen tegen de Cheney bende opzij zette, dan klonk hier een democratisch, westers ideaal dat iedereen zou kunnen steunen. Mijn column in 2003 heette ‘De wereldverbeteraars zitten nu in Washington’ en leverde heel wat scheldbrieven op. Ik had nogal wat dingen fout gezien (zij het niet zoveel als A.J. Boekestijn), maar niet de authentieke Amerikaanse idealen die de neoconservatieven op eigen hun onbeholpen manier probeerden te verwezenlijken. Ze deinsden al snel terug voor de consequenties van verkiezingen, vooral toen Hamas liet zien dat ze ook kan winnen.

Al eerder hadden we in Algerije gezien dat een democratisch gekozen oppositie zonder problemen en zonder westers protest (integendeel) wordt afgemaakt. We zijn zelf schuldig aan het cynisme dat in de Arabische wereld heerst over Amerikaanse en Europese pretenties. En we kunnen ook nog wel dichter bij huis kijken. In onze eigen Stichting van de vrijheid zal de Grote Leider, zou hij er ooit interview over geven, ongetwijfeld deze democratische golven in de Arabische wereld sceptisch bekijken. Want hij kan niet zien hoe onderdrukte mensen vrijheid pakken, hij ziet alleen de islamitisch boemannen die overal achter de boompjes staan, zoals zijn doorgedraaide deskundige steeds verkondigt. Van die vrijheidspartij hoef je, zo is inmiddels genoegzaam bekend, geen vrijheid te verwachten.

Het enige democratische land steunt de dictaturen om haar heen

Het bastion van het vrije westen tegen de islamitisch horden, Israël dus, maakt zich zorgen tegen de dreigende val van de dictatoriale regimes om haar heen. Die willen net als het vrije westen vrij kunnen beschikken over hun leven. Dat is te veel van het goede. En dus zit het enige democratische land in de regio (als we Turkije even niet tot de regio rekenen) in een ongemakkelijke maar bekende spagaat: ze moet onfrisse regimes overeind houden om zichzelf overeind te houden. De prijs voor het niet omgaan met eigen vrede en het echt stabiliseren van de regio, de prijs voor fobie, is hoog.