Weg met taalverhulling: Ruimen is afmaken

Donderdagavond meldde het Journaal dat op een biologische kippenboerderij vogelgriep was geconstateerd. Alle dieren werden onmiddellijk geruimd. Hiermee sloot de Journaalredactie zich aan bij de taal van de overheidsvoorlichters.

Spin doctors brengen boodschappen liever omfloerst, vooral als het gaat om schokkende of voor het publiek onaangename zaken. Die kippen worden niet geruimd. Die kippen worden afgemaakt. Het Journaal zou al die honingzoete spin doctors-taal consequent moeten vervangen door helder, gespierd en duidelijk Nederlands: alle kippen werden afgemaakt. Of nog beter: medewerkers van het Ministerie van Economische Zaken Landbouw en Innovatie maakten die beesten af. Want de verantwoordelijken onder de pet houden, daar hebben overheden ook een handje van.

De truc is gebruik te maken van de lijdende vorm en het hulpwerkwoorrd “worden”. De dieren werden geruimd. Dat leidt de aandacht af van wie precies het doodvonnis voltrok. Goede redacteuren laten zich daardoor niet om de tuin leiden. Zij benaderen ook het werkwoord “moeten” met het grootste wantrouwen. De politie zal altijd verklaren: na de wedstrijd moest de ME enkele charges uitvoeren. Met andere woorden: zij wilden dat niet. Zij werden er door de omstandigheden toe gedwongen.

Veel media nemen zulk onheilig moeten klakkeloos over. Er is vogelgriep geconstateerd en alle kippen moesten worden geruimd. Moesten? Van wie dan? En had die ME geen eigen wil? Zonder nadere uitleg weten wij slechts dat de ME hard optrad. Schrap dat moeten altijd behalve als de opdrachtgever expliciet genoemd: van de burgemeester moest de ME enkele charges uitvoeren.

“Ruimen” wordt al jaren gebruikt om bittere pillen ten onrechte te vergulden. Datzelfde geldt voor “afvloeien” als in: vijfhonderd mensen moesten (daar heb je dat moeten weer) afvloeien. Nee: de bedrijfsleiding ontsloeg vijfhonderd mensen.

Echt nieuw en een vinding van dit kabinet is “taakstelling”. Het bezuinigingsteam in Den Haag legt je een taakstelling op. Dat is een bezuiniging en dan in verreweg de meeste gevallen ook nog eentje die banen kost. Een normaal mens die met vrucht het lager onderwijs heeft gevolgd zou zeggen: “Een taakstelling? Dat betekent extra werk. Dan zullen we ook wel meer geld krijgen”. Maar nee: een  taakstelling heeft altijd te maken met de uittrapping van trouw personeel, om eens met Willem Elssschot te spreken, die altijd een navolgenswaardig voorbeeld is.

Ook dat woord moeten onafhankelijke journalisten en programmamakers dan ook uit hun woordenschat schrappen. Anders verdienen ze het om te worden outgesourced. Wat is outsourcen: dat is werkzaamheden die altijd door het eigen personeel werden ondernomen, uitbesteden aan een ander bedrijf in de hoop dat je daarmee goedkoper uit bent. Jammer voor de bode, voor de kantinejuffrouw, voor de conciërge: hun werkzaamheden worden geoutsourced.

Ik denk ineens aan afstempelen, dat afschuwelijke woord voor het verlagen van pensioenen. Als je nog meer voorbeelden van omfloerste spin doctor taal weet, deel die kennis dan met ons allemaal. Zoals mijn oude vader altijd zei: “Laat ze hun ouwe moer gaan besodemieteren!”

Weg met het omfloerste taalgebruik. Rutte wil Nederland aan de Nederlanders terug geven. Laten wij de Nederlanders hun Nederlands teruggeven.