Weg met ons, onze volksvertegenwoordigers

Heel voorzichtig ontluiken er hier en daar wat lootjes aan de boom van het Nederlands patriottisme. Dat lichte patriottisme uit zich bij voetbalwedstrijden, schaatsweer en een klein aantal andere concrete aanleidingen. Maar de hoofdmoot van het algeheel gevoelen van Nederlanders is een schampere benadering van onszelf. Op de vlag, het volkslied, geschiedenis of democratische instituties in het algemeen zijn we niet trots. In tegenstelling tot andere volkeren, die vol ontzag, soms met een traan in de ogen stram in de houding springen als het volkslied wordt aangeheven of de vlag wordt gehesen.

Kamerleden zijn ook schamper over zichzelf als instituut. Ik hoor maar weinig volksvertegenwoordigers die zeggen trots te zijn op het feit dat ze het tot volksvertegenwoordiger hebben geschopt. Deemoedig staan ze achter de fractievoorzitter en melden op hun biografietjes dat ze vooral bezig zijn het volk te dienen. Dat is natuurlijk ook zo, maar het staatsrechtelijk feit dat je zitting hebt in de eerste macht volgens de definities van Montesquieu, een zeer verantwoordelijke functie hebt, het volk mag vertegenwoordigen, wetten mag aannemen en verwerpen en besluiten ten oorlog te gaan lijkt maar weinig Kamerleden met trots en ontzag te vervullen.

Geen wonder dat veel kiezers ook geen ontzag meer hebben voor Kamerleden. En al helemaal niet als ze gaan bekvechten of schamperen over hun vergoedingen. Een dieptepunt was de motie Karabulut over oud-politici die net als bijstandsgerechtigden zouden moeten koffieschenken en sneeuwruimen. Dieper was het punt, dat de motie die bedoeld was als sneer naar de regeringsplannen voor bijstandsgerechtigden werd aangenomen.

Wat was het geval? Tijdens de behandeling van de begroting van Sociale Zaken en Werkgelegenheid had het SP-Kamerlid Sadet Karabulut terecht veel kritiek op de plannen van het kabinet. Ze was zeer op dreef in het fileren van elke inconsistentie, onrechtvaardigheid en alle hypocrisie van CDA, VVD en PVV. Toen het VVD plan werd gepresenteerd om bijstandsgerechtigden te verplichten vrijwilligerswerk te laten doen vroeg Karabulut terecht, mede aan de PVV, of dat ook zou moeten gelden voor oud-politici. Ze dacht waarschijnlijk aan de heer Sharpe, die zelf opstapte en wachtgeld ontvangt, en de heer Lucassen, die de periode met wachtgeld nog even heeft uitgesteld tot hij vanwege nieuwe verkiezingen de kamer moet verlaten.

Karabulut diende toen die motie in. Waarschijnlijk verwachtte ze niet dat deze werd aangenomen. Maar de SP, PvdA, GroenLinks, de Parij voor de Dieren en de PVV stemden voor. De PVV, die net als de SP altijd een groot nummer maakt van het wachtgeld van politici, en daar vaak ook nog aan toevoegt dat Haagse politici er alleen voor zichzelf zitten en niets van het volk begrijpen, durfde het blijkbaar niet aan om tegen te stemmen. Net als overigens PvdA en GroenLinks.

Het was een plaagstootje van Karabulut, bedoeld om de neerbuigende omgang met bijstandsgerechtigden door deze regering van een weerwoord te voorzien. Maar de bijstandsgerechtigde is er niet mee geholpen, en en passant worden oud-politici ook neergezet als nietsnutten die  direct tot vrijwilligerswerk verplicht moeten worden. De minachting jegens bijstandsgerechtigden die de SP bestrijdt wordt zo evenredig uitgesmeerd over politici. Ik kan me niet voorstellen dat de fractie van GroenLinks het zinnig, rechtvaardig en terecht vindt dat Femke Halsema volgende week begint met sneeuwschuiven. Zoals ze zelf zei, na zoveel jaar hard werk wil ik even de tijd hebben om een zinvolle andere betrekking te vinden. Terecht, dat gunnen we ook aan andere werkzoekenden.

Ik kan het verder gaan hebben over de hoogte van de schadeloosstelling voor kamerleden, hoe veel ze werken, hoe zwaar het werk is, wat er de afgelopen jaren is versoberd aan de wachtgeldregeling, dat oud-politici net zo veel recht hebben op een ontslagvergoeding als ontslagen werknemers, maar al dat soort nuanceringen en argumenten hebben geen zin als we niet eerst eens beginnen met het werk van volksvertegenwoordigers te waarderen.  Daar zouden volksvertegenwoordigers zelf mee moeten beginnen. Als zij het niet doen, doet niemand het.

Mei Li Vos gaat dinsdag 21 december om circa 11:45 live in debat met SP-kamerlid Sadet Karabulut in De Gids FM op Radio 1.