Weg met de monarchie

Schrik niet, geachte lezer, ik ben geen ‘die-hard’ Republikein. Ik vind het best een aardig ritueel, dat koningshuis, en ik geloof best dat het een zekere bindende werking heeft voor het Nederlandse volk (slechts geëvenaard door dat andere Oranje, als de spelers wat meer hun best zouden doen). Dus zolang de rol van de vorst beperkt blijft tot lintjesknippen, heb ik meer principiële dan praktische bezwaren tegen onze wat anachronistische staatsvorm.

Toch roep ik u, democratieminnende Nederlander, op de komende dagen een T-shirt te dragen of een sticker op te plakken met daarop de boodschap: Weg met de monarchie. U zou dat moeten doen zelfs al bent u het niet eens met die boodschap.

Waarom? Vanwege de arrestatie zaterdag van een vrouw die een bord omhoog hield met datzelfde opschrift. “Pardon, arrestatie?” denkt u nu. Jazeker. De Koninklijke familie vierde Beatrix’ 75e verjaardag in het naar haar genoemde theater in Utrecht. Buiten stonden enkele Oranjefans (nee, niet voetbalsupporters) te wachten. Toen één vrouw een bord opstak met de schokkende tekst, werd zij ijlings door de aanwezige politie opgepakt en abgeführt. Pardon, ik bedoel weggevoerd.

Het incident leent zich bij uitstek voor hyperbolen en Godwins, dus als u niet van deze stijlvormen houdt, raad ik u aan niet verder te lezen. Het doet denken aan het hedendaagse Cuba of Rusland of – als u het verleden in wilt duiken – Nazi-Duitsland of (opnieuw) Rusland. Je mag blijkbaar in Nederland anno 2013 niet tegen de monarchie zijn, althans niet in het openbaar, dan krijg je onmiddellijk de ‘thought police’ op je dak. Dit soort beperkingen van de vrije meningsuiting zijn natuurlijk volkomen onacceptabel, hoe flauw je het ook kunt vinden dat zo’n vrouw daar op zaterdag het plezier van een verjaardagspartijtje probeert te verzieken. 

Nu gebeuren er wel vaker vreemde zaken rond het koningshuis die je eerder in een Latijns-Amerikaanse dictatuur zou verwachten dan in het land met de op één na meest vrije pers op aarde (damn you, Finland!) De Rijksvoorlichtingsdienst gedraagt zich naar de Nederlandse pers toe regelmatig als een soort Reichspressekammer als niet precies de voorgekauwde, kritiekloze verhalen worden gepubliceerd of de vooraf goedgekeurde foto’s worden geplaatst. En als je een harmloos waxinelichtje gooit naar een gepantserde koets levert dit je een enkeltje naar Room 101 op. Een schril contrast met een zekere prins die zich te pas en te onpas liet omkopen en nooit een gevangeniscel van binnen heeft gezien.

Wil ons razendpopulaire koningshuis ook in de 21e eeuw zijn status behouden, kan het zich dit soort anachronistische, dictatoriale schandalen niet meer veroorloven. En beseft de monarchie dit niet zelf, moeten wij burgers een handje helpen. Dus draag dat T-shirt, plak die sticker, houd dat bord omhoog. Op de lange termijn bewijst u de Oranjes er een dienst mee.

P.S. Ik heb onze nieuwe koning en zijn koningin eenmaal mogen interviewen. Maxima leek een beetje afwezig, ik meen mij te herinneren dat ze grieperig of gewoon erg moe was die dag in Marrakech, maar Willem-Alexander maakte een geïnformeerde, geïnteresseerde en warme indruk. Het zou een prachtgebaar zijn van onze jonge, moderne vorst als hij zo snel mogelijk en in het openbaar afstand deed van de Noordkoreaans aandoende wandaden die in zijn naam worden verricht.

Volg Bart Schut ook op Twitter