Wees zelf een rebel

Op woensdag 12 november zat ik in Culemborg – waar anders? – de Culemborgse Courant te lezen. Een advertentie op pagina 23 trok mijn aandacht. BDU Media, uitgeefster van een groot aantal plaatselijke bladen in Midden-Nederland, zocht voor 32 uur een ‘Verwerkend Redacteur M/V’.

Het was een werkervaringsplaats voor starters op de arbeidsmarkt. Je kon je een half jaar bezig houden met het verwerken van emails en persberichten uit verenigingsleven en middenstand of – zoals dat in modern jargon heet – “als verwerkend redacteur ga je met content aan de slag die via verschillende kanalen bij de redactie binnenkomt. Deze content controleer en toets je aan de journalistieke beginselen.” Enzovoorts. De gelukkige werd in een en ander begeleid door een ‘regisserend redacteur’. Je kon ook je competenties verder ontwikkelen. Het baantje was voor een half jaar en de vergoeding bedroeg 350 euro bruto per maand.

Sociaal bedrijf Dat is aardig, dacht ik, wat een sociaal bedrijf. Ze bieden een alternatieve route naar de journalistiek aan, speciaal voor schoolverlaters die nooit de kans hebben gekregen een HBO-opleiding op dit gebied te volgen. Het leek wel of de jaren vijftig van de vorige eeuw terug waren, toen je direct na je mulo- of hbs-examen kon proberen op een of andere stadsredactie als leerling-verslaggever aan de slag te gaan. Wie talent had, keek de kunst snel van de oude rotten af. Ook  het drinken in de kroeg trouwens. Ontbrak de aanleg, dan haakte je vanzelf diep ongelukkig af. Zou een ‘regisserend redacteur’ zo’n oude rot zijn?

Wacht, wat las ik daar? “Je hebt een HBO-opleiding afgerond, richting mediamanagement, communicatie of journalistiek.”  Van al deze opleidingen maken stages een wezenlijk onderdeel uit. Wie zo’n hbo-opleiding volgt, krijgt de ene werkervaringsplaats na de andere. De behaalde bachelor-graad houdt in dat je een beginnend vakman bent, rijp voor een echte baan. Je moet onderaan de ladder beginnen, dat zeker, maar wel in een echte functie.

Habbekrats Nu probeert de BDU goed opgeleide krachten voor een habbekrats binnen te hengelen. Het bedrijf wil ook nog de creativiteit van de gegadigden aftappen. De advertentie: “Om ons verder te brengen schroom je niet tegen onze stroom in te denken en jouw ideeën naar voren te brengen.”

Tja, gromde ik bij mezelf, wat die creativiteit betreft, de crisis brengt werkelijk het slechtste in de werkgevers naar boven. Dit is puur misbruik maken van de omstandigheden. Het is uitbuiting.

Ik moest denken aan de jaren dertig toen overal ‘kwekelingen met akte’ voor de klas stonden. Dat waren afgestudeerde onderwijzers die, door ongeveer gratis les te geven, hoopten een streepje voor te krijgen als er toevallig eens een echte vacature in het onderwijs kwam. Dit was precies hetzelfde. En de zeer christelijke BDU vindt van zichzelf ongetwijfeld dat zij een goed werk doet, want het afgeknepen budget staat natuurlijk niet langer het inhuren van vaste krachten voor een echt salaris toe. De regionale pers staat sterk onder druk. Het is dit of niks en schoolse know how  vervaagt als je te lang buiten het arbeidsproces op je vakgebied blijft. Dat is óók waar.

Rood waas Toen kwam mij een rode waas voor de ogen. De familie die de BDU groot gemaakt heeft, draagt ironisch genoeg de achternaam Rebel. Je kunt misschien beter een echte rebel zijn dan in deze fuik zwemmen. Begin een blog met eigen youtube-kanaal. Regisseer jezelf. Deel je ideeën niet met een bedrijf dat er nauwelijks een cent voor over heeft. Gebruik ze zelf. Ontwaak! Durf!

Gedachte achteraf: en ik laat me door het grootkapitaal ook niet dwingen om een ouwe trouwe laptop af te voeren omdat hij alleen maar Windows XP aankan. Met Linux Ubuntu loopt hij weer als een kievit. Gratis te downloaden ook. 

Beluister dit opiniestuk hier 

Volg Han ook op Twitter

Het nieuwste boek van Han is De Mooiste Jaren van Nederland (1950-2000)

CC foto: Theo Dersjant