We zijn dom bezig in de oorlog tegen extremisten

De bombardementen op stellingen van de Islamitische Staat (IS) in Syrië zijn een week aan de gang en de eerste kapitale blunders worden al begaan. Als er op deze voet verder gegaan wordt snijden we onszelf in de vinger met een hoop nare gevolgen van dien – voor zowel Nederland en het Westen als de toekomst van Syrië en Irak.

De eerste grote fout is dat de bombardementen zich niet louter richten op IS, maar ook meerdere stellingen van Jabhat al Nusra troffen. Al Nusra, is de Syrische tak van al Qaida en daarom gezien door Westerse bril een legitiem doelwit. Maar voor vele Syrische Soennieten is al Nusra bovenal een legitieme organisatie die hen vertegenwoordigd in de strijd tegen de dictatuur van Bashar al-Assad.

Waar IS door veel Syriërs vaak gezien wordt als een groep buitenlanders die de Syrische bevolking hun eigen radicale wetten op leggen, daar is de perceptie van al Nusra een stuk positiever. De leider van al Nusra is een Syriër, Abu Mohammed al Joulani, en ook de volledige naam van de organisatie verraad andere intenties dan IS: “steun front voor de bevolking van Syrië”. De meeste rebellengroepen hebben dan ook geen enkel probleem om samen te werken met al Nusra in de strijd tegen zowel Assad als IS.

Doordat wij met onze war-on-terror-bril naar de regio kijken zien we over het hoofd dat al Nusra veel steun geniet onder de bevolking, omdat het een groot aandeel heeft in de strijd tegen Assad. Tevens is de organisatie veel minder rigide dan IS en legt het minder sterk haar wetten op aan de lokale bevolking.

Dat wil niet zeggen dat al Nusra een ideale partner is in de strijd tegen IS, maar het front uit te breiden naar al Nusra zou catastrofale gevolgen kunnen hebben. Het zou een signaal zijn aan de Syrische oppositie dat het Westen niet geïnteresseerd is in haar zaak en hen verder in de handen duwen van de extremisten. Tevens zou een militaire campagne tegen al Nusra de organisatie kunnen doen besluiten om haar ruzie met IS bij te leggen en een gezamenlijk front te vormen tegen het Westen.

Een tweede kapitale blunder is de doelbewuste aanwakkering van een angstcultuur in Nederland en Europa door sommige politici en media. Sommigen overdrijven de intenties en mogelijkheden van IS, alsof er elk moment een terreurcampagne kan losbarsten op Europese bodem die zijn weerga niet kent.

Het is hoog tijd om onze war-on-terror-bril af te doen en te beseffen dat de doelen van IS, alsmede haar operaties, lokaal van aard zijn. In tegenstelling tot al Qaida dat streefde naar een veilig oord vanwaar het aanslagen kon plegen tegen het Westen, heeft IS een compleet andere strategie en modus operandi.

IS is vele malen sterker, groter en rijker dan al Qaida ooit is geweest maar opereert hoofdzakelijk in West Irak en Oost-Syrië. In die regio’s probeert het een eigen staat op te richten, niet geheel toevallig het deel waarin de Soennieten de grootste bevolkingsgroep vormen. Het hoofddoel  is om daar een staat te vormen die door de bevolking wordt geaccepteerd. Dat is voor IS vele malen belangrijker dan een veilig oord te zoeken vanwaar het aanslagen kan plannen, zoals Osama Bin Laden jarenlang deed.

Dat wil niet zeggen dat IS geen terroristische organisatie is, integendeel. IS pleegt al ruim een decennium aanslagen, veelal gericht tegen de Sjiieten en andere lokale vijanden zoals de Iraakse overheid en het regime van Assad. Zij zijn het die werkelijk een hoop te vrezen hebben van de gruwelijke terreurcampagne van IS-leider Abu Bakr al Baghdadi en zijn doorgewinterde strijders.

Als er al andere landen zijn die moeten vrezen voor het IS-terrorisme dan zijn het vooral Libanon en Jordanië, alwaar veel draagvlak is voor IS onder de bevolking en welke door de geografische ligging relatief gemakkelijk te infiltreren zijn. Tekenend voor IS-geweld zijn autobommen (de zogenaamde VBIEDs) die in de regio aan duizenden het leven heb gekost, maar niet zo gauw naar Europa kunnen worden vervoerd.

Door onszelf gek te maken dat onze militairen niet meer in uniform de trein kunnen nemen, en dat IS elk moment aanslagen kan plegen, vergeten we les 1 van elk goed contra-terrorisme handboek. Angst is een slechte raadgever en een strategische overwinning voor de terrorist.

Laten we vooral lering trekken hoe Ken Livingstone, toenmalig burgemeester van Londen, de dag na de dodelijke aanslagen in zijn stad gewoon de metro nam en benadrukte dat terrorisme de Londenaren niet klein zal krijgen. Of wat te denken van Jens Stoltenberg, de Noorse Premier, die na de aanslagen van Anders Breivik krachtig stelling nam: “ons antwoord is meer democratie, meer openheid en meer humanisme”.  

Geachte politici, maak gauw een einde aan de oprukkende angstcultuur waarin Nederlandse moslims straks met de nek worden aangekeken en zich continue moeten verantwoorden voor een groep barbaren. Alsjeblieft, houdt op, scheidt uit met onnodig paniek zaaien.  

Anno Bunnik is als PhD onderzoeker verbonden aan het Centre for Applied Research in Security Innovation aan Liverpool Hope University. Volg hem op Twitter @Eurabist en op zijn blog www.eurabist.com