Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

We slaan op tilt, liefde in tijden van cholera is onze enige strohalm

  •  
15-03-2020
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
88 keer bekeken
  •  
een_cholerahospitaal_2-1
In tegenstelling tot de generaties van ver voor ons zijn wij mentaal niet voorbereid op de mogelijkheid van een epidemie. We leefden tot nog toe met de illusie dat zoiets onmogelijk was geworden
Volgens professor Marion Koopmans doen wij veel te weinig om het coronavirus de pas af te snijden. We ontmoeten elkaar nog veel te vaak. Zij roept ons op om zoveel mogelijk thuis te blijven en niet meer op bezoek te gaan. Zo’n onschuldig lijkende  verjaarsvisite brengt een noodlottige keten op gang die uiteindelijk leidt tot een afscheid voor eeuwig van vader of moeder, opa of oma, viel af te leiden uit de bezorgde oproep van een Brabantse arts die dagelijks aan het coronafront werkt.
Alleen een totale lockdown kan ons hopelijk redden van de besmetting, zoveel wordt wel duidelijk naarmate de klok meer uren wegtikt. Daarna is het een kwestie van afwachten.
Sommige deskundigen hopen op de zomer waar het virus niet goed tegen zou kunnen, anderen klampen zich vast aan ontdekkingen door de wetenschap. Wat dat betreft was er een sprankje hoop: aan de Erasmus Universiteit heeft men een werkzaam antilichaam geïsoleerd dat wellicht de hoeksteen kan zijn van een simpele testmethode – en wie weet – zelfs voor een vaccin. De hoopgevende ontdekking is gedaan door de 71-jarige hoogleraar celbiologie Frans Grosveld met een team vrijwilligers want het officiële onderzoek werd al enkele jaren geleden wegens onvoldoende relevantie wegbezuinigd. Professor Eric Snijder uit Leiden vindt dat de overheid net als vroeger zelf vaccins moet ontwikkelen. Dat is nu allemaal overgedragen aan het bedrijfsleven en dat doet er alleen maar onderzoek naar als er brood in zit. Zodra een ziekte succesvol bestreden lijkt, is er nog maar weinig vraag naar zo’n vaccin. Dan verliezen commerciële bedrijven hun belangstelling, aldus Snijder. Inmiddels probeert Trump een Duits onderzoekslab in te huren om exclusief voor de Amerikaanse markt een coronavirus te ontwikkelen, zo parafraseert de internationale nieuwszender Deutsche Welle de Welt am Sonntag.
Ondertussen zegt die RIVM-baas dat de helft van de bevolking het coronavirus wel onder de leden zal krijgen. Ongeveer hetzelfde wat Angela Merkel voor Duitsland voorspelde.
Geen mens heeft dit in de nieuwjaarsnacht verwacht. Menige prognose over het komend decennium bevatte het nodige doemdenken maar niets over de situatie van nu: dat het maatschappelijk en economisch verkeer tot stilstand wordt gebracht door een epidemie.
Wij krijgen dezer dagen met zijn allen een wezenlijke les: dat als puntje bij paaltje komt, de maatschappij machteloos staat tegenover natuurkrachten. Dat besef waren wij in de loop van deze eeuw kwijt geraakt. De laatste levensgevaarlijke pandemie met tienduizenden doden in Nederland was de Spaanse Griep, die vooral in de laatste helft van 1918 zijn moordend werk deed. Zelfs tijdens de hongerwinter vonden in het bezette gebied geen grote uitbraken plaats van dodelijke ziektes.
Tot diep in de negentiende eeuw werd elke generatie wel een keer door een dodelijke epidemie getroffen. Tot Robert Koch de cholera-bacil ontdekte, bracht dit organisme met regelmaat grote uitbraken tot stand waarop de overheid reageerde met ongeveer dezelfde maatregelen als tegenwoordig. En wat men sinds mensenheugenis deed om de verspreiding van ziektes tegen te gaan: de poorten dicht houden. Reizigers niet toelaten en wegjagen. De havens sluiten voor schepen. En ook toen riepen artsen op tot kalmte. Kalmte kan je redden.
In tegenstelling tot de generaties van ver voor ons zijn wij mentaal niet voorbereid op de mogelijkheid van een epidemie. We leefden tot nog toe met de illusie dat zoiets onmogelijk was geworden met de huidige stand van de medische wetenschap. We hebben onszelf wijs gemaakt dat epidemieën plagen waren uit het verleden, definitief overwonnen door de dokters, die tegenwoordig toch zo knap zijn.
Toch waren er voldoende signalen: bacteriën en andere ziekteverwekkers blijken zeer goed in het ontwikkelen van resistentie tegen de antibiotica die sinds hun uitvinding rond de Tweede Wereldoorlog naar het scheen zoveel ziektes en kwalen voorgoed de wereld uit wisten te bannen. Deskundigen waarschuwden keer op keer tegen virussen, even virulent als de Spaanse griep. Het gegeven dat die van dier op mens konden overspringen was sinds het aids-drama gemeengoed. Van die aids konden we nog denken dat het aan onze deuren voorbij zou gaan omdat het seksueel overdraagbaar was, dat het een ziekte was voor mensen met een speciale levensstijl (niet de onze, nette kleinburgers als wij waren met onze hypotheekjes) maar levensbedreigende virussen die door de lucht verspreid werden, kwamen hoogstens in science-fiction voor.
En nu is het geen science-fiction. De komst van corona zal ongetwijfeld ook geen uniek verschijnsel blijken. We zullen net als onze voorzaten van rond 1830 moeten wennen aan epidemieën zoals  iedereen in andere delen van de wereld weet dat je tijdens je leven een of meer zware aardbevingen mee zult maken. Je hebt alleen geen idee van waar precies en wanneer.
Dat zal een hele aanpassing zijn. We bereiden ons voor op de commerciële ruimtevaart en we worden op tilt gezet door het ene virus na het andere. Liefde in tijden van cholera, dat is onze enige strohalm.
Shakira zingt Hay Amores uit de film Liefde in tijden van Cholera, gebaseerd op de gelijknamige roman van Gabriel Garcia Marquez.
 
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.