Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Wat u nog niet wist over Zalando

  •  
21-02-2013
  •  
leestijd 7 minuten
  •  
502 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
Ik heb volwassen kerels van boven de 50 vernederd zien worden op een manier die ik in mijn leven nooit meer zal vergeten
Eindelijk heb ik op internet een reportage over de praktijken van internetshop Zalando ontdekt en wel van de Duitse zender ZDF (zie onderaan). Het verbaasde me al langere tijd dat hierover zo weinig te vinden was. De beelden in de reportage roepen bij mij weer herinneringen op die ik liever niet had. Ik herkende de bewaker in de documentaire, waarin een medewerker met verborgen camera aan de slag gaat in hetzelfde logistiek centrum in Großbeeren (onder Berlijn) waar ik ook werkte.
Op een gegeven moment worden de journalisten van ZDF lastig gevallen door het security personeel van Zalando, terwijl de ZDF-journalist gewoon buiten de hekken staat. Die scene is typerend voor het arbeidsklimaat bij Zalando;  angst en achterdocht.  Wat ik bij Zalando heb meegemaakt, dat was voor mij langere tijd daadwerkelijk met geen pen te beschrijven, omdat je al snel de neiging hebt om wraak als uitgangspunt te nemen. Nu, bijna anderhalf jaar na dato, kan ik er zonder wraakgevoelens over schrijven. Nu zie ik het ook als mijn plicht als journalist om dit aan de orde te stellen.
Uitbuiting hoge werkloosheid Nadat ik in 2011 een paar maanden in Berlijn woonde, heb ik via een uitzendbureau enkele weken in het Zalando-magazijn in Großbeeren gewerkt. In mijn leven werkte ik vaak in magazijnen en fabrieken, maar wat ik bij Zalando beleefde, dat overtrof echt alles. Voor € 07,01 bruto per uur waande je je in een streng bewaakte gevangenis met kleding en schoenen. Al vanaf de eerste werkdag deugde je niet. Je was of te snel, maakte daardoor fouten en moest het dus rustiger aan doen. Of je was te langzaam. Er bestond geen tussenweg. Wat je ook deed, je moest eenvoudig accepteren dat je niet deugde en alles wat je deed verkeerd was. Dit werd je niet verteld, dit werd je op zeer dreigende toon door in zwarte kleding gestoken medewerkers in je oren gebruld. Deze voormannen, die onder de uitzendkrachten zwarte raven werden genoemd, genoten er onder elkaar zichtbaar van als ze weer iemand naar huis hadden gestuurd. Iedereen zag het en niemand durfde zijn mond open te doen.
De meeste uitzendkrachten hoopten op een vast contract bij Zalando en dus werd er gezwegen, uit angst. Ik stond enkele weken lang aan de lopende band om samen met collega-uitzendkrachten de bekende Zalando-dozen in te pakken. Je was verplicht om op iedere doos je initialen te schrijven, zodat de bandcontroleur snel kon traceren wie een doos niet juist had ingepakt. Deze bandcontroleurs zijn jonge jongens die er niet vies van zijn om eens lekker te jennen en te treiteren. Begrijp mij goed, dit was niet gewoon een grapje uithalen of zoiets dergelijks. Ter illustratie; ooit werd ik een keer door een stel koks in een grootkeuken bij wijze van grap in een met water gevulde kookketel gestopt. Het was de laatste dag en dan gebeuren dat soort dingen. Ik kon er om lachen, want ik ben altijd wel in voor een geintje.
Onmenselijke toestanden Maar wat hier bij Zalando gebeurde, dat is van totaal andere orde. Ik heb volwassen kerels van boven de 50 vernederd zien worden op een manier die ik in mijn leven nooit meer zal vergeten. Ik heb gezien hoe een jonge jongen ’s nachts in de ijzige kou naar buiten werd gestuurd, omdat hij ziek was. Het busje van het uitzendbureau zou pas om 06:00 uur komen. De jongen heeft uren door de nacht gezworven, omdat hij geen station kon vinden. En zo kan ik nog wel even door gaan met het noemen van anekdotes die echt verschrikkelijk zijn. Verschrikkelijk, omdat ik het hier over mensen heb die graag willen werken, over mensen die bewust niet kiezen voor een uitkering maar liever gaan werken.
En deze groep mensen werd en wordt hier in Berlijn nog steeds op een mensonterende wijze uitgebuit door  bedrijven zoals Zalando. In de Duitse documentaire wordt ook duidelijk waarom het bedrijf een locatie uitkiest waar de werkloosheid enorm hoog is en vakbonden geen rol van betekenis meer spelen. Terug naar de situatie in de hal.
En public worden je initialen door deze ruimte geschreeuwd, vervolgens word je geacht om heel snel naar voren te komen. Ik heb ooit een collega van mij, een hele vriendelijke man met wie ik in de pauze praatte over zijn kinderen en zijn kleinkinderen, met gebogen rug naar voren zien lopen, bijna zien kruipen, en ik was er getuige van hoe de bandcontroleur zijn haat en woede op deze medewerker losliet. De man, die echt bijna nooit een fout  maakte en tot de beste uitzendkrachten behoorde,  moest vreselijke scheldwoorden incasseren en hij werd er voortdurend aan herinnerd dat hij binnen no-time ontslagen kon worden.
Ik stond op het punt om naar voren te rennen en iets te doen. Ik deed het niet. Deze bandcontroleurs zouden zich in Guantanamo Bay prima thuis voelen en dan overdrijf ik niet. Mijn collega liet het zich allemaal welgevallen, want hij moest van het weinige geld zijn gezin onderhouden.
De hoge werkloosheid in Berlijn werkt dit soort omstandigheden in de hand.  Als ongeschoolde uitzendkracht ben je in Berlijn het laagste van het laagste. Menig Berlijner kan bevestigen dat de zogenaamde “Zeitarbeitbüros” in de Duitse hoofdstad worden bestuurd door gangsters. Daarover een andere keer meer.
Vernedering aan de lopende band Het vernederen van medewerkers gebeurde aan de lopende band, letterlijk en figuurlijk. Eén bandcontroleur schreeuwde altijd zo luid, dat iedereen bang voor hem was, zelfs zijn collega’s. De man was er duidelijk trots op. Ook was hij trots op het grote aantal mensen dat hij naar huis had gestuurd. Voor hem was het een sport om op één dag zo veel mogelijk mensen naar huis te sturen. Hoewel ik geen bewijzen heb om een groot aantal medewerkers in het logistiek centrum van Zalando van vreemdelingenhaat te betichten, weet ik vrijwel zeker dat ik om die reden ’s nachts werd weggestuurd, met de mededeling dat ik nooit meer hoefde terug te komen. Dat was mij nog nooit overkomen en ik heb in mijn leven vaak in fabrieken en magazijnen gewerkt. Ik vroeg wat de reden was, want ik werkte normaal als altijd. Ik had echter al achter de schappen met schoenendozen gehoord dat een voorman het voor elkaar wilde krijgen om mij eruit te krijgen. Eerst denk je “dat zal ik wel verkeerd verstaan hebben” maar later blijkt dat het dus toch klopte.  Misschien werden er wel weddenschappen op afgesloten, dacht ik nog. De medewerker, iemand waar je op straat liever even omheen loopt, snauwde dat ik mijn werk niet goed deed en moest oprotten.
Hoewel ik mijn werk wel goed deed, het uitzendbureau in stadsdeel Neuköln was trots op mij en een ander logistiek bedrijf in Berlijn vroeg zelfs speciaal naar mij als ze iemand nodig hadden die van aanpakken wist, had ik geen schijn van kans om hier iets tegen in te brengen.  Bij de uitgang vertelde ik een bewaker, het gebouw heeft erg veel weg van een gevangenis, over dit voorval. Hij dacht dat ik een grapje maakte. Ook het Berlijnse uitzendbureau geloofde mij in eerste instantie niet. Ik werd bij Momox te werk gesteld, ook in een enorm logistiek centrum net buiten Berlijn maar met humanere werkomstandigheden dan bij Zalando.
Duitse media grijpen in Ik heb lange tijd getwijfeld om hier iets over te schrijven, omdat de haat tegen dit bedrijf nog te groot was. Nadien heb ik nog bij HOME24 gewerkt, een bedrijf dat door dezelfde mensen wordt gefinancierd als Zalando. Bij HOME 24 werd mij oneindig veel vertaalwerk in het vooruitzicht gesteld. Op het moment dat de Nederlandse site online ging, dat was enkele weken nadat mij heel veel werk in het vooruitzicht werd gesteld, werd ik van de ene op de andere dag ontslagen. Ik was niet de enige die er om onduidelijke redenen werd uitgegooid.
Ik had het achteraf kunnen weten, omdat het arbeidscontract het toeliet. Het waren arbeidscontracten die net door de legale beugel konden en waarmee het bedrijf dus snel een groot aantal medewerkers kon dumpen. Het is de moeite waard om de ZDF-documentaire over deze internetshops, deze nieuwe manier van snel geld verdienen,  eens te bekijken en daarna na te denken of het wel een goed idee is om dit soort internetbedrijven te ondersteunen door er producten te kopen. Dat is in mijn ogen het ondersteunen van bedrijven die medewerkers tegen de laagst mogelijke lonen onder zeer slechte arbeidsomstandigheden laten werken.
P.S. Momenteel is Amazon in het Duitse nieuws vanwege de arbeidsomstandigheden. Helaas herken ik de schrijnende beelden.  Ik ben dan ook zeer verheugd dat de Duitse media hier aandacht aan besteden en ik hoop dat Nederland het voorbeeld volgt. Inmiddels heeft de Duitse minister Ursula von der Leyen zich ook met deze zaak bemoeid. Bekijk deze schokkende reportage van de ARD van 14 februari 2013.
Dit artikel verscheen eerder op de website van Allard van Gent

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.