Wat heeft Plasterk de afgelopen twee maanden in godsnaam gedaan?

Toen hij nog bewindsman was, stond Ronald Plasterk bekend als minister van lege dozen. Hij kreeg weinig voor elkaar. De PvdA’er loodste twee rechtse omroepen het publieke bestel in en probeerde tevergeefs een superprovincie in te voeren: daarmee is zijn erfenis wel samengevat.

Dit gebrek aan succes heeft hem niet nederig gestemd. Integendeel. In De Telegraaf legt hij als columnist week na week uit hoe de wereld in elkaar zit. “De formatie is niet enorm ingewikkeld en hoeft niet heel lang te duren”, schreef hij daags na de verkiezingen. PVV, VVD, NSC en BBB moesten een coalitie vormen.

Twee maanden nadat hij werd aangesteld als verkenner lijkt de door Plasterk gewenste coalitie een stuk verder weg dan toen hij begon. De door de nutty professor verordonneerde radiostilte strekte zich duidelijk niet uit tot X, waar de onderhandelende fractieleiders elkaar voortdurend de maat namen. Ook Plasterks ijdelheid zat hem weer eens in de weg: hij kreeg vorige week publiekelijk bonje met Pieter Omtzigt die het na twee maanden zinloos babbelen welletjes vond en wegliep van de onderhandelingstafel.

Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het eindverslag dat Plasterk schreef. Dat wordt nog een hele klus, want volgens NRC is er “geen touw aan vast te knopen”.

“De tekst van zeven kantjes zat vol vaagheden, dubbele boodschappen en gemeenplaatsen. Hoe het verder moet, wat de perspectieven zijn, niemand weet het. Dat is deels Plasterk aan te rekenen. (…) De formatiegesprekken zijn, zo bleek uit een reconstructie van NRC, inhoudelijk nooit van de grond gekomen. Het bleef bij rondjes over de actualiteit, boosheid over elkaars gedrag in talkshows en op sociale media, en formeren via X. Nooit is er serieus gepraat, laat staan overeenstemming bereikt, over een analyse van de staat van Nederland, de problemen van vandaag, en de richting van oplossingen.”

Ook De Groene Amsterdammer oordeelt bikkelhard. Plasterk was vooral bezig met “het doen slagen van zijn eigen ideologische project”, vernam het weekblad in de Haagse wandelgangen.

“Onterecht is die verdenking niet. Johan Remkes, Wouter Koolmees, Mariëtte Hamer, Herman Tjeenk Willink of Herman Wijffels waren stuk voor stuk in staat om formaties te leiden op een voor de buitenwereld neutrale manier. Alleen dat al is tijdens deze informatie ingrijpend anders.”

Geert Wilders, Caroline van der Plas, Dilan Yeşilgöz én Plasterk probeerden Omtzigt de schuld in de schoenen te schuiven voor de mislukte gesprekken. Maar dat is volgens De Groene onterecht:

“Een onderhandelingstafel is geen gesloten inrichting. Je mag opstappen en vertrekken. Of zoals Omtzigt uitlegde: hij heeft deze ronde op een paar dagen na volledig uitgezeten en wacht nu met belangstelling het verslag van de informateur af.”