Wat er onder het Zwarte Piet-debat allemaal schuil gaat
Praat mee
Reacties (22)
Deze discussie was maar ten dele een discussie, een uitwisseling van gedachten om iemand anders van je gelijk te overtuigen. Als er wordt ingezet met een beschuldiging en een rechtszaak om het verboden te krijgen dan zijn dat natuurlijk allemaal geoorloofde actiemiddelen maar om het een discussie te noemen gaat mij wat te ver. Het is natuurlijk wel waar dat je pas verder komt als je bereid bent om de andere kant van de medaille te willen zien.
Beslist lezen, in de New Yorker van deze week: "The Netherlands Confronts Black Pete" http://www.newyorker.com/online/blogs/culture/2013/11/is-a-dutch-holiday-tradition-racist.html
[Je komt toch langs, je ziet alles, je maakt je kwaad. Waarom zou je eigenlijk zo negatief reageren, als je te horen krijgt dat het feest zo niet bedoeld is als jij dacht? ] Die vraag is simpel te beantwoorden: Omdat je aan den lijve hebt ondervonden hoe anderen de betekenis die jij ziet haarscherp aanvoelen als ze je er mee uitschelden. Verder hulde voor dit stukje Han!
Je kan ook zeggen: laat Sinterklaas toch lekker de leiding nemen, zo'n vervelende vent is het nou ook weer niet en alleen al door zijn leeftijd heeft hij rechten opgebouwd.
In het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam West mogen geen Zwarte Piet versieringen meer. Denk aan Derrida: wezenlijk aan een tekst (het decor van een ziekenhuis valt in zijn denken ook onder een tekst), wezenlijk is wat er niet gezegd of in dit geval getoond wordt.
“Dit wil zeggen dat een en hetzelfde beeld net zoveel betekenissen oproept als er waarnemers zijn en dat die in principe allemaal evenveel waard zijn. De enige juiste betekenis bestaat niet. Zwarte Piet krijgt op die manier talloze betekenissen. “ ----------- “Volgens het Woordenboek der Nederlandse Taal komt het woord in het Nederlands voor het eerst voor in 1644, verwijzend naar de lading van een slavenschip.” Men wist dat het Afrikanen waren en koos ervoor om hen Negers (afgeleid van negro - zwart) te noemen. Neger en Zwarte waren toentertijd scheldwoorden aangezien men toen vond dat de “zwarten” (Afrikaanse mensen) minderwaardig waren. In de Nederlandse taal hebben woorden meerdere betekenissen BLANK : rein, zuiver, smetteloos, onbedorven ZWART : vuil, donker, slecht, nors, verboden Mensen bij hun "kleur" noemen is “acceptabel” als je jezelf ook bij "kleur" noemt. Maar waarom zou iemand een ander bij kleur willen noemen? “Neger” wordt tegenwoordig gebruikt om aan te geven dat een persoon van Afrikaanse of Creoolse komaf is. Daarnaast wordt het ook nog steeds (wat de bedoeling was toen het woord voor het eerst werd ingevoerd in de Nederlandse taal) bewust en “onbewust” gebruikt als scheldwoord. Doordat we leren dat woorden meerdere betekenissen hebben krijgen de woorden Neger en Zwarte, verwijzend naar een persoon, bij veel mensen “automatisch” een negatieve lading op het moment dat ze het horen. Veel afstammelingen van slaven emigreerden vanuit de koloniën naar het land van de kolonisten. De kolonisten hadden flink geïnvesteerd in de plantages en natura in de koloniën en hadden hun westerse cultuur ingevoerd en achtergelaten. Door onder andere corruptie, een zwakke economie en armoede groeide onder de bevolking steeds meer het gevoel om te emigreren naar het land van de (voormalige) kolonisten. Daar was onder andere met de opbrengsten van de slavernij en van de bezetting van de koloniën en de handel die daaruit voortkwam geïnvesteerd in onder andere : landaanwinning, in de Nederlandse maatschappij en de opbouw van steden, de economie en technologische voorruitgang, en in de verdere ontwikkeling van de handel; de import en export industrie. Het land was in opbouw en beloofde ontwikkelingskansen en voorspoed voor een ieder die bereid was mee te werken aan de Nederlandse verzorgingsstaat. De verzorgingsstaat die vanwege problemen door de industrialisatie is ontstaan 1870-1900, en die nu volgens Leon de Winter aan eigen succes ten onder gaat. Neger/Zwarte Als de woorden Neger en Zwarte niet meer gebruikt zouden worden om een Creool aan te duiden, vraag ik me af : “ Hebben Creolen dan geen land?” Als er opeens iemand op zou staan die voornamelijk creolen zou willen verzamelen zou hij dan om onderscheid te maken tussen creolen en anderen met soortgelijke uiterlijke kenmerken afgaan op mensen hun achternaam? En als die iemand de nakomelingen van de slaven zou beginnen uit te moorden en er ontstaat oorlog, zouden de overgebleven creolen en hun nakomelingen dan een bewoond land toegewezen krijgen door andere landen? Die zouden dan toch niet zomaar van over de hele wereld naar dat andere land kunnen emigreren om vervolgens nederzettingen te bouwen en het land over te nemen? En als ze dan ook nog een ander soort ras/cultuur/religie/titel hebben dan de meeste huidige bewoners, zou dat de situatie dan moeilijker maken? Welk beeld roept dat bij u op?
Het is (wederom) een aardige poging om een misstand, die door een aanzienlijke minderheid gevoeld wordt weg te redeneren, maar het postmodernisme gaat ook niet recht maken wat in essentie krom is. We hebben het gehad over de connotatie van Zwarte Piet als kindslaaf en je (historische) argumenten daartegen waren bijzonder zwak en soms pertinent onjuist. Structuralisten als De Saussure en Barthes mogen misschien veel hebben betekent voor de humane wetenschappen. De ontleding van elke culturele uiting tot een 'tekst', waarbij niet de auteur maar de lezer de betekenis toekent, kan in de bestudering van cultuuruitingen heel verhelderend werken. Zet je postmodernistische principes in bij een moreel vraagstuk (zoals jij hier doet) dan leidt dat onvermijdelijk tot ethische apathie. In diverse reactie in het publieke debat hebben we het al in een minder subtiele vorm zien langskomen, bijv. de constatering dat racisme in ons allemaal zit. De redenatie die hier achter schuil gaat is: als iedereen racist is, dan is iedereen even schuldig aan de giftige werking van maatschappelijk racisme, en dat maakt iedereen tevens even onschuldig. Ergo: er is geen probleem. De postmodernistische ethiek die jij hier toepast werkt op dezelfde manier. Het Sint&Piet-feest is een culturele tekst en iedereen geeft er zelf een betekenaar aan. Niemand heeft gelijk, niemand heeft ongelijk. De verwevenheid van Zwarte Piet en zijn historische slavernij-connotatie is slechts een betekenaar van diegene die er last van heeft. Hiermee is alle kritiek van tafel, want de racistische elementen in het sinterklaasfeest zijn dan niet meer dan een mening. En iedereen heeft wel eens een mening. Als we discriminatoire incidenten op die manier gaan beschouwen, dan is de Marokkaan die geweigerd wordt bij de disco geen slachtoffer van maatschappelijk uitsluitingsgedrag, dat is slechts de betekenis die hij er aan geeft. De portier geeft een hele andere betekenis en aangezien de enig juiste betekenis niet bestaat, bestaat ook het probleem niet. Btw: volgens mij is het wel zo dat postmoderne ideologie doorgaans juist inclusief bedoeld is, maar soit.
Han je boek zal best een heerlijk lezen zijn mbt deja vues, maar ik denk dat ik in tranen uitbarst als ik erin zou gaan lezen.
De referentiekader van een groot deel van Nederland is zeer duidelijk geworden met die zgn uitwisseling tussen boodschapper en ontvanger. Als je als kleurling serieuze vraagtekens legt bij het sinterklaasfeest dan moet je vooral met je bananenboot oprotten naar je eigen apenland. Mocht je blank zijn dan ben je natuurlijk een negerslet met eventueel zwart bloed. Ik stel de vraag terug: Waarom zou je zo negatief reageren om een kleine aanpassing te maken als die verandering helemaal niets afdoet aan het kinderfeestje. Antwoord: Omdat iedere aanpassing, hoe klein dan ook, gezien en en tot op het bot gevoeld wordt als een knieval aan die kleurlingen, luie apen, zwartjes, buitenlanders, allo's, immigranten en asielzoekers. Wat denken die gasten wel dat ze 'onze traditie" willen afpakken. Ze zijn maar te gast hier (ook al wonen ze al twee generaties hier). Ze hebben zich maar aan te passen Dat is het referentiekader dat naar boven is komen drijven: Nederland is vooral eigendom van blanke autochtonen. De rest is hier maar te gast en moet vooral zijn bek houden en zich als "gast" gedragen. Dat is de boodschap die Nederland afgeeft. Uiteindelijk is dat de boodschap die er achter schuilt.
Er bestaat al een front tussen de salafisten en het Wildersvolk, die elkaar nodig hebben om zichzelf een bestaansreden te geven. Nu ontstaat er een tweede front tussen anti-Zwarte Piet fanatici en pro Zwarte Piet fanatici die elkaar evenzeer nodig hebben om zichzelf een bestaansreden te geven. En dat is, als je begrijpt wat ik bedoel, zonde van Zwarte Piet.
Ik denk dat je hier een scherp onderscheid moet maken met wat de boodschapper ermee bedoeld en hoe ontvangers te interpreteren. Ik denk dat de betekenis van een symbool of expressie niet geheel bij de boodschapper ligt maar ook niet geheel bij de ontvanger. Symbolen zijn geen eenzijdige, statische en onveranderlijke eenheden. Als dat zo was, zouden we alle dichters, redenaars en schrijvers moeten ontslaan wegens fraude. Ik denk dat het web van betekenissen die wij hanteren om de wereld te duiden, als het ware oscilleren. Daarmee bedoel ik dat een woord of afbeelding zijn betekenis krijgt in een immanente werkelijkheid die buiten de boodschapper ligt. De boodschapper is als iemand die een kei in een vijver gooit. Alleen denkt de autoritaire boodschapper dat de betekenis gelegen is in de kei zelf. Waar bijvoorbeeld een dichter begrijpt dat het de rimpelingen in het water zijn die de in werkelijkheid de betekenis immanent dragen. Dat chaotisch proces is hoe ik betekenisproductie zie. Een lineaire redenering dat datgene enkel een product is van de boodschapper vind ik te simplistisch. Impliciet wordt in deze notie ook een politicologisch component ontzien - de boodschapper lijkt in deze beschouwing degene te zijn die eenzijdig beschikt over de autoriteit om duiding te geven aan 'die umwelt'.
Ana Moura zingt: "In de onzekeeid dat niets zekers nog bestaat voorbij de zekerheid dat je nergens zeker van kunt zijn". http://www.vagalume.com.br/ana-moura/desfado.html
Je leest het verkeerd. Het gaat om wat er NIET staat in dit stuk. Han heeft het zelf gezegd dussss..
Het is misschien nuttig om eens na te gaan, Pietertje, wat een betekenis is voor je de wijsneus probeert uit te hangen. Het is ook nuttig om te weten dat je heilanden, die je op de "Zwarte Piet is racisme"-gedachten hebben gebracht, een structuralistische visie op de werkelijkheid delen. De samenhang tusen deze twee zinnen, ontdek je zelf wel.
Ik ben heel benieuwd wat Alan Sokal van de Zwarte Piet-discussie, gezien vanuit een postmodern perspectief, zou vinden. Voor geïnteresseerden: http://nl.wikipedia.org/wiki/Sokal-affaire
Wie wel eens werk van Derrida, Barthes of zelf Foucauld ter hand genomen heeft, ontdekt daarin tal van passages waar geen touw aan vast te knopen is, niet op het eerste, niet op het tweede en ook niet op het derde gezicht. Toch bevat hun werk tal van noties die je niet zomaar als onzinnig van de hand kunt wijzen. Bovendien zijn ze relevant voor de Zwarte Piet discussie. Zoals ik al eens eerder heb aangetoond is de afkeer van Zwarte Piet niet van origineel Surinaamse of Antilliaanse makelijk maar een afkooksel van een zwarte bewustzijnsbeweging aan Amerikaanse universiteiten, die zich sterk baseert op deze Franse filosofen, althans op een uit hun werk gelichtg gedeelte. Het anti-Zwarte Piet verhaal laat zich zo terugvoeren op een beroemd boek van Barthes, Mythologies. Ik ben daar in mijn opiniestukje overheen gestapt, maar volgens hem slepen betekenaars een heel verhaal mee. Denk nu aan het verhaal dat Quinsy Gario (die altijd dweept met zijn uit bovenstaande kringen voortgekomen leermeester Stuart Hall) vertelt over het institutionele racisme achter het Zwarte Piet beeld. Daarmee bevries je de theorie, want bij Barthes blijft recht overeind staan dat je in die betekenaar ook een ander verhaal kunt zien. Barthes zag zelf een zwarte soldaat op de omslag van Paris Match, die volgens de redactie de glorie van het Franse Rijk moest verbeelden maar volgens hem eerder koloniale en culturele onderdrukking.
"De enige juiste betekenis bestaat niet." Wel hoor! Als een bleekgezicht zich zwart verft, aapt hij negers na en als hij zich bruin verft ook. Anders had hij wel groen of pimpelpaars gekozen voor zijn vermomming. Als ik nageaapt wordt voel ik me belachelijk gemaakt, ook als de na-aper beweert dat hij dat uit bewondering doet. De enig juiste betekenis is dan ook dat ZP beledigend is voor niet-blanken!
Sinterklaas aapt een bisschop na, maar als hij een donkere man zou zijn en wit geschminkt zou worden, ligt dat dan anders ?
Han, ik ben van mening veranderd. Eerst kon ik me goed vinden in je argumenten om Zwarte Piet te handhaven. Die argumenten vind ik nog steeds steekhoudend, hoewel ik er altijd ambivalent tegenover heb gestaan, omdat ik mij ook wel kan verplaatsen in de gevoelens van de tegenstanders. Echter, voor mij is iets anders zwaarder gaan wegen, en wel dit: De hele discussie rondom Zwarte Piet is een discussie geworden die niet meer gewonnen kan worden. Door geen van de twee kampen. Wel verloren, en dan met name door de kinderen. Het hele Sinterklaasfeest is een Zwarte-Piet-wel-of-niet 'feest' geworden. En als je naar ze luistert hoor je dat de kinderen dit door hebben en voelen dat de sfeer heel negatief is geworden. Ik ben de discussie en de verplaatsing van het zwaartepunt van Sinterklaas naar Zwarte Piet inmiddels helemaal zat. Deze bijfiguur in het hele feest is zo beladen geworden dat ik niet meer geloof dat hij nog iets goeds brengt aan dit feest. Het sop is de kool niet waard. Deze leuke traditie heeft die ellendige tweestrijd helemaal niet nodig. Daarom ben ik er vanaf nu voor dat Zwarte Piet afgeschaft wordt en dat Sinterklaas wederom de focus van het feest wordt. Zodat het weer een vrolijk feest wordt.
Ik niet. Ik ben namelijk tegen de bewering "Zwarte Piet is racisme". Die is onjuist. En ik laat me niet op grond van oneigenlijke argumenten dwingen afstand te nemen van een traditie en dan ook nog op zo'n manier dat ik door concessies te doen in feite toegeef dat Zwarte Piet racisme is en dat ik inderdaad mij bezig heb gehouden met racistische praktijken. No way. Ik verander mijn gedrag of mijn houding principieel niet op grond van een valse beschuldiging door anderen.