Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Was er 'verkeerd’ publiek bij de jaarlijkse Tula-lezing ter herdenking van de opstand tegen slavernij?

  •  
19-08-2024
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
2392 keer bekeken
  •  
4383339615_3954ce8937_k

© cc-foto: C P Hoffman

Het scheepstheater van het ss Rotterdam (en dus niet dé SS) was tot de laatste stoel gevuld met belangstellenden. Belangstellenden die speciaal op  zaterdagmiddag 17 augustus massaal waren afgekomen om ………….. ja waarom, waarop en waarvoor eigenlijk? Oké, een bezoekje aan het prachtige, uit 1959 in de vaart genomen en in 2010 als conferentie-, entertainment- en hotelschip aan het 3e Katendrechtse Hoofd voor publiek en gasten geopende voormalige vlaggenschip van de Holland Amerika Lijn, is alleen al de moeite waard van een bezoek. Maar daar ging het nu niet om.

De naar schatting 175 belangstellenden waren op uitnodiging van Het NiNsee*, Stadsarchief Rotterdam en de stichting Gedeeld Verleden Gezamenlijke Toekomst, vanuit alle windstreken naar Rotterdam gekomen. De meesten met roots op de Benedenwindse eilanden, Curaçao en Suriname. Velen waren gestoken in prachtige jurken en zomerse pakken. Het had meer weg van een gezellige familiereünie dan van een lezing over een man genaamd Medardo de Marchena met als titel; ‘een luis in de pels van het koloniale gezag op Curaçao’ en verzorgd door sociaalhistorisch onderzoeker dr. Margo Groenewoud met expertise in sociale, culturele en intellectuele Caribische geschiedenis en erfgoed.

Al direct na binnenkomst vroeg ik mijzelf dit nu het juiste publiek was voor het bijwonen van een dergelijke lezing. Zeker 70% was zwart  cq gekleurd en wie wit was hoorde duidelijk bij een zwarte man of vrouw. Voor de goede orde en ter geruststelling richting mijn vrouw; ik was alleen! Wij zaten daar allen in het pluche voor het bijwonen van een lezing over een strijder voor vrijheid, democratie, gelijkheid en onafhankelijkheid die door de Nederlandse overheid als staatsgevaarlijk tussen 1940 en 1944 op Bonaire gevangen is gezet omdat hij ideeën had die de gezagsdragers én Shell Nederland onwelgevallig waren.

Marchena was vanaf 1920 een kritische activist die (tevergeefs) pogingen deed de uitgebuite bevolking wakker te schudden omdat ze maar niet in opstand kwamen tegen de Nederlandse koloniale regering, de katholieke kerk en de grootste en machtigste (contract)werkgever van het eiland Shell. Marchena hekelde racisme, de uitbuiting van de lokale bevolking en de hypocrisie van de witte elite . De rol van Shell was en is op z’n zachts gezet bedenkelijk. Zo weigert Shell tot op de dag van vandaag om openheid van zaken te geven over hun rol destijds op Curaçao.

De jaarlijkse Tula lezing is in naamgeving een eerbetoon aan de Curaçaose slaaf en verzetsstrijder Tula die op 17 augustus 1795 de opstand tegen de Makamba’s, de witte overheerser leidde en op 3 oktober werd vermoord. Elk jaar wordt op ‘Tuladag’ de lezing gehouden waarbij veelal een ‘Tuliaan’ centraal staat. Denk hierbij aan strijders tegen onrecht en racisme als Anton de Kom en nu dus Medardo de Marchena.

Ik heb prachtige en ontroerende verhalen gehoord over het onrecht dat eeuwenlang door - laat ik ze netjes ‘kolonisten’ noemen - de zwarte bevolking is aangedaan. Ik had daar al aardig wat kennis over opgedaan, zo ook de overige aanwezigen. Daarom noem hen in de aanhef van deze column ‘verkeerd publiek’. Want hier zouden toch eigenlijk al die Facebookschreeuwers moeten zitten die nog steeds heimwee hebben naar een Sinterklaasfeest met Zwarte Pieten en ultrarechtse fascisten die het gedachtegoed van de KKK, de Ku Klux Klan aanhangen met Thierry Baudet op de eerste rij.    

*) NiNsee is het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis is een kennis- en onderzoekscentrum over het Nederlandse slavernijverleden en de gevolgen daarvan voor de hedendaagse samenleving.

cc-foto: C P Hoffman

Delen:

Praat mee

Onze spelregels.

Omschrijving *

Typ hier je reactie...


0/1500 Tekens
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (7)

Joop1961
Joop1961
20 aug. 2024 - 8:34
Het verhaal Tula speelde zich af voordat ik op deze aardkloot liep. Wat me wel raakt is dat de inheemse bevolking elke keer weer en nu nog , door bv Shell , de kop wordt ingedrukt om oa de staatskas en het koningshuis ( koninklijke Shell) hier rijkdom mee te vergaren. Excuses zijn mooi maar rijkdom wordt niet gedeeld en dat geeft Amalia de dochter van willem en maxima nog steeds n voorsprong tov de kinderen van veel inheemse bewoners heden ten dage. Het financiële delen zou eens ter sprake mogen komen !
Hanvander Horst
Hanvander Horst
19 aug. 2024 - 14:13
De lezing werd gegeven voor een keurig publiek. De mensen voor wie Marchena het opnam waren in de praktijk uitgesloten. Dat komt door de keuze voor de lokatie. Zo´n lezing moet je op een festivaldag houden in een tent in het park of zo. Dit in ieder geval overdoen in zulke contexten, bijvoorbeeld op Kwaku en dan een paar keer. Dit is verwant aan onderzoeksverslagen die in een hermetisch proza vol wetenschappelijke dieventaal zijn gesteld en dan ook nog achter een hoge betaalmuur van de tijdschriftuitgeverij schuil gaan.
3 Reacties
Aart G. Broek
Aart G. Broek19 aug. 2024 - 14:27
Han, ja, je hebt op zich zeker gelijk; anderzijds wordt inmiddels op uiteenlopende wijzen kennis verspreid over het doen en laten van Dada de Marchena. Zo verscheen vanochtend in het Papiamentstalige dagblad 'Extra' een paginagrote bijdrage over het zeer populaire kultuurfestival Kaya Kaya in de straten van de wijk Otrobanda (centrum Willemstad, Curaçao) dat deze week plaatsvindt. De hele pagina is gewijd aan Medardo de Marchena en dit is gekoppeld aan een kunstwerk dat vorig jaar werd gemaakt door de beeldend kunstenaar Sylvia Waterloo, die ook een (zeer laagdrempelige) galerie in die wijk heeft. Kortom, er worden allerhande wegen bewandeld.
Aart G. Broek
Aart G. Broek19 aug. 2024 - 14:30
Han, ja, je hebt op zich zeker gelijk; anderzijds wordt inmiddels op uiteenlopende wijzen kennis verspreid over het doen en laten van Dada de Marchena. Zo verscheen vanochtend in het Papiamentstalige dagblad 'Extra' een paginagrote bijdrage over het zeer populaire kultuurfestival Kaya Kaya in de straten van de wijk Otrobanda (centrum Willemstad, Curaçao) dat deze week plaatsvindt. De hele pagina is gewijd aan Medardo de Marchena en dit is gekoppeld aan een kunstwerk dat vorig jaar werd gemaakt door de beeldend kunstenaar Sylvia Waterloo, die ook een (zeer laagdrempelige) galerie in die wijk heeft. Kortom, er worden allerhande wegen bewandeld.
Aart G. Broek
Aart G. Broek19 aug. 2024 - 14:30
Han, ja, je hebt op zich zeker gelijk; anderzijds wordt inmiddels op uiteenlopende wijzen kennis verspreid over het doen en laten van Dada de Marchena. Zo verscheen vanochtend in het Papiamentstalige dagblad 'Extra' een paginagrote bijdrage over het zeer populaire kultuurfestival Kaya Kaya in de straten van de wijk Otrobanda (centrum Willemstad, Curaçao) dat deze week plaatsvindt. De hele pagina is gewijd aan Medardo de Marchena en dit is gekoppeld aan een kunstwerk dat vorig jaar werd gemaakt door de beeldend kunstenaar Sylvia Waterloo, die ook een (zeer laagdrempelige) galerie in die wijk heeft. Kortom, er worden allerhande wegen bewandeld.
Aart G. Broek
Aart G. Broek
19 aug. 2024 - 14:02
De bijeenkomst in het ss Rotterdam mag een 'familiefeestje' lijken, op zich was het toch vooral ook een bijdrage aan het verbreden van kennis van werk en leven van P.P.M. 'Dada' de Marchena. Op deze website Joop verscheen in juni 2021 al een korte bijdrage over Medardo de Marchena; zie hier: https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/staatsgevaarlijk-in-koloniaal-curacao Voor wie het pamflet Ignorancia ó Educando un pueblo (Onwetendheid of De vorming van een volk), 1929, in vertaling wil lezen, zie de monografie over deze activistist (van mijn hand): Medardo de Marchena; Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao (Haarlem: In de Knipscheer, 2021). Het pamflet haalt ongekend fel uit naar het werelde, industriële en kerkelijke gezag en zou naar de wraakzuchtige opsluiting in het interneringskamp op Bonaire leiden. De Tula-lezing over Dada de Marchena komt niet uit de lucht vallen, de waardering voor De Marchena's activistische handelen en publicaties is groeiende. Ja, dan vinden gelijkgestemden elkaar om gesterkt verder te gaan in het verspreiden van zijn bekendheid.
adamgmail
adamgmail
19 aug. 2024 - 10:51
Was er 'verkeerd’ publiek bij de jaarlijkse Tula-lezing ter herdenking van de opstand tegen slavernij? Zou iemand van Slavische afkomst die komt een stuk voorlezen over slavernij daar welkom zijn? Ik herhaal Slavische afkomst, speciaal voor personen met tunnelvisie.
weereenmening
weereenmening
19 aug. 2024 - 10:50
Het lijkt erop dat het uiteindelijke doel is om degenen met de verkeerde overtuigingen te bekeren, of het nu gaat om de energietransitie of het koloniale verleden. Het feit dat de overgrote meerderheid deze kwesties erkent en er wijze lessen uit trekt, lijkt niet genoeg te zijn. Het draait er blijkbaar om de confrontatie aan te gaan met die kleine, maar luidruchtige groep, enkel om in de schijnwerpers te blijven staan. Ze lijken elkaar nodig te hebben in dit opzicht.
9 Reacties
Zandb
Zandb19 aug. 2024 - 11:33
mening Ja joh, laten we iets als slavernij gewoon beschouwen als een normale mening. En dat het dus niet nodig is om iemand die daar de negatieve aspecten niet van ziet, er toe aan te zetten die 'verkeerde mening' eens los te laten.
weereenmening
weereenmening19 aug. 2024 - 12:22
@Zandb Het lijkt me vanzelfsprekend om slavernij af te keuren. Denkt u daar anders over?
Zandb
Zandb19 aug. 2024 - 14:41
mening Pardon? Ben ik diegene die graag wil dat mensen met een verkeerde mening - alleen het erkennen van een koloniaal verleden, dat zegt niets en dat is wel een heel foute mening - met rust gelaten moeten worden?
De Poenschepper
De Poenschepper19 aug. 2024 - 17:15
@Zandb je strooit wat valse frames rond. Ten eerste is slavernij geen mening en ik ben op deze site niemand tegengekomen die het slavernijverleden ontkent (noch die het bestaan van het klimaat ontkennen - waar het woord klimaatontkenners vandaan komt weet ik ook niet). “alleen het erkennen van een koloniaal verleden…” Jij weet net zo goed als ik dat de discussie niet gaat om het erkennen of ontkennen van het koloniaal verleden. Wel of niet-daders excuses moeten aanbieden aan niet-slachtoffers en of/welke vorm van genoegdoening nodig is. Dat lijken me hele normale meningen (ongeacht welke kant van de discussie je kiest). Mening heeft het hierboven over het overtuigen van de noodzaak van schadevergoeding, compensatie etc - niet over het bestaan van slavernij. Maar dat weet jij zelf ook wel; het is alleen makkelijker iemand weg te zetten als een wappie dan om een inhoudelijke discussie aan te gaan.
Zandb
Zandb20 aug. 2024 - 7:03
Peonschepper Het gaat hier om de gevolgen van iets als slavernij. Je kunt niet en de slavernij afkeuren en vervolgens je ogen sluiten voor de gevolgen die slavernij gehad zal hebben. Dat vind ik een foute mening, een verkeerde overtuiging. En, dat is het punt van kritiek, ik mag me van weereenmening niet inspannen om mensen die zo denken duidelijk te maken dat ze er, wat mij betreft, een verkeerde overtuiging op na houden. Ik had me inderdaad wel beter moeten uitdrukken. Mijn tweede reactie is duidelijker.
De Poenschepper
De Poenschepper20 aug. 2024 - 8:02
@Zandb “ik mag me van weereenmening niet inspannen om mensen die zo denken duidelijk te maken dat ze er, wat mij betreft, een verkeerde overtuiging op na houden” Daar is wat mij betreft dit forum voor, dus ga vooral je gang. Ik deel je inhoudelijke mening overigens niet, althans ik sluit mijn ogen niet voor de gevolgen, maar dat betekent niet dat ik het automatisch eens moet zijn met aangedragen oplossingen.
Zandb
Zandb21 aug. 2024 - 8:02
poen Ik reageer natuurlijk op wat weereenmening beweert. Ik ben het helemaal met u eens. Ook al zouden we er anders over kunnen denken. Ik zou zeggen: Het maximaal haalbare. Ik tel mijn zegeningen.
dirk den boer
dirk den boer21 aug. 2024 - 10:28
Dat we nu wel allemaal tegen slavernij zijn, heeft met opvoeding en tijdsgeest te maken. Alle mensen zijn gelijk (geschapen) is sinds betrekkelijk kort de leus (zelfs nog niet eens in mijn eigen vroege jeugd), maar dat is het dus eeuwenlang, in alle culturen en werelddelen, en onder de grootste geesten en filosofen) niet geweest. Dus realiseer je het presentisme hierin, aub.
dirk den boer
dirk den boer21 aug. 2024 - 11:57
Ik vraag me af, ger, of Marx behalve over de proletariers in de Westelijke wereld, ook over slavernij en kolonialisme gehad heeft, en dit afgekeurd had, of ook in historisch materialistische zin besproken en als te overwinnen maatschappelijke ontwikkeling gezien.
Gerygrr
Gerygrr
19 aug. 2024 - 10:34
Elk jaar wordt op ‘Tuladag’ de lezing gehouden waarbij veelal een ‘Tuliaan’ centraal staat. Een Tuliaan? De verschillen tussen Anton de Kom en de Marchena aan de ene kant en Tula aan de andere kant zijn in tijd en politieke visie totaal verschillend. De Kom was Surinaamse elite en de Marchena leefde in tegenstelling tot Tula niet zelf als slaaf. Tula is zelfs pas sinds het recente verleden bij de eigen bevolking gerehabiliteerd. Hij was een gruwelijk terechtgestelde leider van de slavenopstand. Afschrikwekkend voorbeeld, dat vooral de andere slaven in het gareel moest houden. De Marchena was na de afschaffing van de slavernij op Curaçao actief, als socialist, net als de Kom in Suriname. Witte Nederlanders, de makamba’s…. Makamba’s. Het koloniale bewind is schuldig. Zij hadden de macht, de regenten en zij waren niet gekozen door het volk indertijd. Het Nederlandse volk had niets te vertellen. De bewustwording over ons slavernijverleden gaat elk jaar nieuwe verhalen opleveren. Niet zwart tegen wit. Maar veelkleurig arm tegen de elite. Socialisme.
Zandb
Zandb
19 aug. 2024 - 10:27
Je preekt inderdaad al snel voor de eigen parochie. Je kunt natuurlijk ook kiezen voor allerlei acties maar daar bereik je volgens de mensen die het kunnen weten en die dus bij deze lezing aanwezig hadden moeten dat dat averechts werkt: wie zijn jullie wel om ons iets op te dringen in nota bene onze democratie! Maar misschien doe ik hen onrecht en waren ze gekomen wanneer ze waren uitgenodigd en hadden ze vorm gegeven aan de gedachte dat ze zoveel van die lezing hadden opgestoken dat het niet meer nodig zou zijn dat er 'acties' gevoerd worden.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.

BNNVARA LogoWij zijn voor