Wanneer was links nu echt aan de macht, revisited

We moeten ons niet laten wijsmaken dat links aan de macht is geweest en dat rechts hun willoze slachtoffers waren.

Er waren wat reacties op mijn commentaar dat links nooit aan de macht is geweest en de VVD en het CDA dit land altijd hebben gerund. Een van de commentaren vroeg waarom ik het kabinet Van Agt – Wiegel het slechtste kabinet van na de oorlog noemde. Leeftijd kan hier een rol spelen, maar voor jongere lezers lijkt Hans Wiegel misschien een vriendelijke oom met een dikke sigaar die leuke oneliners aaneen rijgt. Een soort Hans Hillen en net zo conservatief (het is aardig om verschillen te proberen te traceren tussen iemand als Hillen en Wiegel – twee partijen, één spirit). Een opfrisser. Het kabinet Van Agt – Wiegel kwam tot stand nadat de PvdA, met name de dommeriken op links onder leiding van Piet Rekman in de partijraad, zijn hand overspeelde. Flink gewonnen in de verkiezingen maar niet in staat door de zelf gecreëerde polarisatie heen te breken en een deal te maken (nadat het CDA uit eigenbelang – proberen eenheid te scheppen door een tegenstander te creëren – het kabinet Den Uyl in het zicht van de finish had laten vallen).

De PvdA zelf was de schuld van het kabinet Van Agt – Wiegel. Wiegel is altijd goed geweest in de oneliners (‘maar wat de mensen in het land écht denken’) en hij heeft de kreet ‘puinruimen’ ingevoerd. Alsof er jarenlang puin geruimd moest worden van het kabinet Den Uyl, het enige kabinet in de Nederlandse geschiedenis dat ‘linksig’ mag heten (en het was een geluk bij een ongeluk voor rechts dat Lockheed losbarstte onder Den Uyl). Enfin, dat kabinet van de puinruimers Van Agt en Wiegel liet een puinhoop achter. Torenhoge begrotingstekorten, een minister van Buitenlandse Zaken die van blunder naar blunder struikelde (de aimabele klungelaar Van der Klaauw). Het uitgebreide programma Bestek ’81 dat enorme bezuinigingen in de publieke sector oplegde (so what else is new?) werd keer op keer door de werkelijkheid ingehaald.

Toen CDA minister Frans Andriessen de bezuinigingen serieus nam en verdere beperking eiste omdat alles tegenviel, olie, economie, inflatie en wat al niet, lieten zijn eigen partij én de partij van Wiegel hem vallen als een baksteen. Heel ongebruikelijk dat een minister niet eens door zijn eigen partij werd gesteund, maar ook de grote puinruimer gaf niet thuis. Andriessen had op steun van de VVD gerekend maar stond alleen toen het er op aan kwam. Wiegel steunde hem niet. Waarvan acte. Andriessens opvolger werd Fons van der Stee, ook CDA, die voortdurend met nieuwe gaten in de begroting kwam maar nooit een serieuze poging deed dat gat te dichten (het gat van Fons was toen de kreet). Ook Kruisinga trad af (CHU bloedgroep), nota bene omdat hij tegen de neutronenbom was. Ook voor diens optreden bestond in het CDA geen collegiale steun. Pas in november 1982 kwam Lubbers 1 aan de regering. Die maakte eindelijk werk van de tekorten en sloot het akkoord van Wassenaar met de vakbeweging en werkgevers over de economische groei. Het resultaat was dat werknemers die de bedrijven kwijt wilden in de WAO gestopt werden, wat later in de jaren tachtig en in de jaren tachtig een miljoen WAO’ers opleverde. Dat waren vooral gewone arbeiders, geen gastarbeiders of immigranten, zoals de ideoloog van de Partij van het Verbieden wil doen geloven. Nodeloos te zeggen dat over gastarbeiders en/of integratie in deze periode nauwelijks werd gepraat. CDA en VVD hebben altijd het staande beleid gesteund, of dat nu negeren, pappen en nathouden, of confronteren was. Het is een mythe dat de ‘linkse kerk’ de puinhopen van de jaren tachtig heeft veroorzaakt of dat ze op haar eentje verantwoordelijk zou zijn voor alles wat met integratie te maken heeft. Hans Wiegel is een kletsmajoor die meer aanzien geniet dan hij verdient. Zijn kabinet was het ergste sinds de Tweede Wereldoorlog (en het wás zijn kabinet – Van Agt zat wat op de wielrenfiets en liet het zware werk aan de VVD over). Helaas voorziet ons onderwijs niet meer in het memoreren van zelfs de meest recente geschiedenis, maar we moeten ons niet laten wijsmaken dat links aan de macht is geweest en dat rechts, lees de machtspartijen CDA en VVD, hun willoze slachtoffers waren.