Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Wachten op het lot van een onzekere toekomst

  •  
02-11-2020
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
stoplicht

© cc-foto: Edward Lich

Het wederom steeds beperkter worden van onze leefwereld maakt de vooruitzichten troebel.
Het schijnt dat we in ons leven gemiddeld zo’n vijftig dagen wachten voor rode verkeerslichten. Waar auto’s veelal afhankelijk zijn van lussen in het wegdek voor een verkeerslicht, zijn voetgangers en fietsers vaak aangewezen op een drukknop. Volgens verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen is het effect van drukken op zo’n knop echter veel minder groot dan mensen denken. Volgens hem gaat het vooral om een psychologisch effect: met een druk op de knop líjkt het alsof je controle hebt over de wachttijd. Omgevingspsycholoog Joren van Dijk noemt dit effect vervolgens een ‘wachtverzachter’. Wachtende mensen vertonen namelijk beter gedrag en lijken meer geduld te hebben om te wachten op een groen signaal wanneer ze op een knop hebben gedrukt.
Aansluitend dacht ik aan een uitspraak van de Nederlandse schrijver J. Bernlef: ‘Kamers horen absolute zekerheden te zijn. De manier waarop zij in elkaar overlopen hoort eens en voor altijd vast te liggen. Een deur moet geopend kunnen worden. Niet in angst en onzekerheid omdat je geen idee hebt wat je erachter zult vinden.’ Het is een treffende weerspiegeling van de huidige tijd waarin we leven. Sinds de versoepeling van de eerdere intelligente lockdown in de zomermaanden, worden momenteel weer steeds meer deuren gesloten. We volgen naar behoren de dwingende adviezen en opgelegde verplichtingen en verboden zo goed mogelijk op, in de hoop op het zien van groen licht achter de deur in de volgende kamer.
Het mag duidelijk zijn dat een en ander niet bijdraagt aan het versterken van ons optimisme met betrekking tot de nabije toekomst. Waar we hopen op een spoedige afvlakking en daling van de besmettingscurve, loopt de innerlijke grafiek van onze gemoedstoestand evenredig mee. Het wederom steeds beperkter worden van onze leefwereld maakt de vooruitzichten troebel. Waar we ons in het voorjaar en in de zomer van de meest flexibele kant hebben laten zien om het virus de baas te worden, dreigt er nu een verzadigingspunt in onze veerkracht te ontstaan. Het verlangen naar een onbevangen vrijheid in combinatie met bepaalde zekerheden neemt met de week toe. De strengere maatregelen en de angst voor het virus staan dit echter in de weg.
Neem bijvoorbeeld de zekerheden die we in het onderwijs kenden. Een schooljaar bestond uit een vaste structuur van lesweken, toetsen, vergaderdagen, ouderavonden, activiteiten en vakantiedagen. Nu proberen we het onderwijs zo goed mogelijk aan te sturen vanuit een onzekere toekomstvisie met gerichte doelen voor op de korte termijn. Vooruitkijken is er amper bij. Meer dan ooit moet er ingespeeld worden op het moment, waardoor bijvoorbeeld de decennia-oude spreuk ‘leraar, elke dag anders’ momenteel tweeledig treffend is. Enerzijds door het werken in de actuele virusrealiteit en anderzijds door het blijven enthousiasmeren van studenten om te kiezen voor een baan in het onderwijs in verband met de landelijke lerarentekorten.
Duidelijkheid, structuur en het toewerken naar doelen zijn in het onderwijs onontbeerlijk. Zowel voor de leerling als voor de leraar. Nu de vooruitzichten al na een aantal maanden steeds minder rooskleurig lijken te worden voor dit nieuwe schooljaar, moeten we alert blijven en onszelf en de leerlingen zien voor te bereiden op datgene wat niemand kan voorspellen. Gaat de proefwerkweek door? Wat als we weer online les moeten gaan geven? Hoe zullen de eindexamens worden georganiseerd? Antwoord geven op deze vragen is voor iedereen een haast onmogelijke taak. Ondertussen blijven we op zoek naar overzicht en helderheid. De deur met daarachter een bevrijdend groen licht voor onze verdere toekomst lijkt voorlopig gesloten te blijven. Laten we op dat wankele krukje gaan staan en proberen te reiken naar die drukknop die hoog boven ons hangt. Dan lijkt het tenminste alsof we een beetje controle hebben over de situatie.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (12)

The Apple
The Apple2 nov. 2020 - 16:01

"Duidelijkheid, structuur en het toewerken naar doelen zijn in het onderwijs onontbeerlijk." Alleen in de vorm van onderwijs die erop gericht is om fantasie en improvisatievermogen zo snel mogelijk te elimineren in dienst van het bedrijfsleven dat alleen prijs telt op "Obedient workers, people who are just smart enough to run the machines and do the paperwork. And just dumb enough to passively accept all these increasingly shitty jobs with the lower pay, the longer hours, the reduced benefits, the end of overtime and vanishing pension that disappears the minute you go to collect it " - George Carlin

2 Reacties
Max6
Max62 nov. 2020 - 17:17

Volgens mij zijn de meeste mensen van die quote inmiddels weg-geautomatiseerd. Ik denk dat het bedrijfsleven nu juist op zoek is naar mensen met flexibiliteit, fantasie en improvisatievermogen.

The Apple
The Apple2 nov. 2020 - 18:30

Gezocht: schoonmakers met genoeg flexibiliteit, fantasie en improvisatievermogen om 4 hotelkamers binnen 1 uur grondig te reinigen.

Deugkeizer
Deugkeizer2 nov. 2020 - 15:53

We hebben generaties opgeleid van snelle denkers. Eenhoorntjes. Die heel snel bepaalde handelingen konden uitvoeren. Dat brengt geld op dachten we. Maar het vervelende is dat die lui alles 100x over gaan doen, omdat ze de helft vergeten en de rest wijs kunnen maken dat ze het essentiële al gedaan hebben.. De rest dekken ze in met hun status en karakter. Wat we nodig hebben is een school systeem van totaaldenkers. Mensen die alle factoren( of zoveel mogelijk) op kunnen noemen van een probleem en niet alleen het ene antwoord weten op een onvolledige vraag. Er bestaat natuurlijk al de vraag waarbij 1 of meerdere antwoorden goed zijn, maar dat moet breder. En ook aangemoedigd worden.

Martinel
Martinel2 nov. 2020 - 15:34

Scholen zijn veredelde kinderopvangplekken geworden, waardoor mensen (liefst allebei de ouders de economie draaiende moeten houden, hun huis kunnen financieren, 3 keer per jaar op vakantie kunnen... en vooral geen opvoeding kunnen/willen geven). Zie de minderjarigen die met messen en allerhande vuurwerk over straat zwerven. Op school is het het leuke projectje na nog leuker projectje ipv leren lezen/rekenen. (zat Halbe Zijlstra ook niet enige tijd op onderwijs? Na Sander Dekker die ook nog wat vingertjes in de pap wilde hebben?...) De VVD maakt zoveel kapot. Nu is Sander Dekkertje weer rechtsgeleerkundige, Halbe dat manneke dat de natuur kapot maakt met zijn lozingen. Onbegrijpelijk, dat er nog steeds VVD gestemd wordt. Onderwijs is net als alle andere overheidsdiensten verworden tot het domhouden van mensen tbv die zalige VVD. We zijn niet ver weg van het totalitaire Nederland.

1 Reactie
Max6
Max62 nov. 2020 - 17:18

"Zie de minderjarigen die met messen en allerhande vuurwerk over straat zwerven."... En dit zijn volgens jou dan vooral kinderen van ouders die 3 keer per jaar op vakantie kunnen?

Fredje3
Fredje32 nov. 2020 - 13:21

Het wordt een keer tijd dat we leren dat we nooit zekerheid hebben gehad over de toekomst, maar alleen maar schijnzekerheid.

1 Reactie
Griezel in post-gezellig Nederland
Griezel in post-gezellig Nederland2 nov. 2020 - 14:20

Nou we hadden het best in orde totdat de neoliberalen winst voor aandeelhouders boven de toekomst van onze kinderen stelden. De wereld is nu een groot gevaar - alleen omdat wat schatrijke mensen nog schatrijker moesten worden - niet alleen ten koste van de planeet maar van democratie en sociale cohesie . En dat wordt zowel gesteund door zich progressief noemende luitjes (die zich verschuilen achter homorechten en genderneutrale WC's om de schijn op te houden) als wel de conservatieven die net doen alsof dat traditionele waarden zijn. Dat de toekomst altijd onzeker is is een feit . Maar er zijn nu lui aan de macht die de toekomst onzeker gemaakt hebben en daarvoor niet worden afgerekend.

Griezel in post-gezellig Nederland
Griezel in post-gezellig Nederland2 nov. 2020 - 13:19

Ach ...ik vind het een van de fijne dingen dat de kinderen tenminste van de terreur van school verlost zijn. We hebben nu een generatie die niks doet en niks kan (milly hipsters) . Wellicht zijn de mensen die nu jong zijn door die extra vrijheid wél in staat de wereld te redden. Scholen zijn geen instituten waar de mogelijkheid bestaat je kennis en je kwaliteiten te vergroten. Ze doen juist het tegenovergestelde.

3 Reacties
Haz
Haz2 nov. 2020 - 15:55

Ok, leg is uit hoe scholen kennis en kwaliteiten verkleinen?

Martinel
Martinel2 nov. 2020 - 16:42

@Haz moet terug naar school..."Leg is uit...." pffffffffffffffffff.

Griezel in post-gezellig Nederland
Griezel in post-gezellig Nederland2 nov. 2020 - 16:50

bent u slecht in wiskunde dan en goed in frans dan mag u veel aan wiskunde doen en weinig aan frans wilt u graag leren zeilen of taarten bakken? nou dan heeft u pech