Waarom we de ‘boze witte man’ moeten schrappen uit ons vocabulaire

De afgelopen tijd lijkt de boze witte man een steeds prominentere rol gekregen te hebben in het discriminatiedebat. In dit debat lijken twee stereotype beelden tegenover elkaar te staan. Enerzijds de ‘boze witte man’ en anderzijds de Ander, die religie of kleur bekent. Zowel Wilders als Trump, maar ook voorstanders van het figuur Zwarte Piet worden soms weggezet als de boze witte man.

Het lijkt alsof we ons niet meer realiseren dat het categoriseren van mensen op basis van huidskleur en/of religie, enkel een sociaal-culturele constructie is. Uiteraard is het goed om ons bewust te zijn van dergelijke classificaties –op basis van huidskleur, etniciteit en/of religie- en ons uit te spreken tegen vormen van discriminatie en racisme. Maar we moeten ons tegelijkertijd realiseren dat categoriseringen als zwart/wit, sociaal-culturele constructen zijn en soms juist meer verdeeldheid in de hand kunnen werken.

Een goed voorbeeld hiervan is de zwartepietdiscussie, die bij zowel voor-als tegenstanders veel woede opriep. Voorstanders van Zwarte Piet werden in het discriminatiedebat vaak weggezet als racisten of witte boze mannen. Hetzelfde geldt voor het anti-islamitisch discours, waarbij soms haat tegen moslims gepredikt wordt. Kritiek op de islam is niet per se problematisch, maar haat tegen moslims is echter wel zorgwekkend.

Denken in opposities als de boze witte man versus de gediscrimineerde Ander, is voor sommigen misschien voor de hand liggend, maar zeker niet constructief. Natuurlijk moeten wij ons uitspreken tegen discriminatie en racisme in onze samenleving, maar door de boze witte man per definitie een daderrol, toe te laten schrijven, wordt juist geconfirmeerd aan een sociaal-cultureel construct dat niet strookt met de realiteit. Daarnaast is het benoemen van de boze witte man onnodig stigmatiserend.

Bij het benoemen van de boze witte man wordt bewust of onbewust onderscheid gemaakt op basis van huidskleur, iets dat net zo intolerant is als hetgeen waar hij vaak van beschuldigd wordt. Naar mijn inziens is er binnen onze samenleving geen plaats voor onverdraagzaamheid, daarom ook niet voor het construct van de boze witte man.