In de Tweede Wereldoorlog zijn zowel Parijs als Rome tot open stad verklaard omdat verdediging geen zin had
Elke dag zien we op de media de wanhoop en de woede van Gazanen tussen de puinhopen van hun huizen en hun levens. Zij laten hun gevoelens de vrije loop. Daarbij valt iets bijzonders op. Het kan zijn dat ik wat gemist heb, maar de slachtoffers van het Israëlische offensief noemen nooit Hamas. Ze schreeuwen het niet uit dat Hamas moet stoppen, dat het genoeg geweest is, dat nu doorvechten alleen maar tot zinloos bloedvergieten leidt. Toch kan deze organisatie veel doen om burgers te redden.
Op 10 juni 1940 verklaarde Frankrijk Parijs tot een 'open stad'. Het zou niet worden verdedigd en kon dus ongestoord door de Wehrmacht worden bezet. De Franse generale staf was namelijk tot de slotsom gekomen dat een militaire verdediging van de monumentale hoofdstad geen zin had en alleen maar kon leiden tot grootschalige vernietiging en verlies van levens. Het merendeel van de inwoners was op dat moment al weggevlucht. Dankzij dit besluit van de Franse regering konden zij later naar hun onbeschadigde woningen terugkeren.
Het officiële Wehrmachtsbericht van 31 mei 1944 meldde dat Rome niet zou worden verdedigd. Officieel was de stad al op 14 augustus 1943 door de Italiaanse regering tot open stad verklaard. Een verwoesting van dit centrum van kunst, cultuur en religie moest zoveel mogelijk worden voorkomen. Zelfs de nazis bleken dit te eerbiedigen al hadden ze er ook strategische redenen voor. Paus Pius XII speelde een belangrijke rol bij deze redding van Rome. Mede onder zijn invloed besloot de Duitse opperbevelhebber Kesselring Rome aan de Amerikanen te laten. Inderdaad, dezelfde paus, die zo weinig voor de joden deed.
De beroemde Italiaanse regisseur Roberto Rossellini maakte de door de Duitsers half verlaten maar door de Amerikanen nog niet bezette stad decor van zijn beroemde film Roma, Città Aperta.
Hamas heeft verzekerd dat het onder de ziekenhuizen in de Gaza strip geen militaire centra heeft aangelegd. Daardoor valt hun strategische betekenis weg. De organisatie zou er dan ook goed aan doen ze de status van open stad te verlenen. Ze zullen niet worden verdedigd als Israëlische soldaten verschijnen. Bombardementen op de gebouwen hebben geen zin meer. Rond deze vrijplaatsen kan de oorlog doorgaan. Wie te bang is voor de soldaten van de IDF om in een ziekenhuis te blijven, kan altijd nog vertrekken. Erkent Netanyahu een dergelijke neutralisering van medische centra niet, dan heeft Israël definitief de sympathie van de wereld verspeeld. Het is overigens onwaarschijnlijk dat de Israëlische bevolking een dergelijke misdadige genadeloosheid zou dulden. Wie weet op een klein groepje fanatici na.
Mochten er toch strategische knooppunten onder ziekenhuizen liggen, dan is er geen man over boord. Hamas ontruimt ze met draaiende camera zodat de wereld mee kan kijken.
Er zijn in het verleden meer voorbeelden te vinden waaraan de strijdende partijen een voorbeeld kunnen nemen. De Israëli zijn momenteel belegeraars. In het verleden gaven die de bezetting van een door hen aangevallen stad wel eens de kans om ongewapend te vertrekken als duidelijk was dat zij de oorlog verloren hadden. Dat is nu ook een menselijke oplossing. Er wordt een wapenstilstand gesloten. De leden van Hamas hebben vijf dagen om als ze dat willen met hun familie te vertrekken via de grensovergang met Egypte. Daar worden zij terdege gecontroleerd op wapentuig. Daarna zijn ze on their own. Ook uit de West Bank mogen aanhangers van Hamas ongewapend vertrekken.
Het Israëlische leger trekt de tunnels in en neemt al het wapentuig van Hamas in beslag. Zij treffen er ook de gijzelaars ongedeerd aan. De Verenigde Naties sturen blauwhelmen om tijdelijk het gezag over te nemen en verkiezingen te organiseren. Israël is royaal met hulpgoederen en voedsel.
Hamas zal ongetwijfeld hergroeperen maar dit gebeurt dan in ieder geval buiten de bezette gebieden. Uiteraard is dit onmogelijk zonder de medewerking van Egypte en Jordanië. De situatie in Libanon is zo ernstig dat je dit land er niet mee kan belasten.
Dat van het ongewapend vertrek is een wensdroom maar het neutraliseren van de ziekenhuizen is zó geregeld. Als er maar genoeg wil is. En empathie met de lijdende bevolking. Nogmaals: iets tot open stad verklaren is een eenzijdig besluit. Dat kan alleen Hamas doen. Vandaag nog eventueel.
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.
Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: Israël, Hamas, informatie-oorlog nepnieuws.