Waarom rokers met hun gezondheidheid gokken

Voor gezondheidsvoorlichters is het altijd een raadsel geweest waarom rokers toch blijven roken als ze horen dat ze daarmee hun gezondheid schaden. Dat diezelfde mensen tegelijkertijd wél elke maand een lot in de loterij kopen waarbij de kans dat ze de jackpot zullen winnen niet eens 1 op een miljoen is, is dan ook merkwaardig.

Er is heel wat onderzoek gedaan en mensen houden juist van zekerheid, maar toch gedragen ze zich daar vaak niet naar. Economen deden een aantal experimenten waaruit bleek dat onzekerheid juist motiverend kan zijn. In een van de experimenten kregen studenten de opdracht om zo snel mogelijk een glas water leeg te drinken. Een deel van de deelnemers aan het onderzoek werd verteld dat ze zeker 2 dollar zouden krijgen. De anderen kregen te horen dat ze 1 of 2 dollar zouden krijgen.

Vreemd genoeg bleken meer studenten uit die tweede groep het glas water snel leeg te drinken. Het gaat dus blijkbaar niet alleen om die paar dollar, maar ook om de spanning die er nog extra bij komt: zal ik het krijgen en wat zal ik krijgen?

De onderzoekers deden nog wat experimenten om uit te vinden of het klopt dat het uitvinden wat er uiteindelijk zal gebeuren een extra motiverende kracht is. In een van die experimenten werd een ebay-achtige veiling gecreëerd waarin de studenten mee konden doen. De ene helft van de deelnemers moest op het proces van bieden letten. De andere groep moest op de uitkomst letten. De onderzoekers ontdekten dat degenen die op het proces letten meer risico’s namen en meer lol hadden dan degenen die alleen maar hun focus hadden op wat het mocht kosten.

Onzekerheid in beloften draagt blijkbaar bij aan de pret en daarom wagen we graag een gokje, terwijl we denken dat we allemaal strenge rekenmeesters zijn. Of zou het zo zijn dat we in een deel van ons leven graag zekerheden hebben (inkomen, hypotheekkosten, pensioen) en in een ander deel onze goklust geritualiseerd hebben (staatsloterij, dolle dinsdagen, veilingen).

En is het misschien dan riskant voor ons in het vage tussengebied waar marketeers ons weten te verleiden, de wereld van zekerheden als een spelletje te zien: aandelen, hypotheken gebaseerd op aandelen? Misschien zouden dan gezondheidscampagnes voortaan ook zo opgezet moeten worden; de voordelen van gezond gedrag kunnen variëren en behalve schone longen kun je misschien ook nog allerlei andere leuke bonussen winnen.

 

Het laatste boek van Ivan Wolffers is ‘Als de tijd voor altijd stil zou staan ‘

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Ivan schrijft voor Joop elke dag een Gezond Weetje van de Dag:  klik hier voor een overzicht