Waarom ondermijnt Rotterdam het eigen stadstoezicht?

Dezer dagen ontvangen alle Rotterdammers een kleurrijke folder over de verruimde bevoegdheden die de gemeente aan de 400 zogenaamde stadswachten heeft toegekend. Dit gebeurt allemaal onder het motto: “Bevoegd te bekeuren. De Nieuwe Stadswacht. Kan meer. Mag meer. Voor een schoon, heel en veilig Rotterdam”.

Daarom zijn de stadswachten tegenwoordig ook uitgerust met handboeien. Die zijn bedoeld om weerspannige burgers aan te houden die tegenwerken, als zij een bon krijgen voor een kleine overtreding, want dat is de taak van de stadswachten: Erop toezien dat de passanten op straat zich netjes volgens de regels gedragen. Zoals de gemeente Rotterdam World port world city(!) zelf zegt :

De stadswacht richt zich op zaken die de sfeer op straat negatief beïnvloeden en waar veel Rotterdammers zich aan ergeren. Het gaat dan bijvoorbeeld om gooien van afval op straat, aanrichten van vernielingen, wildplassen, honden niet aanlijnen, hondenpoep niet opruimen en met fiets of brommer rijden op het trottoir.

De boetes van de gemeente zijn niet mals. Voor het verkeerd plaatsen van huisvuil ben je sinds kort 115 euro kwijt. Het niet zelf verwijderen van hondenpoep is sinds kort van 113 euro 50 verhoogd naar 115 euro. Dat – zegt de gemeente – zijn de opruimkosten, wat  vragen oproept over de efficiency van de betrokken diensten, maar dit terzijde. 

Tot zover is alles in orde. Veel straatschenderij komt voort uit het feit dat te weinig mensen de openbare weg als hun eigen domein beschouwen en zich dan ook niet verantwoordelijk voelen voor wat er gebeurt. We kennen allemaal de verhalen over mensen die op klaarlichte dag in elkaar worden gehoekt, terwijl het winkelend publiek onaangedaan passeert. Goed dat er dan in Rotterdam 400 stadswachten rondlopen met duidelijk zichtbaar die handboeien. En zegt de site van de gemeente niet heel expliciet het volgende?

De stadswacht mag:

• waarschuwen

• vragen om legitimatie

• bekeuren

• aanhouden

• handboeien gebruiken.

Dat zit dus wel goed. Of toch niet? De gemeente deelt haar onderdanen nog meer mee:

Het optreden tegen criminaliteit en incidenten waarbij wapens worden gebruikt, is en blijft uitsluitend in handen van de politie”.

Met andere woorden: Overtreders kunnen in de boeien geslagen worden maar criminelen niet. Dat blijft de taak van de politie. 

Het is moeilijk voorstelbaar dat het werkelijk tot het takenpakket van Stadstoezicht behoort om aan criminaliteit en geweld voorbij te gaan. Je zou toch zeggen, dat zij er dankzij een of ander zendertje voor kunnen zorgen dat binnen de kortste keren voldoende politie aanwezig is die bovendien voorbereid aankomt omdat de stadswacht in kwestie verslag uitbrengt van wat hij of zij waarneemt. Tenslotte worden volgens het maasstedelijke systeem ook de in de boeien geslagen onverlaten van de hondenpoep en de verkeerd aangeboden vuilniszakken van politiewege opgehaald. De stadswachten brengen ze niet zelf naar het bureau.

Je zou dat zeggen en ik ga er voorlopig maar van uit dat het zo is. Ondertussen hebben alle Rotterdammers wel een folder gekregen die de indruk wekt dat een leger met handboeien uitgeruste stadswachten de straat op wordt gestuurd om mensen lastig te vallen die wel eens een stoplichtje pikken, terwijl zij aan het straatgeweld voorbijgaan, omdat dit hun taak niet is. 

Zo ondermijnt de gemeente het gezag van de eigen stadswachten. In Rotterdam bestaat onder de bevolking veel zorg over criminaliteit en geweld. Het is dan niet verstandig om de burgers mee te delen dat er een leger de straat op wordt gestuurd dat daar niets tegen zal doen. Rotterdamse websites zoals die van RTV Rijnmond staan al vol met woedende reacties. Je zal maar stadswacht zijn en door bazen met zulk een slecht gevoel voor communicatie en informatie aan het werk worden gestuurd.

De gemeente moet dan ook liever vandaag dan morgen met feiten, cijfers en verhalen laten zien, hoe dankzij samenspel tussen de stadswachten en de politie daadwerkelijk de criminaliteit wordt bestreden. 

Anders gaat dat ten koste van het respect voor de stadswachten én voor de politie.