Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Waarom nieuwe verkiezingen noodzakelijk zijn

  •  
11-05-2022
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
4275 keer bekeken
  •  
ANP-442124257

Dit land heeft een regering nodig met voldoende draagvlak onder de bevolking. Het zittende kabinet kent te veel leden die zich reddeloos hebben gecompromitteerd, de premier voorop. 

Ons is een nieuwe bestuurscultuur in het vooruitzicht gesteld. In plaats daarvan krijgen wij achterkamertjespolitiek die door alle betrokkenen als 'koffie drinken' wordt verkocht. Een alternatief, zo zeggen velen, is er helaas niet. Anders krijgt het kabinet nooit een meerderheid vanwege de zetelverdeling in de Eerste Kamer. Verkiezingen zijn in deze crisistijd een slecht idee.

Integendeel: verkiezingen zijn juist noodzakelijk. Ze hoeven niets in de war te gooien zoals het recente voorbeeld in Frankrijk toont. Binnenkort gaan de Fransen weer naar de stembus en wel voor een nieuw parlement. Dit alles ook nog in twee stemrondes.

Sinds maandag kent de Tweede Kamer dankzij ruzie en onenigheid binnen enkele partijen twintig fracties. Het wordt hoog tijd dat wij kiezers de kans krijgen opruiming te houden op deze politieke rommelzolder zodat er een behapbare hoeveelheid fracties overblijft. 

Dat is op zich onvoldoende om verkiezingen te organiseren. Daarvoor is meer nodig. In 2020 heeft de huidige coalitie de verkiezingen gewonnen. Dat gebeurde onder zeer bijzondere omstandigheden, tijdens het hoogtepunt van de coronacrisis. Tegelijkertijd was er toen sprake van een demissionair kabinet. Rutte III was afgetreden vanwege het toeslagenschandaal.

Inmiddels zijn we twee jaar verder. De coalitie is er niet in geslaagd het toeslagenschandaal tot een goed einde te brengen. In plaats daarvan trakteerden de partijleiders het land ondanks de door de pandemie veroorzaakte situatie op een eindeloze formatie die met nieuwe schandalen gepaard ging. Er was de affaire rond "Omtzigt, functie elders". De premier werd op leugens betrapt. Het CDA raakte in een existentiële crisis die in rampzalige peilingen tot uiting kwam. De vleesgeworden nieuwe bestuurscultuur Sigrid Kaag ging een periode van zelfontmaskering in. Me-too-affaires bereikten de politiek.

De oorlog in Oekraïne leidt tot een politieke ommekeer binnen de coalitie. Wat betreft de Europese Unie werden zij van Saulus Paulus. Euroscepsis – althans voor de bühne – maakte plaats voor het omgekeerde. Zelfs de politiek leider van het CDA Wopke Hoekstra hield een bevlogen pleidooi voor méér eenwording. Tot de zuinige vier behoort ons land al lang niet meer. Zelfs deelname aan één Europees leger is geen taboe meer.

De kiezers bepaalden in 2020 hun keuze op grond van programma's die waren gebaseerd op prognoses uit het vorige decennium. Die hebben inmiddels elke relevantie verloren. Het is tegelijk zeer de vraag of de neoliberale consensus uit die tijd nog geldigheid heeft gezien de bijzondere problemen waarvoor Nederland zich gesteld ziet. Vijf jaar geleden dachten we nog dat het klimaatprobleem in al zijn facetten de grootste uitdaging was waarvoor wij ons als land en volk gesteld zien.

Met in de ogen van veel burgers de immigratie als goede tweede of zelfs eerste. Inmiddels zijn daar onze kwetsbaarheid voor ziektekiemen en een snel veranderende internationale situatie bij gekomen. Wie had in 2019 gedacht dat we nu een economische oorlog zouden voeren tegen Rusland terwijl inflatie de levensstandaard van de burgers uitholt?

Het toeslagenschandaal komt als gezegd niet dichterbij een oplossing. Het verdiept zich en legt tegelijkertijd nieuwe aspecten van de crisis in de jeugdzorg bloot. Tegen de woningcrisis wordt vooralsnog om met Jan Schaeder zaliger nagedachtenis te spreken alleen geouwehoer ingezet. Het onderwijs levert steeds meer functioneel analfabeten op. De landbouw blijkt met de huidige praktijk niet houdbaar. Ook op deze gebieden ligt er geen begin van een oplossing. 

De premier is ondanks alle politieke rampen van de afgelopen twee jaar als een duikelaar steeds weer overeind gekomen. Hij luistert nu naar niemand meer omdat in zijn eigen ogen de beproefde aanpak van dichtsmeren en dealtjes achter de schermen nog steeds goed blijkt te werken. Hij heeft zijn coalitiepartners daarin méé gekregen. Al zijn tegenstanders zijn in een of andere Haagse hoek gedreven. Pieter Omtzigt is gemarginaliseerd, Sigrid Kaag haar plaats gewezen. Wopke Hoekstra en Hugo de Jonge blijken opnieuw nulliteiten, de ChristenUnie krijgt de ene meloen na de andere opgediend. Wie weet tovert de premier wel genoeg dode mussen uit zijn hoge hoed om lastige senatoren te temmen. 

Dat is in de huidige situatie een levensgevaarlijke cocktail. Den Haag is namelijk Nederland niet. 

Dit land heeft een regering nodig met voldoende draagvlak onder de bevolking. Het zittende kabinet kent teveel leden die zich reddeloos hebben gecompromitteerd, de premier voorop. 

Om te beginnen aan het herstel van het vertrouwen in de politiek zijn om te beginnen nieuwe verkiezingen noodzakelijk waarbij het publiek de keuze heeft tussen kandidaten die duidelijk laten weten hoe zij ons land door de oude en nieuwe crises willen loodsen. 

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis www.praatkast.nl/podcasts/het-geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis.

Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.