Cadeaus, het is niet alleen woord dat lastig te spellen is, het is ook moeilijk in de praktijk te brengen. Veel mensen denken dat zij de enigen zijn die er mee worstelen maar in werkelijkheid is een hel op aarde voor de hele wereld van gevers en ontvangers. Vooral in december, de cadeaumaand bij uitstek vanwege Sinterklaas en Kerstmis.
Scientific American werpt nieuw licht op de heikele kwestie dankzij een literatuurstudie gepubliceerd in ‘Current Directions in Psychological Science’. Twee hoogleraren marketing, Elanor Williams en Jeff Galak, plozen wetenschappelijk psychologisch onderzoek door om te achterhalen wat er misgaat bij het geven van cadeaus.
Ze zeggen het niet met zoveel woorden in het interview, misschien omdat ze nu eenmaal marketingmensen zijn, maar je ziet het probleem het duidelijkst in de zogeheten cadeauwinkels die zich specialiseren in, jawel, cadeaus. Alle cadeaus die daar te koop zijn, zijn leuker om te geven dan te ontvangen. Dat is logisch want de commercie verdient geld aan de gever, niet aan de ontvanger.
"Als cadeauschenkers concentreren we ons op het geven van het cadeautje, vol verwachting wachtend op het warme gevoel dat we krijgen als we het gezicht van de ander vervuld zien worden met plezier bij het openen van het pakje. In tegenstelling daarmee zijn de ontvangers veel meer geconcentreerd op het cadeau zelf: is het nuttig? Is het gewild? Gaat het de kast in totdat het teruggebracht kan worden of als doorgeefcadeau naar een ander gaat? Galak legt uit dat de deze wanverhouding niet ontstaat omdat we de wensen van de ontvanger negeren maar omdat wij als schenkers ons richten op het verkeerde moment. “We denken vooral aan het moment van geven,” zegt hij. “In tegenstelling tot ons af te vragen hoe het cadeau na een week zal bevallen. Vinden ze het dan nog steeds leuk?”"
Een andere misvatting is dat geschenken verrassend moeten zijn. De beste cadeaus sluiten juist goed aan bij wat de ontvanger al wil. En ja, het schenken van cadeaus is een commerciële aangelegenheid geworden maar dat doet niet af aan het sociale belang van de traditie: het versterken van de onderlinge banden. Als je dat in het oog houdt, let je ook meer op de wensen van de ander dan op de bevrediging van de eigen verlangens.