Het idee dat er meer Europese slaven waren in Noord-Afrika dan zwarte in de Verenigde Staten wordt vaak aangedragen om de Trans-Atlantische slavernij te bagatelliseren. In de NRC van 19 juli stond een artikel waarin de mythe als ‘waar’ bestempeld wordt. Onderzoekers Guido van Meersbergen en Suze Zijlstra vertellen in dezelfde krant waarom daar helemaal niets van klopt.
De conservatieve zwarte Amerikaanse schrijver Thomas Sowell schreef dat er in Noord-Afrika meer Europese slaven waren dan zwarte slaven in Noord-Amerika en de slavernij als ‘excuus’ gebruikt zou worden om een slachtofferrol in te nemen. In het eerste NRC-artikel wordt in ieder geval het eerste deel van zijn theorie bevestigd maar aan de hand van het weglaten van andere cruciale cijfers, stellen Van Meersbergen en Zijlstra.
"Tussen 1500 en 1900 kwamen er inderdaad ongeveer 389.000 tot slaaf gemaakte Afrikanen aan in Noord-Amerika. Dat aantal is echter niet gelijk aan het aantal zwarte slaven dat leefde in de VS. De Trans-Atlantic Slave Trade Database geeft zelf aan dat de site niet de cijfers toont van Afrikaanse slaven die vanuit de Cariben zijn doorverkocht aan Noord-Amerika. Ook staan de kinderen die in Noord-Amerika in slavernij geboren werden er niet in. Belangrijk, omdat de database aangeeft dat juist in Noord-Amerika de zwarte slavenbevolking vanaf een relatief vroeg stadium op ‘natuurlijke’ wijze sterk toenam."
Voor de burgeroorlog alleen werden er vier miljoen slaven geteld. Het aantal Europese slaven dat in 250 jaar in Noord-Afrika was, is ongeveer 1,25 miljoen. Niet alleen zouden die beter behandeld zijn, wat er ook in het eerste artikel van de NRC gesteld wordt, maar ook heeft het houden van Europese slaven niet ervoor gezorgd dat de volgende generatie een meetbare sociale, economische en politieke achterstand heeft zoals met de zwarten. Het is dus appels met peren vergelijken en zeer gevaarlijk voor de samenleving om zo’n ongeïnformeerde stelling als feit te presenteren, zeggen de onderzoekers.
"Witte Amerikanen en Europeanen hebben vandaag de dag in westerse maatschappijen geen achtergestelde positie omdat een voorouder voor kortere of langere tijd op een gallei roeide, hoe zwaar dat ook geweest is voor de betreffende voorouder. Het welzijn van afstammelingen van Afrikaanse slaven in Amerika en Europa is echter wel aantoonbaar bepaald door de veel grootschaliger uitbuiting. Door haar als ‘waar’ te bestempelen geeft NRC legitimiteit aan een uitspraak die in bepaalde kringen wordt ingezet om te laten zien dat het wel meeviel met de slavernij in Amerika. Uitermate onwenselijk, lijkt ons."
Wellicht is het een idee om slavernij niet als wedstrijd te zien maar om ervoor te zorgen dat de huidige – en de nasleep van de Trans-Atlantische die voor ongelijkwaardigheid in de samenleving zorgt – bestreden wordt. Of miss