Waarom alleen Geert Wilders kan winnen in maart

De verrassende uitslagen van Brexit, Japan en de verkiezingen in de USA zijn een voorbode voor onze verkiezingen in maart. Ze laten zien dat in Nederland alleen Wilders nog kan winnen tijdens de verkiezingen. De conservatieve uitslagen zijn namelijk rechtstreeks het gevolg van de vergrijzing. Over het algemeen geldt namelijk dat oudere mensen conservatiever zijn. In Nederland bezitten 40-plussers inmiddels 66% van de stemmen bezitten. De vraag in Nederland is dus niet of Wilders aan de macht komt, maar met hoeveel stemmen Wilders aan de macht komt.

Kiezers Iemands stemgedrag is afhankelijk van een aantal factoren. Leeftijd is een van de belangrijkste factoren en kan tot grote tegenstellingen leiden. Bij het Brexit-referendum bleek dat jongeren tegen hadden gestemd, en ouderen voor. De Democraten krijgen voornamelijk steun van jongeren, de Republikeinen van ouderen. In Nederland bezitten ouderen 66% van de stemmen, wat een automatische omslag naar het conservatisme in ons land betekent. Of dit goed is voor het land is een tweede. De economie van het VK heeft een flinke klap gehad na de Brexit.

Fysieke achteruitgang leidt tot conservatisme Dat verschil in stemgedrag komt voort uit de fysieke ontwikkeling van mensen en hun omgeving. Jongeren zijn flexibel, kunnen nog veel leren en staan voor dingen open. Ouderen trekken zich meer terug, zijn angstiger en hebben fysiek en psychisch vaak meerdere (chronische) aandoeningen, waardoor zij minder energie hebben om de indrukken van de wereld ‘positief te kunnen verwerken’. Zij kunnen daardoor minder goed met veranderingen omgaan.

Daarnaast zijn veel ouderen teleurgesteld in de huidige politiek. De babyboomgeneratie is een generatie die gewend is dat het steeds beter gaat, dat hun alles toekomt. Nu komt voor het eerst het moment dat zij niet meer de toekomst, of de talenten zijn. Zij worden nu ‘afgeschreven’ en zijn verschoven op de politieke balans van ‘opbrengsten’ naar ‘kosten’. Het is de eerste keer dat zij moeten gaan inleveren. Het maakt hen niet uit wie het opneemt tegen de regering, zij willen dat iemand hen leidt naar de tijd ‘dat alles nog goed was’, waarin zij niet in hoeven te leveren. Het maakt hen niet uit dat Trump mensen fysiek aanvalt (aanranden) of dat Wilders mensen diep kwetst.

Democratie Met keuzes voor Trump en Wilders gaan de wetten, de economie (en daarbij de mogelijkheden voor vrouwen en migranten) terug naar de jaren vijftig. Hoewel mensen de leiders graag volgen, heeft het conservatisme tot nu toe nauwelijks goed uitgepakt voor landen en mensen. Er zijn voorbeelden van ontwikkelde landen die binnen enkel jaren economisch totaal zijn afgebroken of waar burgerrechten zijn ingeperkt. Zoals Argentinë bijvoorbeeld, eens een rijk land, of Iran, Egypte en nu ook Turkije, waar door het conservatisme burgerrechten onder druk staan. De boodschap in deze landen is hetzelfde als de boodschap van Trump en Wilders: ‘Alleen mensen die zoals ‘ons’ zijn mogen blijven.’ 

Ook komt de sociale cohesie tussen generaties onder druk te staan als ouderen een absolute meerderheid van stemmen hebben. Er zijn politieke vraagstukken zoals studiebeurs, toegang tot opleidingen, en kinderopvang, die voornamelijk voor jongeren relevant zijn. Ouderen daarentegen hebben meer baat bij goede zorgkosten en pensioen. Het geld kan maar een keer worden uitgegeven. Als 66% van de stemmers ouder dan veertig is, dan wordt door een populistische leider als Wilders, de keuze snel gemaakt om pensioen voor opleiding te laten gaan. De kans dat hij solidair is met de jongere generatie is minimaal. Zo creëert een generatie die ooit alle kansen kreeg, een weg vol obstakels voor jongeren. Daarmee rijst de vraag of het bestaande democratische systeem nog wel de benodigde vooruitgang kan brengen die nodig is om veiligheid, sociale stabiliteit en een goede economie te waarborgen.