VVD zet relatie met Marokko op scherp

Kabinet Rutte I voerde in 2012 het ‘woonlandbeginsel’ in. Wie bijvoorbeeld in Marokko woont en recht heeft op een nabestaandenuitkering, ontvangt sindsdien een lager bedrag, omdat de kosten voor levensonderhoud in Marokko lager zijn. Onlangs oordeelde de hoogste rechter echter dat dit in strijd is met het Nederlandse verdrag met Marokko. De VVD wil nu zo snel mogelijk van dat verdrag af.

Na de uitspraak van de rechter hebben de weduwen dankzij het verdrag met terugwerkende kracht alsnog recht op het in mindering gebrachte bedrag, plus rente. Minister Asscher (Sociale Zaken) beraamt zich nog op een volgende stap, maar coalitiepartij VVD is het wachten meer dan beu. VVD-Kamerlid Anoushka Schut heeft een motie ingediend, om het verdrag met Marokko zo snel mogelijk op te zeggen. “Wij worden al anderhalf jaar aan het lijntje gehouden. Laat ons een ijsbreker zijn. Dat is een kwestie van rechtvaardigheid die breed leeft”, aldus Schut. Maar wat wint het kabinet eigenlijk met het opzeggen van het verdrag?

Deze blamage had overigens voorkomen kunnen worden: de Raad van State waarschuwde zowel kabinet Balkenende-Bos als Rutte I dat ze zich verkeken op afspraken en verdragen met landen als Marokko en Turkije.

Dinsdag wordt over de motie van Schut gestemd. Minister Asscher (Sociale Zaken) heeft de Kamer om extra tijd gevraagd om de zaken met Marokko te kunnen bespreken. Hij hoopt het verdrag zo te kunnen aanpassen, dat de uitkeringen alsnog verlaagd kunnen worden, zonder dat het voordeel voor Nederland van het verdrag wordt geschonden. Dankzij het verdrag kan Nederland namelijk het vermogen van mensen die een uitkering ontvangen in Marokko controleren.

Het wegvallen van die controle kan Nederland uiteindelijk meer geld gaan kosten dan dat het verlagen van de uitkeringen oplevert. “Vorig jaar werd tweehonderd keer bezit in Marokko gecontroleerd en zo kwam voor 10 miljoen euro aan verzwegen vermogen boven water”, schrijft dagblad Trouw. Bovendien zal het woonlandbeginsel, indien het verdrag met Marokko wordt opgezegd, niet met terugwerkende kracht toegepast kunnen worden, maar alleen gelden voor nieuwe gevallen. Hoogleraar sociale zekerheidsrecht aan de Universiteit van Groningen, Gijsbert Vonk, spreekt dan ook van ‘symboolpolitiek’. “Bij de uitkeringen die naar Marokko gaan, gaat het om een relatief klein bedrag. Dat moet worden afgewogen tegen andere belangen zoals samenwerking op het terrein van politie en justitie, handel en diplomatie.”

Eerder verscheen op Joop: Nederland mag Marokkaanse weduwen pensioen niet afpakken