VVD moet stoppen met ‘House of Cards’ spelen

Jesse Klaver liet zich eind vorige week ontvallen dat hij het gevoel heeft dat de VVD nog steeds in campagnestand staat. De spijker op zijn kop. En niet alleen afgelopen week, maar inmiddels al jarenlang. De VVD is verworden tot een partij die politieke strategie tot enig doel heeft verheven: de real-life versie van de serie House of Cards. Met dramatische gevolgen.

De voorbeelden liggen voor het oprapen. Het laten vallen van Rutte IV. De deur openzetten richting de PVV. De opstelling tijdens de vorige formatie. En het uitsluiten van een samenwerking met GroenLinks-PvdA de afgelopen maanden.

Stuk voor stuk tactische zetten die enorme schade hebben aangericht aan de bestuurbaarheid van Nederland. Onzinnige verkiezingen, een tergend trage formatie, een totaal kansloos en chaotisch kabinet en het beschadigen van de formatie die net gestart is.

Vrijdag aan het eind van de middag postte de VVD een filmpje van een lachende Dilan Yeşilgöz die vertelde dat ze heel duidelijk was geweest naar de verkenner: “Een samenwerking met GroenLinks-PvdA is onbespreekbaar.” Lekker duidelijk toch? En vervolgens liep ze vrolijk lachend het beeld uit. Op naar het weekend!

Het is in mijn ogen niets minder dan onvolwassen, kortzichtig en onverantwoord.

Natuurlijk heeft de VVD het recht te proberen aan te sturen op een centrumrechts kabinet. Dat is politiek. Het gaat hier om de manier waarop. Het is het zoveelste voorbeeld waar de VVD puur handelt vanuit korte termijn eigenbelang, zonder enige interesse in of verantwoordelijkheidsgevoel voor het grotere plaatje.

En dat grotere plaatje is het belang om zo snel mogelijk een verbindend en stabiel kabinet te formeren. Dat is waar heel het land naar snakt. Dat bereik je niet door de mensen met wie je dit samen moet bereiken direct op dag één van de onderhandelingen voor een voldongen feit te plaatsen. Het zorgt voor irritatie en zinloze polarisatie tussen de democratische middenpartijen. Het maakt het voor iedereen moeilijker om te bewegen.

Het is niets meer dan een slimme zet vanuit VVD-belang — als het dat al is.

Ik kan mij voorstellen dat de neiging bij Rob Jetten groot is om, alleen al uit irritatie, deze politieke middelvinger met dezelfde vinger te beantwoorden. Met als resultaat een hele lange formatie met wederom verziekte verhoudingen. Want uiteindelijk zijn VVD en D66 waarschijnlijk allebei nodig voor een stabiel kabinet.

Ik hoop dat Jetten samen met Jesse Klaver en Henri Bontenbal het anders zullen aanpakken. Dat zij, in tegenstelling tot Yeşilgöz, op een volwassen manier met elkaar op zoek zullen gaan naar hoe de ingewikkelde formatiepuzzel het beste gelegd kan worden.

En dat iemand bij de VVD ondertussen het Netflix-abonnement van de partijtop opzegt, zodat er geen House of Cards meer gekeken kan worden. De tijd die daarmee bespaard wordt, kan besteed worden aan het zoeken naar en bestuderen van de beginselverklaring van de partij.