Vrouwenemancipatie, is dat nu nog steeds nodig?

Als laatste redmiddel moet er een Europese regeling voor meer vrouwen in topposities komen wanneer bedrijven het zelf niet voor elkaar krijgen. Onderzoek toont keer op keer aan dat bedrijven met een divers team aan de top beter presteren; op onder andere risicomanagement, controle en winstgevendheid. Onderzoek van Goldman Sachs toont aan dat het bruto nationaal product in de Eurozone fors kan stijgen als er voldoende vrouwen in topposities zitten. ‘Appeltje eitje’ voor de ondernemerspartij van Nederland zou je zeggen. Betere kansen voor onze bedrijven, herstel van de (kennis)economie en met meer belastinginkomsten minder staatsschuld.

Toch wijst de VVD dit voorstel af omdat het nu even niet goed uitkomt. ‘Het draagvlak voor de Europese Unie is al broos. Een voorstel over vrouwenquota leidt onnodig de aandacht af van de kerntaken van de EU’ . Volgens Hennis (in NRC van 1 maart jl.) gaat het glazen plafond vanzelf aan diggelen als vrouwen zich niet meer als verwende prinsesjes gedragen.

Gelijke behandeling is een kernafspraak in het EU Verdrag.  Hoewel er voldoende hoog opgeleide vrouwen met ambitie zijn in de EU, zitten er nog weinig vrouwen in directies (gemiddeld 10 procent). Elke wijziging van ondernemingsbeleid vereist denkkracht en durf. Meer vrouwen in topfuncties staat niet op de prioriteitenlijst bij bedrijven of het staat er al zo lang op dat het een ‘pro forma’ prioriteit lijkt. In het huidige tempo duurt het zeker 50 jaar voordat raden van bestuur en commissarissen echt gemengd zijn. En ja, Nederlandse vrouwen zouden er best harder aan kunnen trekken. Prof voetballer wordt je ook niet met 3 dagen per week trainen. Gelukkig eindigt Hennis ermee dat EU-lidstaten prima in staat zijn om hiervoor zelf initiatieven te ontwikkelen.  

Zo ook in Nederland. De Tweede Kamer heeft op 8 december 2009 het ‘amendement Kalma’  met ruime meerderheid, waaronder de VVD,  aangenomen . Dit voorstel regelt dat in grotere bedrijven de raden van bestuur en commissarissen ten minste voor 30 procent uit vrouwen moeten bestaan. Als het niet lukt moeten bedrijven in hun jaarverslag uitleggen waarom dat zo is en hoe zij dit in de toekomst wel gaan aanpakken. Dit wetsontwerp ligt nu bij de Eerste Kamer. Het voorstel bevat een tijdelijke regeling, tot 2016, omdat als de vaart er eenmaal inzit een wettelijke regeling overbodig wordt. De VVD kan zorgen dat deze wet door de Eerste Kamer komt en verdere bemoeienis vanuit de EU dus onnodig zal zijn.

Meerdere Europese landen gingen ons al voor en ook onze Belgische buren is het, zelfs zonder regering, gelukt dit te regelen. De Belgische Kamercommissie Handelsrecht heeft net precies een wetsvoorstel goedgekeurd om genderquota in te voeren bij het bedrijfsleven.  Overheidsbedrijven en beursgenoteerde ondernemingen zullen in de toekomst in België verplicht worden om beide geslachten voor minstens 1/3de te vertegenwoordigen in hun raden van bestuur.

Zeker vanuit economisch en financieel perspectief moet er in Nederland snel werk gemaakt worden van het beter benutten van vrouwelijk talent voor topfuncties. We kunnen ons niet langer permitteren de kennis en het probleemoplossend vermogen van vrouwen te blijven buitensluiten. Het gaat ons er niet om dat alle vrouwen 60-urige werkweken zouden moeten draaien onder het mom van emancipatie. Het gaat erom dat die vrouwen die het talent en de ambitie hebben steun in de rug krijgen. Het ‘old boys’netwerk, dat Neelie Kroes terecht het grootste kartel ter wereld heeft genoemd, moet verdwijnen. Vrouwenemancipatie; is dat nu nog nodig? Ja helaas wel.

Dit artikel is geschreven door Liesbeth van Tongeren en Tineke Lambooy