Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Vrouwen in de wetenschap structureel achtergesteld

  •  
16-12-2018
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
87 keer bekeken
  •  
Microscope Research Lab Scientific

© Microscope Research Lab Scientific

Het Duitse instituut voor kankeronderzoek verborg dit jaar de sekse bij alle aanmeldingen om te komen spreken op de jaarlijkse conferentie. Het gevolg daarvan was dat de selectie van sprekers plaatsvond puur op basis van wetenschappelijke verrichtingen. Het resultaat: maar liefst 82 procent van de sprekers op de conferentie afgelopen oktober was vrouw.
Dat die stap noodzakelijk was, is direct te zien wanneer men een blik werpt op andere wetenschappelijke conferenties van alleen al de afgelopen paar jaar. De Parijse Wereldtop van Vrouwen werd geopend door een panel bestaand uit zes mannen. De conferentie “Vrouwen in de wiskunde” van de universiteit van Brigham had vier sprekers, allen man. Eerder dit jaar vond in Berlijn een symposium plaats over wereldgezondheid waarop het gros van de panels uitsluitend uit mannen bestond.
Wanneer het gaat om publicaties in wetenschappelijke tijdschriften zijn de verhoudingen niet bepaald beter. Hoewel tussen 1994 en 2014 het aantal vrouwen dat als hoofdauteur wordt aangemerkt bij wetenschappelijke publicaties met 37 procent is gestegen, blijft hun aantal nog altijd ver achter bij hun mannelijke collega’s. Dat heeft niets te maken met het aantal inzendingen, maar met de selectie. Peerreview, collegiale toetsing, wordt vrijwel uitsluitend door mannen gedaan. Het resultaat daarvan is dat vooral mannen worden uitgenodigd een onderzoek te publiceren.
De geschiedenis staat bol van vrouwen die in de wetenschap aan het kortste eind trekken. Wie Google bijvoorbeeld vraagt naar de ontdekker van klimaatverandering, krijgt als antwoord John Tyndall die in 1859 bewijs publiceerde dat kooldioxide het aardoppervlak verwarmt. Het was echter al in 1848 dat Elizabeth Cady Stanton en Eunice Foote op een symposium in New York die ontdekking deelden. Hun rapport werd echter niet gepubliceerd omdat het afkomstig was van vrouwen en raakte ondergesneeuwd. Een decennium later kon Tyndall de eer opstrijken. Een ander voorbeeld is de astrofysica Jocelyn Bell Burnell die aan het begin van de vorige eeuw het bestaan van pulsars ontdekte. Haar baas, een man, ontving daar de Nobelprijs voor.
Anno 2018 hebben vrouwen in de wetenschap nog altijd niet alleen te maken met genegeerd worden op symposia en in wetenschappelijke tijdschriften, ook worden ze minder vaak toegelaten tot doctoraalstudies en krijgen ze veel minder vaak een baan aan een wetenschappelijke faculteit. Wie dat wel krijgt, verdient vele malen minder dan haar mannelijke collega’s. Uit onderzoek van de US National Academies of Sciences eerder dit jaar bleek dat zeker een derde van vrouwen in de wetenschap geregeld te maken krijgt met seksisme en een vijfde met seksuele intimidatie. Slechts een derde van de ondervraagde vrouwen liet weten nooit te worden lastiggevallen. De uitschieter blijkt de medische wereld: maar liefst 63 procent van vrouwen heeft te maken met seksuele of seksistische intimidatie.
Een vaak opgeworpen excuus om vrouwen als “minder” te beschouwen, is dat in de leeftijd van 21 tot 35, waarin carrières doorgaans worden opgebouwd, vrouwen naast die carrière ook nog wel eens een kind baren. En hoewel vrouwen zelf aangeven dat oog hebben voor een gezinssituatie niet betekent dat ze minder waarde hechten aan een carrière, zijn het de mannen in het werkveld die daardoor beschikbare posities aan andere mannen gunnen, waardoor vrouwen na een lange studie met lege handen komen te staan. De structurele achterstelling van vrouwen in de wetenschap laat zien dat stappen zoals het Duitse instituut voor kankeronderzoek nam hard nodig is. In een artikel in The BMJ waarin de manier waarop vrouwen het onderspit delven uitgebreid uiteengezet wordt, schrijft wetenschapsjournaliste Laurie Garrett:
"Geen enkele samenleving heeft er baat bij om de waarde van onderwijs en opleiding tegenover het hebben van een gezin te plaatsen. Beide zijn noodzakelijk. Het heeft geen zin om wel te investeren in het opleiden van vrouwen, om hun verrichtingen vervolgens ongedaan te maken alleen omdat ze kinderen baren en opvoeden. Alle instellingen, van universiteiten tot onderzoeksfinanciers, gezondheidsdiensten en laboratoria zouden beter af zijn wanneer ze stoppen met het straffen van vrouwen voor bevallingen, en mannen stimuleren om wat vaker bij hun gezin te zijn. "
cc-foto: MaxPixel
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (20)

MichelD
MichelD17 dec. 2018 - 10:08

jammer dat het artikel zo weinig onderbouwd wordt. Bijvoorbeeld; hoe verhouden de genoemde percentages zich tot het aantal vrouwelijke beoefenaren van de betreffende tak van wetenschap? Mijn indruk is dat anno 2018 in Nederland vrouwen in de academische wereld (grosso modo) gelijke kansen krijgen als mannen.

2 Reacties
koffieleut2
koffieleut217 dec. 2018 - 19:06

Dat onderbouwen mis ik ook regelmatig.

Frits Jansen
Frits Jansen30 dec. 2018 - 15:09

In collegezalen zitten tegenwoordig meer meisjes dan jongens. Maar om hogerop te komen moet je vlijmscherpe ellebogen hebben, zeker in de wetenschap, die altijd weinig geld heeft.

Kruimeltjes2
Kruimeltjes217 dec. 2018 - 9:23

"Geen enkele samenleving heeft er baat bij om de waarde van onderwijs en opleiding tegenover het hebben van een gezin te plaatsen. Beide zijn noodzakelijk." Flauwekul opmerking. Gezinnen zijn niet noodzakelijk. Natuurlijk moeten er kinderen geboren worden, maar zolang er 5 miljard mensen teveel op de aardkloot rondlopen hoeft echt niet iedereen kindjes te maken. Dus vrouwen: jullie hebben de keus.

1 Reactie
Frits Jansen
Frits Jansen30 dec. 2018 - 15:12

Kinderen zijn iets bijzonders. Wie dat niet ziet mist menselijkheid. Zeker kleine kinderen hebben al in korte tijd heel veel geleerd. Maar een veulen dat meteen na de geboorte wegloopt is nog bijzonderder.

W-74
W-7417 dec. 2018 - 8:04

Ademt op een hysterische wijze de suggestie uit dat er een cultuurtje binnen de wetenschap is die erop uit is om de vrouw buiten te sluiten.

Verwijdert
Verwijdert17 dec. 2018 - 7:19

"dat heeft niets te maken met het aantal inzendingen, maar met de selectie. Peerreview, collegiale toetsing, wordt vrijwel uitsluitend door mannen gedaan. Het resultaat daarvan is dat vooral mannen worden uitgenodigd een onderzoek te publiceren." Peerreview is een fundamenteel onderdeel van wetenschappelijke publicaties. Beetje makkelijk om het zo te framen dat juist deze peerreview zorgt dat er weinig vrouwelijke publicaties zijn. Hiermee zeg je dat bij een wetenschappelijke publicatie mannen bewust vrouwelijke publicaties niet selecteren. Terwijl het hele peerreview proces juist bedoelt is om aan te tonen of een wetenschappelijke publicatie het gewenste niveau heeft. "Een vaak opgeworpen excuus om vrouwen als “minder” te beschouwen" Wie beschouwt vrouwen dan als minder? Mooie frame maar volgens mij ziet niemand, los van een paar gekkies binnen bepaalde religieuse groepen, vrouwen als minder. "Een vaak opgeworpen excuus om vrouwen als “minder” te beschouwen, is dat in de leeftijd van 21 tot 35, waarin carrières doorgaans worden opgebouwd, vrouwen naast die carrière ook nog wel eens een kind baren. En hoewel vrouwen zelf aangeven dat oog hebben voor een gezinssituatie niet betekent dat ze minder waarde hechten aan een carrière" Niemand zegt dat vrouwen minder waarde hechten aan carriere. Het is gewoon een feit dat als men kinderen baart je voor een bepaalde tijd uit de running bent. En dat heeft invloed op je carriere. Hetzelfde als iemand de ziektewet in gaat, overspannen raakt of zijn been breekt. Heeft er allemaal invloed op. Zie dat onder ogen en kijk hoe men hiermee om kan gaan. In plaats van stug beweren dat een kind geen invloed heeft en zal moeten hebben op de carriere van een persoon. Dat heeft het wel. Net zoals langdurig in de ziektewet belanden. "zijn het de mannen in het werkveld die daardoor beschikbare posities aan andere mannen gunnen, waardoor vrouwen na een lange studie met lege handen komen te staan." En terrecht. Waarom zou een bedrijf een hoge functie geven aan iemand die er voor enkele maanden uit ligt, ziektewet of kind, terwijl er zat anderen zijn die wel de tijd en energie erin kunnen stoppen? De sector kijkt duidelijk niet naar geslacht maar naar beschikbaarheid. Nogmaal,s Pietje die langdurig in de ziektewet belandt zal ook niet de eerste op de lijst zijn voor die felbegeerde managementsfunctie. Net zoals Anette die thuis zit omdat ze net een tweede kind heeft. In mijn optiek ligt de cru in het gedram om meer vrouwen in topposities te krijgen door argumenten aan te voeren die in essentie niks met geslacht te maken hebben. Daardoor kijk je niet naar de onderliggende reden waarom vrouwen minder vertegenwoordigd zijn in topposities. Om af te sluiten: "Het resultaat: maar liefst 82 procent van de sprekers op de conferentie afgelopen oktober was vrouw." Als 82% van de sprekers vrouw is en er, kennelijk, een probleem is van vrouwen die werken in topposities waarom is dat dan? Nogmaals, te makkelijk om het op "ze zijn vrouwen en krijgen geen kansen want worden onderdrukt door het mannelijk patriciaat!" te gooien.

Frans_Cobben_Halsteren
Frans_Cobben_Halsteren16 dec. 2018 - 18:03

Tijdens mijn studie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen zag ik de machtshonger en het bouwen van Eigen koninkrijkjes door mannelijke professoren, helaas raken vrouwelijke doctorandussen snel achterop in een zieke werk-omgeving.

Veldfles
Veldfles16 dec. 2018 - 14:52

Statistieke laten zien dat vrouwen het op school beter doen. Er studeren ook meer vrouwen aan universiteiten en vrouwen verdienen in hun twintigerjaren ook meer dan mannen. Die verhouding draait om rond eind twintig. Ik geloof er niet zo in dat ‘de kwade mannen’ al die vrouwen zitten te blokkeren. Zou het eerder zoeken in de cultuur onder Nederlandse vrouwen die rond de eind 20 een kind nemen en vervolgens parttime gaan werken, dan kan je inderdaad moeilijk carrière maken. Ik herrinner me nog een interview met een aantal italiaanse vrouwelijke professoren aan de universiteit van Nijmegen die verbaasd vertelden dat hun Nederlandse vrouwelijke collega’s aan ze vroegen wanneer ze dan tijd hadden voor hun hobbies en kinderen? De Italiaanse dames antwoordden vervolgens dat er geen ruimte is voor die dingen als je carrière wil maken. Wat logisch is.

9 Reacties
DanielleDefoe
DanielleDefoe16 dec. 2018 - 16:01

De cultuur onder Nederlandse mannen heeft er niets mee te maken?

Veldfles
Veldfles16 dec. 2018 - 16:54

Natuurlijk ligt het genuanceerd en is er geen enkele, ultieme oorzaak van de ongelijke man/vrouw uitkomst in bijvoorbeeld de wetenschappelijke wereld. Maar ik denk dat dit puntje vaak vergeten wordt.

Appi Mohamud
Appi Mohamud16 dec. 2018 - 18:19

Kan het fout hebben maar ik krijg juist het gevoel dat er meer vrouwen in de wetenschap branche zitten dan mannen, althans hier in London heb ik maar 1 doctor wat een man is, al het ander onderzoek word door vrouwen gedaan zoals bloed en urine onderzoek. Maar het kan zijn dat medisch onderzoek niet onder wetenschap valt.

tempest
tempest16 dec. 2018 - 22:26

@Appi Mahamud “Krijg juist het gevoel dat er meer vrouwen in de wetenschap branche zitten dan mannen” Hangt totaal van de richting af. Mannen en vrouwen hebben gewoon erg verschillende interesses (over het algemeen gesproken). Je ziet het heel duidelijk in studierichtingen. Psychologie, dierengeneeskunde en ook (mensen-)geneeskunde heeft meer vrouwen dan mannen in de opleiding. Aan de technische universiteit is dat weer andersom: 75% man (vroeger nog meer). Ik denk opricht dat de oorzaak in verschillende interesses ligt en niet in seksisme of een onvriendelijk studie-klimaat, ik heb dat tenminste nooit bij het onderwijs op de Nederlandse universiteiten gezien. Hoe dat in het conferentie en publicatie circuit zit of in het wetenschappelijkonderzoek weet ik niet.

HarryHap
HarryHap17 dec. 2018 - 7:42

Vrouwen kiezen overweldigend vaker voor een studie taal, geschiedenis, cultuur of een medische richting. Mannen kiezen veel en veel vaker voor harde studies in de techniek, wiskunde, natuurkunde etc. In Zweden is het percentage vrouwen in de gezondheidszorg inmiddels meer dan 90% en het percentage mannen in ingenieursberoepen inmiddels meer dan 95%. Een land dat bij uitstek gekenmerkt wordt door vrije keuze. (In Nederland gaat het dezelfde richting op.) Is dat erg? De top in wiskunde, natuurkunde en andere harde studies zijn bijna allen mannen. Het aantal mannen bij de top van de Amerikaanse SAT scores in wiskunde is 4 x groter dan het aantal vrouwen. Dit is al jaren niet aan verandering onderhevig. Is dat erg? Denkt een ieder hier dat uiteindelijk alle beroepen op aarde 50/50 verdeeld zullen zijn? Ik kan u uit de droom helpen, want dat gaat nooit gebeuren en daar is helemaal niets ergs aan. Of moeten we nu het aantal vrouwen dat een medisch beroep kiest ook gaan beperken?

DanielleDefoe
DanielleDefoe17 dec. 2018 - 11:10

"Maar het kan zijn dat medisch onderzoek niet onder wetenschap valt. " Inderdaad. Arts is een beroep. Met de beoefening van wetenschappelijk onderzoek houden artsen zich gewoonlijk niet bezig.

Appi Mohamud
Appi Mohamud17 dec. 2018 - 13:21

Tempest. U zou gelijk daar in kunnen hebben. HarryHap. "Mannen kiezen veel en veel vaker voor harde studies in de techniek, wiskunde, natuurkunde etc. " Betwijfel of wiskunde en techniek harder studies harder is als *medisch onderzoek*, we moeten niet vergeten dat farmaceuten en uitvinders van nieuwe behandel mode ook onder vallen. Daarom word medisch wetenschap ook in organen en lichaam delen ingevuld zoals hersens chirurgie of dermatoloog, en je kan je nog verder in specialiseren door verder onderzoek te doen. Een wiskundige werkte met theorie waardoor die van gewoon docent tot aan ruimtekundig en kwantummechanica mee weg kan. Er is een reden waarom wiskundig zo algemeen is een medische onderzoeker zo veelzijdig. Daniëlle. Artsen houden zich bezig met de wetenschap van het menselijke lichaam en alles wat daar in de buurt komt. U hoeft het niet als wetenschap aan te zien maar in de wereld van de wetenschap is het de oudste form.

DanielleDefoe
DanielleDefoe17 dec. 2018 - 19:18

Appi Mohamud 17 december 2018 at 14:21 Ik weet wat medisch onderzoek is. Artsen worden voor het merendeel niet voor onderzoek maar voor de patientenzorg opgeleid. Veel van het onderzoek wordt ook gedaan door lui die in de biomedical science zijn afgestudeerd.

Frits Jansen
Frits Jansen30 dec. 2018 - 15:18

On sommige vakken (rechten, wijsbegeerte) telt niet alleen wat je zegt maar vooral wie het zegt. Middeleeuwse toestanden die nog lang niet voorbij zijn. Vrouwen zijn hier zwaar on het nadeel.

Tom Meijer
Tom Meijer16 dec. 2018 - 13:35

Op internationale congressen (al in de zeventiger jaren) viel mij op hoeveel collega's uit Spanje, Italië en Frankrijk vrouw waren. En die waren wetenschappelijk bepaald niet slechter dan de mannen. Dat vond ik toen een verademing en een openbaring. Het was raar omdat ik ervan uitging dat er naar het Zuiden juist steeds meer mannen binnen het vakgebied zouden zijn. Niet dus.

1 Reactie
DanielleDefoe
DanielleDefoe16 dec. 2018 - 19:59

mijn ervaring ook