De geschiedenis van vrouwen is vaak onzichtbaar in het onderwijs

Vrouwen zijn in de geschiedenismethodes vaak onzichtbaar. Als vrouwen er al in voorkomen worden ze vaak als slachtoffer neergezet en zijn ze niet autonoom maar de ‘vrouw van’ of ‘dochter van’. En waarom wordt een cultus zoals die van ‘the virgin queen’ of de ‘maagd van Orleans’ niet nader uitgelegd? Door deze ontmoedigende presentatie wordt leerlingen nog steeds een stereotype beeld voorgehouden.

Toen ik de lerarenopleiding geschiedenis volgde, verzuchtte mijn docent tijdens college: ‘vrouwengeschiedenis, ook zoiets vermoeiends’. Op middelbare scholen ving ik op dat geschiedenisdocenten de eerste en tweede feministische golf niet met leerlingen bespraken omdat ze wel genoeg hadden van die vrouwenemancipatie. Natuurlijk staan daar genoeg docenten tegenover die het onderwerp als vanzelfsprekend behandelen. Maar het geeft aan dat vrouwen en vrouwenthema’s in het geschiedenisonderwijs onderhevig zijn aan willekeur.

Dat er op school weinig over de helft van de wereldbevolking wordt geleerd, kan een rolbevestigende uitwerking hebben op leerlingen: vrouwen lijken minder belangrijk. Dat vrouwen zijn onderdrukt en hun posities niet zijn erkend vanwege stereotype opvattingen, mag geen reden zijn om vrouwen in geschiedenismethodes weg te laten. Het zou juist een argument moeten zijn om ze wel te behandelen.

Op academisch niveau wordt deze discussie al langer gevoerd en is de vraag niet alleen óf maar ook hóé vrouwen onderdeel van de geschiedschrijving kunnen worden. Moeten alleen de ‘belangrijke’ vrouwen worden uitgelicht of moet de geschiedschrijving volledig op de schop en vanuit een genderperspectief worden belicht? Het is zonde dat het geschiedenisonderwijs niet meebeweegt in deze discussie.

Om verandering teweeg te brengen ontwikkel ik met mijn collega’s een educatieplatform  met lesmateriaal over vrouwen in de geschiedenis. Het lesmateriaal biedt context en achtergrond en is toegespitst op de tien tijdvakken van het geschiedenisonderwijs. In mijn zoektocht naar fondsen en samenwerkingspartners om het project te realiseren waren de reacties soms voorspelbaar. Kon ik zelf überhaupt wel vijf vrouwen uit de geschiedenis noemen? En waarom eigenlijk educatiemateriaal over vrouwen, waarom bijvoorbeeld niet over slavernij?

Het heeft mij gesterkt in mijn opvatting dat er niet zo moeilijk moet worden gedaan over vrouwengeschiedenis. Het mag geen extra ‘thema’ zijn dat naar believen wordt behandeld. Vrouwen zouden als vanzelfsprekend in het geschiedenisonderwijs moeten figureren. Een gelijkwaardige geschiedenis kunnen we een nieuwe generatie leerlingen niet bieden, een volledige wel.